Kemik Tozu Nedir?

Kemik tozları, greft materyalleri olarak da bilinir. Kemik üretimini ve periodontal yenilenmeyi aktive etmek amacıyla kullanılan materyallerdir. Temelde 4 amacı vardır. Bunlar:

• Diş eti cebindeki derinliği azaltmak,
• Yeni kemik oluşumunu arttırmak
• Patolojik olarak oluşan kemik boşluklarının kapanmasını sağlamak,
• Yenilenmenin sadece kemik değil, sement dokusu ve periodontal ligamentinin de oluşmasını sağlamaktır.

Diş hekimliği kapsamında; diş eksikliği ve patolojik nedenlere bağlı olarak çene kemiğinde erimeler olmaktadır.  Bundan dolayı hem implant tedavileri hem de mevcut dişlerin ağızdaki tutulumu zorlaşmaktadır. Kemik tozu tedavileriyle bu problemlerin önüne geçinilir.

Kemik Tozu (Grefti) Nerelerde Kullanılır?

Kemik tozu tedavileri; çene kemiğinin azalıp, mevcut diş ve implantlar için yeterli destek olamayacağı durumlarda kullanılmaktadır. Bu durumlar:

• İmplant cerrahisinde, yeterli kemik olmadığında
• Kist veya tümör gibi patolojilerin çıkarıldıktan sonra oluşan boşluğun doldurulması amacıyla,
• Üst çene arka bölgede uzun süre dişsizlik durumlarında sinüsler ağız içine doğru sarkabilir ve implant yerleştirilecekse kemik uzunluğu yetersiz kalır. Üst çene sinüsün yukarıya doğru kaldırılıp, oluşan boşluğa kemik tozu konularak yeni kemik oluşturulabilir.
• Diş çekiminin ardından oluşan boşluğa kemik tozları konularak iyileşmenin hızlanması ve daha verimli olması sağlanabilir. 
• Azı dişlerinde furkasyon tutulumlarında (kök birleşim yeri) veya köklerindeki; diş eti enfeksiyonuna bağlı kemik erimesi varlığında dişler zayıflar ve zamanla sallanmaya başlar. Oluşan boşluklar “3 veya 2 duvarlı kemik içi defektler” ise bu tedaviler ile kapatılabilir.

Kemik Grefti Çeşitleri

Diş hekimliğinde kullanılan greftler birçok materyalden üretilebilmektedir. Kişinin kendi kemikleri greft olarak kullanılabildiği gibi zaman içerisinde tıp teknolojisinin gelişmesiyle farklı materyallerde greft olarak kullanılmaya başlamıştır. Kemik grefti olarak kullanılan materyaller şunlardır:

• Otojen Kemik Greftleri: Vücudun başka bir bölgesinden kemik parçaları alınarak defektlerin kapatılması amaçlanır. Vücudun kendi parçası olduğundan osteogenez (yeni kemiğin greft materyali tarafından üretilmesi), osteoindiksüyon (greftte bulunan materyallerin, komşu hücreleri uyararak yeni kemiği üretmesi) ve osteokondüksiyon (greftin fiziksel olarak yeni gelecek hücrelere iskelet görevi görmesi) tam olarak sağlanabilmektedir. Lakin bu greftlerin elde edilmesi için vücudun başka bir bölgesinin cerrahi olarak açılmasına ve az miktarda kullanılabilmesi gibi dezavantajları da vardır. Otojen kemik greftlerinin alınabileceği yerler şunlardır:
• Ağız içi bölgeler: İyileşmekte olan çekim boşlukları (8-12. hafta), dişsiz kretler, çene kemiği, üst çene tüberi, alt çene ramusu ve ağız içi fazla kemik çıkıntılarından elde edilebilir. Aynı zamanda ağız içi kemik cerrahisi sırasında kaldırılan kemiklerde kullanılabilir.
• Ağız dışı bölgeler: İliak kemiklerden alınan greftler, büyük defektlerin kapatılmasında oldukça başarılıdır. Kafatası, göğüs kafesi ve ayak kemikleri de kullanılabilmektedir. Bu ameliyatlar genel anestezi altında yapılır.
• Kemik Allogreftler: İnsan türünden üretilen kemik tozlarıdır. Farklı bireyler üzerinden elde edilir. Homogreft olarak da bilinir. Vücut bağışıklık sistemini uyararak immün yanıta neden olabilirler.
• Xenogreftler: Hayvanlardan üretilen kemik tozlarıdır. Yönlendirilmiş doku rejenerasyonu ile birlikte kullanılırlar. İmmün yanıta neden olmazlar.
• Alloplatik Greft Materyalleri: Yapay, sentetik greft materyalleridir.

Kemik Tozu Uygulaması Nasıl Yapılır?

Kemik greft uygulamasına karar verildiğinde hastalar cerrahi ameliyat öncesi ayrıntılı hasta hikayesinin sorgulanması gereklidir. Varsa sistemik (kalp, diyabet, kan hastalığı gibi) ve bulaşıcı hastalığı öğrenilir ve cerrahi işleme başlanılır. Tedavi aşamaları şunlardır:

• Hasta steril şekilde hazırlanır.
• İlgili bölgelere lokal anestezi yapılır. Ağız dışı otojen greftler kullanılacaksa genel anestezi altında ameliyat yapılır.
• Diş eti bisturi ile kesilerek, yumuşak doku kaldırılır.
• Dişin etrafında enfeksiyona bağlı patolojik kemik erimesi varsa öncelikle diş kökü ve kemik üzerinden diş taşı, dental plak ve enfekte kök yüzeyi temizlenir. Diş eti cebinin iltihaplı kısmı da kaldırılır.
• Kemik içi boşluğa, vücut dışından greft materyali kullanılacaksa; greft materyali boşluğa tepilir ve üzeri özel koruyucu kapatılır. 
• Greft materyali olarak hastanın kendi kemiği kullanılacak ve ağız içi bölgeden alınacaksa ilgili bölgelerden ekstra kesiler yapılarak yumuşak dokular kaldırılır. 2 şekilde kemik elde edilebilir:
• Kemik kesici el aletleri kullanılarak yavaş yavaş kazılabilir.
• Özel cerrahi ekipmanları ile kemik parçalar halinde çıkarılabilir.
• İmplant yerleştirilmesi için kemik grefti uygulanacaksa; Kemik greft kaynaklarından bir tanesi de implant boşluğu açılırken kaldırılan kemiktir. Bu kemik kırıntıları toplanarak birleştirilir ve implantın çevresine konulur. 

İmplantın çevresine greft materyalleri konulduktan sonra üzeri özel membranlar ile örtülür.

• Açık sinüs lift (lateral antrostomi) ameliyatlarında kemik greftleri kullanılabilmektedir. Buradaki amaç üst çene sinüsün ağız boşluğuna doğru sarkmasının önüne geçip, yeni kemik oluşumunun aktive edilmesidir. Yumuşak doku kaldırıldıktan sonra kemiğin yan kısmından bir pencere açılır. Özel aletler ile sinüs yukarı doğru alınır ve oluşan boşluğa kemik tozu konulur. Bu ameliyatlar iki şekilde yapılabilir.
• Tek aşamalı: Aynı seansta hem kemik tozu konulur hem de dental implant yerleştirilir. Bunun mümkün olabilmesi için kemik yüksekliğinin en az 5 mm olması gerekmektedir.
• İki aşamalı: İlk seansta kemik tozu tedavisi yapılır. Yeni kemik için 4 ay iyileşme süresi beklenir. Daha sonrasında oluşan yeni kemik üzerine dental implant yerleştirilir.

Cerrahi işlem tamamlandığında yumuşak doku tekrardan dikilir.

Kemik Grefti Ameliyatı Olanlar Nelere Dikkat Etmelidir?

Diş kemik tozu ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gereken en önemli faktör yara bölgesinin korunmasıdır. Bunun için dikkat edilmesi gereken durumlar şunlardır:

• İlk olarak ameliyat sonrasında 2 saat herhangi bir gıda tüketilmemesi gereklidir. Lokal anestezinin etkisinden dolayı dudak ve yanak ısırılabilir.
• İlk gün tükürmek ve emmek yasaktır. Ağza sızıntı şeklinde kan gelebilir. Gelen kan ve tükürük yutulmalıdır.
• Ameliyat sonrası şişliği azaltmak için soğuk buz uygulanabilir.
• Diş hekiminiz ilaç önermiş ise kullanımını aksatmayınız. Bu ilaçlar; enfeksiyonu önlemek için antibiyotik, ağrı kesiciler ve ağız içi mikroorganizmalardan korunmak için gargaralar kullanılabilir. Diş hekiminin reçete ettiği ilaçlar kullanılmalıdır.
• Dikişlerin altındaki greft materyalinin korunması için o bölgeye herhangi bir kuvvet ve darbenin gelmemesi gereklidir. Bunun için;
• İlk hafta yumuşak besinler tüketilmeli, mümkün olduğunca yara bölgesinden uzak durulmalıdır.
• Diş hekiminiz size söyleyene kadar yara bölgesi kesinlikle fırçalanmamalıdır. O bölgenin temizliği için tuzlu su ile gargara ve diş hekiminiz önermiş ise klorheksidin içerikli gargaralar kullanılabilir. 

Kemik greft ameliyatı olanlar 10-15 gün sonra ilk kontrole çağırılır. Bu seansta dikişler alınır ve yara bölgesi incelenir. Herhangi bir enfeksiyon yoksa veya greft materyali yerinde ise hastaların idamesine geçilir. 3 aylık dönemlerde hastalar kontrol seansına çağırılır.

Dişe Kemik Tozu Uygulaması Ne Kadar Sürer?

Yapılacak cerrahi işlemin tipine göre işlem süresi değişmektedir. Lokal anestezi altında yapılan ameliyatlarda; dişteki kemik defektinin durumu, implant sayısı ve gerekli kemik yüksekliğine göre süreler değişir. Aynı zamanda kullanılan greft ağız içi bölgelerden alınıyorsa süre bir miktar artarken, hazır kemik tozları kullanılacaksa sürede değişiklik olmaz. Bu ameliyatlar ortalama 40 ila 120 dakika arasında sürmektedir.

Genel anestezi altında yapılan ameliyatların amacı, kemik greftinin ağız dışı bölgelerden alınması olacağından bu ameliyatlar daha uzun sürebilmektedir.