Kırık kalp sendromu (Takotsubo kardiyomiyopatisi), genellikle aşırı stres sonrası gelişen ve kalpte geçici fonksiyon bozukluğuna yol açan bir durumdur. İlk kez 1990’da Japonya’da tanımlanan bu sendrom, kalbin sol karıncığının balonlaşmasıyla karakterizedir. Kardiyak belirtilerle ortaya çıkmasına rağmen tıkanmış koroner arterlerle ilişkili değildir.
Belirtileri
- Göğüs ağrısı: Ani başlayan, şiddetli ve kalp krizini taklit eden ağrı
- Nefes darlığı: Özellikle fiziksel aktivite sonrası belirginleşen solunum güçlüğü
- Çarpıntı: Düzensiz kalp atımları ve ritim bozuklukları
- Bayılma: Kan basıncı düşüklüğüne bağlı geçici bilinç kaybı
- Sırt ağrısı: Göğüs ağrısına eşlik eden kürek kemiği arasında rahatsızlık
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Travmatik olaylar (sevilen birinin kaybı, boşanma), beklenmedik finansal kayıplar veya şiddetli fiziksel stres (astım krizi, ameliyat) ana tetikleyicilerdir. Kadınlarda (özellikle menopoz sonrası) erkeklere göre 9 kat daha sık görülür. Risk faktörleri arasında anksiyete bozuklukları, depresyon öyküsü, nörolojik hastalıklar (epilepsi) ve migren yer alır.
Teşhis Yöntemleri
- EKG: ST segment yükselmesi veya T dalga inversiyonu gibi kalp krizine benzer bulgular
- Kardiyak enzimler: Troponin düzeylerinde hafif-orta artış
- Ekokardiyografi: Sol ventrikülde karakteristik "balonlaşma" ve apikal hareket azlığı
- Koroner anjiyografi: Damar tıkanıklığının olmaması (ayırıcı tanı için kritik)
- Kardiyak MRI: Geçici miyokardiyal ödemin gösterilmesi
Tedavi Yaklaşımları
-
Akut dönem yönetimi:
- Beta blokerler (Metoprolol): Kalp hızını kontrol etmek için
- ACE inhibitörleri (Ramipril): Ventrikül işlevini desteklemek amacıyla
- Antikoagülanlar: Apikal tromboz riskine karşı kısa süreli kullanım
-
Psikolojik destek:
- Bilişsel davranışçı terapi
- Stres yönetimi eğitimleri
- Anksiyete için SSRI grubu ilaçlar
-
Uzun dönem takip:
- 3-6 aylık ekokardiyografi kontrolleri
- Kardiyak rehabilitasyon programları
- Efor testleriyle fonksiyonel kapasite izlemi
Komplikasyonlar ve Prognoz
Vakaların %20’sinde kardiyojenik şok gelişebilir. Diğer riskler arasında sol ventrikül yetmezliği, mitral yetmezlik ve apikal tromboz sayılabilir. Çoğu hasta 2-4 haftada tam iyileşme gösterirken, mortalite oranı %1-3 arasındadır. Tekrarlama riski %5-10’dur.
Önleme Stratejileri
- Stres tetikleyicilerinin tanımlanması ve kaçınma
- Düzenli nefes egzersizleri ve meditasyon
- Haftada 150 dakika orta tempolu kardiyo egzersizi
- Kafein ve alkol tüketiminin sınırlandırılması
Ayırıcı Tanı
Akut koroner sendrom, miyokardit, feokromositoma ve katekolamin fazlalığına neden olan nöroendokrin tümörlerle karışabilir. Psikiyatrik değerlendirme, geçmiş stres öyküsünün aydınlatılmasında kritik rol oynar.
