Karaciğer Biyopsisi Nedir?

Karaciğer biyopsisi, virüsler aracılığıyla problem oluşturan hepatitin karaciğerdeki hasarını incelemek ve hangi derecede olduğunu değerlendirebilmek için tercih edilen en iyi yöntemdir. Uzman doktorlar karaciğerde oluşan hastalık ve problemlerin tanısını koyabilmek adına karaciğer biyopsisi yaparlar. Karaciğer yağlanması, siroz hastalığı, primer biliyer ve hemakromatozis gibi birçok hastalığın tanısını karaciğer biyopsisi aracılığıyla rahat bir şekilde koymak mümkündür.

Karaciğer biyopsisi aracılığı ile karaciğer nakli sonrası doku uyuşmazlığı gibi durumların değerlendirilmesi de sağlanır. Karaciğerde bulunan zararlı kitlelerin kesin bir tanısını koymak için ve tanı doğrultusundaki tedavi yöntemi başlamak için bu yönteme başvurulabilir. Bunun yanı sıra tedavi süresi boyunca, tedavinin ne yönde ilerlediğini tespit edebilmek ve kontrol altında tutabilmek içinde karaciğer biyopsisi yapılmaktadır. Bebeklerde oluşabilecek rahatsızlıklar sebebiyle bebeklerde karaciğer biyopsisi işlemi de uygulanabilmektedir.

Karaciğer biyopsisi yapılmadan önce hasta kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsa uzman hekimiyle konuşması dahlinde kullanımı kesmelidir. Biyopsi öncesinde kanda herhangi bir pıhtılaşma veya kanama sorunun olup olmadığının tespiti için kan sayımı kontrolü yapılarak, hastanın durumu araştırılır. Karaciğer biyopsi işlemi sırasında ağrı, korku yaşanmaması ve heyecanın giderilmesi için de hastaya sakinleştirici ilaç verilmektedir. Bundan dolayı hastanın tedaviden minimum 6 saat öncesine kadar bir şey yememiş olması gerekir.

Karaciğer Biyopsisi Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Karaciğer biyopsisi sonrası genellikle hasta bir gece süreyle hastanede refakat etmektedir. Refakat süresi boyunca hastanın vücut tepkileri (tansiyon, nabız) düzenli olarak kontrol altında olmalıdır. Hastanın karaciğer biyopsisi sonrası minimum 2 saat süreyle, sol yanı havada olacak şekilde sağ yanının üzerine yatarak istirahat etmelidir. Bir günlük refakatin ardından hasta taburcu olur. Taburcu olduktan sonra hasta kendini zorlayacak hareketlerden kaçınmak üzere normal yaşamına devam edebilmektedir.

Karaciğer biyopsisi sonrasında ilk 24 saat içerisinde taburcu edilmesi de mümkündür. Karaciğer biyopsisi sonrası oluşabilecek problemlere karşı hastanın hastane ile arasında maksimum 1 saat süre olacak mesafede bulunması tavsiye edilmektedir. Hasta biyopsi sonrası direkt taburcu olduysa ilk 24 saatlik süreç içerisinde karşılaşabileceği bazı riskli durumlar vardır. Bu durumlar:

• Nefes darlığı
• Göğüste ağrı
• 38 derece veya daha üzeri ateş
• Biyopsi yapılan bölgede kanama oluşması
• Kalpte çarpıntı
• Biyopsi yapılan bölgede veya omuz bölgesinde şiddetli ağrı oluşması

Durumlarından biri veya birkaçı yaşanıyor ise kısa süre içerisinde sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır. Bu önlem hayati derecede önem taşımaktadır.

Karaciğer biyopsisi sonrası banyo uzmanlar tarafından önerilen bir şey değildir. Hastanın, karaciğer biyopsisi operasyonunun yapıldığı gün içerisinde mümkün mertebe banyo yapmaması ve kendini rahat ettireceği biçimde dinlenmesi gerekmektedir. Operasyonun ilk 24 saatinin geçmesi ardından banyo yapabilir.

Karaciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Karaciğer biyopsisi karaciğer hastalıkları ve problemlerinin teşhisi için tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Karaciğer biyopsisinin uygulama sırası şu şekilde ilerlemektedir:

1. Biyopsinin yapılacağı bölge antiseptik ile temizlenir.
2. Hasta sırt üstü yatar ve biyopside iğnenin gireceği alana lokal anestezi yöntemiyle ilaç enjektesi sağlanır. 
3. Karaciğer biyopsisi sırasında iğnenin daha rahat bir şekilde girmesini sağlamak için, karın derisinin üzerine küçük bir kesti atılır.
4. Daha sonra biyopsi iğnesi ile karaciğere kadar girilerek, karaciğerden ufak bir parça alınır. Bu esnada iğnenin girdiği yerden karaciğere kadar her kademesi dikkatli bir şekilde takip edilir. 
5. Uzman cerrahın gerekli gördüğü bazı durumlarda özel ikili iğne sistemi de tercih edilebilir. Bununla beraber karaciğere deriden iğne ile tek giriş yapılır. Hasta için işlem çok daha kolay bir hale gelmiş olur.
6. Uzman cerrahın tek bir iğne ile alınan parçanın yetersiz olduğunu hissetmesi durumunda ikinci bir iğne ile tekrardan giriş yaparak birden daha fazla olacak şekilde örnek alabilir. Bu sayede karaciğerden alınan küçük parçanın yetersiz olması ve karaciğer biyopsisi işleminin tekrarlanma ihtimalinin düşürülmesi sağlanır.

Karaciğer Biyopsisi Zararları

Karaciğer biyopsisi yöntemi birçok hastalığın tanısının konmasında oldukça önemli bir role sahiptir. Karaciğer biyopsisinin zararı olmamasına karşın uygulamalarda doğacak komplikasyonlar mümkündür. Karaciğer biyopsisi riski oluşturabilecek komplikasyonlar;

• Periton içi kanama
• Karaciğer içi kanama
• Safra peritoniti (Safra Kaçağı)
• Hemoktoraks
• Plevral efüzyon (Akciğer zarları arasında su birikmesi)

Karaciğer biyopsisi zararları uygulama sonrası meydana gelebilecek komplikasyonlarla beraber farklı derecede ciddiyet seviyelerine sahiptir. Fakat bu komplikasyonlar hastadan hastaya değişiklik göstereceği için net bir yanıt verilemez.

Karaciğer Biyopsisi Neden Yapılır?

Karaciğer biyopsisi, karaciğerde oluşan çeşitli hastalıkların tespit edilmesi, ne kadar hasar bıraktığı veya hastalığa yol açan sebeplerin belirlenmesi için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Karaciğer biyopsisi tedavisinin uygulanmasının bazı nedenleri şunlardır:

• Karaciğerdeki diğer yöntemler aracılığıyla teşhisi konulamamış problemlerin teşhisini koymak
• Görüntüleme yöntemleri ile teşhis konulamamış dokudan örnek alarak test etmek
• Karaciğer hastalığının evresini ve şiddetini teşhis etmek
• Karaciğerdeki hastalığın durumu ve evresine göre tedavi planı geliştirilmek
• Karaciğer nakli sonrası doku uyuşmama problemini tespit etmek
• Karaciğer hastalığı yaşayan kişinin uyguladığı tedavinin durumunu kontrol etmek

Hastada alkolik ve nonalkolik steatohepatit (alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması), hepatit b (HBV), hepatit c (HCV), otoimmün hepatit, Wilson hastalığı, Primer biliyer siroz (PBS) gibi hastalıkların tespiti için karaciğer biyopsisi yöntemine ihtiyaç duyulabilir.

Karaciğer Biyopsisi Sonuçları

Karaciğer biyopsisi doktorun tahlil ve ultrason sonuçlarını incelemesinin ardından talebiyle birlikte karaciğerde herhangi bir sorun olup olmadığının belirlenmesi için uygulanan bir yöntemdir. Karaciğer biyopsisi işleminde hastanın karaciğerinden bir parça alınır ve mikroskop yardımıyla incelenir. 3 çeşit biyopsi tekniği vardır;

1. Perkütan Biyopsi: Karaciğer biyopsisi yönteminde en yaygın olarak kullanılan tekniklerden birisidir. Karın bölgesinden karaciğere doğru içi boş bir iğne sokulur. İğne aracılığıyla karaciğerden küçük bir parça alınır.
2. Transvenöz Biyopsi: Transvenöz biyopsi yönteminde boyundan içi boş bir iğne aracılığıyla damar yoluna girilerek, karaciğerden biyopsi alma işlemidir.
3. Laparoskopik Biyopsi: Bu tedavi yönteminde ise uzman doktor minik bir video kamera cihazı ile karın içini izlerken, biyopsi alma işlemine dayanmaktadır.

Uzman doktor tarafından uygun olan tedavi yöntemi seçilerek, hastalığın teşhisi konulur. Karaciğer biyopsisi sonuçları yapılan biyopsi türüne göre farklılık gösterebilmektedir. Rutine binen patolojik tekniklerin uygulanması yaklaşık olarak 7 gün sürmektedir. Bunun yanı sıra IHK ve moleküler tetkikler de 1 ile 3 iş günü arasında değişmektedir. Karaciğer biyopsisi sonuçları tüm bunlar dahilinde 10 ile 15 gün aralığında açıklanarak, hastanın tedavi sürecine başlangıç yapılır.