Karında sıvı birikmesi (asit), karın boşluğunda anormal sıvı toplanmasıdır. Genellikle altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar ve tıbbi değerlendirme gerektirir. İşte bu durumun nedenleri, teşhisi ve tedavi yöntemleri:
Karında Sıvı Birikmesinin Başlıca Nedenleri
- Karaciğer Hastalıkları: Siroz (%85 vakadan sorumlu), portal hipertansiyon veya alkolik hepatit.
- Kalp Yetmezliği: Sağ kalp yetmezliği veya perikardit gibi durumlar.
- Kanser: Karaciğer, pankreas, yumurtalık veya mide kanserlerinin metastatik yayılımı.
- Enfeksiyonlar: Tüberküloz peritonit veya spontan bakteriyel peritonit.
- Diğer Nedenler: Böbrek yetmezliği, pankreatit veya hipotiroidi.
Belirtiler ve Klinik Bulgular
Hastalar genellikle karında şişkinlik, nefes darlığı ve ağırlık hissi ile başvurur. İlerlemiş vakalarda göbek fıtığı, bacaklarda ödem veya hızlı kilo artışı görülebilir. Fizik muayenede karın gergin, simetrik ve davul derisi benzeri bir görünümdedir.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Sıvı dalgası (shifting dullness) ve flankslerde matite testi.
- Görüntüleme: Abdominal ultrason veya BT ile sıvı miktarı ve altta yatan neden değerlendirilir.
- Tanısal Parasentez: Alınan sıvının analizi:
- SAAG (Serum Asit Albümin Gradient): ≥1.1 g/dL ise portal hipertansiyon.
- Hücre Sayımı: Lökosit >500/mm³ enfeksiyonu gösterir.
- Biyokimya: Amilaz (pankreatit), ADA (tüberküloz).
Tedavi Yaklaşımları
- Medikal Tedavi:
- Diüretikler: Spironolakton + Furosemid kombinasyonu.
- Sodyum Kısıtlaması: Günlük <2 gr tuz.
- Albümin İnfüzyonu: Büyük volüm parasentez sonrası.
- İnvaziv Yöntemler:
- Tekrarlayan Parasentez: Semptomatik masif asitte.
- TIPS (Transjuguler İntrahepatik Portosistemik Şant): İlaç dirençli vakalarda.
- Enfeksiyon Tedavisi: Spontan bakteriyel peritonitte seftriakson veya ofloksasin.
Komplikasyonlar ve Acil Durumlar
- Spontan Bakteriyel Peritonit: Ateş, karın ağrısı ve asit sıvısında lökosit artışı.
- Hepatorenal Sendrom: Böbrek fonksiyonlarında ani bozulma.
- Göbek Fıtığı Strangülasyonu: Acil cerrahi gerektiren durum.
Önleme ve Yaşam Tarzı Önerileri
- Alkol kısıtlaması ve hepatit aşıları.
- Tuzsuz diyet ve düzenli kilo takibi.
- Karaciğer nakli endikasyonlarının değerlendirilmesi.
Hangi Doktora Başvurulmalı?
Gastroenteroloji veya dahiliye uzmanları ilk başvurudur. Onkoloji, kardiyoloji veya nefroloji konsültasyonu altta yatan nedene göre gerekebilir.
