Kalp yetmezliği, kalbin vücudun ihtiyaç duyduğu kanı pompalayamadığı kronik bir durumdur. Türkiye’de 1.5 milyondan fazla kişiyi etkileyen bu hastalık, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürürken doğru yönetimle kontrol altına alınabilir.
Kalp Yetmezliği Nedir?
Kalp kasının zayıflaması veya sertleşmesi sonucu ortaya çıkan bu durum, organlara yeterli oksijen ve besin taşınamamasına yol açar. Sol ventrikül yetmezliği (en yaygın tür), sağ ventrikül yetmezliği ve konjestif kalp yetmezliği gibi tipleri bulunur.
Başlıca Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Koroner arter hastalığı ve geçirilmiş kalp krizleri
- Kontrolsüz hipertansiyon
- Kalp kapakçığı problemleri
- Diyabet ve obezite
- Uyku apnesi ve tiroid bozuklukları
- Alkol-tütün kullanımı ve genetik yatkınlık
Belirtiler ve İlerleme Evreleri
Hastalık NYHA sınıflandırmasına göre dört evrede incelenir:
- Evre I: Fiziksel aktivitede sınırlama yok
- Evre II: Hafif aktivitelerde nefes darlığı
- Evre III: Günlük işlerde yorgunluk
- Evre IV: Dinlenirken bile belirtilerin görülmesi
Ana semptomlar:
- İstirahat halinde bile nefes darlığı
- Ayak bileklerinde ve bacaklarda ödem
- Gece sık idrara çıkma (PND)
- Ani kilo artışı (sıvı birikimi)
- Sürekli yorgunluk ve konsantrasyon bozukluğu
Teşhis Yöntemleri
- Ekokardiyografi: EF (ejeksiyon fraksiyonu) ölçümü (%40 altı riskli)
- Kan Testleri: BNP ve NT-proBNP seviyeleri
- EKG ve Stres Testi: Ritim bozukluklarının tespiti
- Kardiyak MR: Kalp dokusunun detaylı analizi
Tedavi Protokolleri
-
İlaç Tedavisi:
- ACE inhibitörleri (Lisinopril)
- Beta blokerler (Karvedilol)
- Diüretikler (Furosemid)
- SGLT2 inhibitörleri (Dapagliflozin)
-
Cihaz Destek Tedavileri:
- ICD (İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatör)
- CRT (Kardiyak resenkronizasyon tedavisi)
- Mekanik destek pompaları (LVAD)
-
Cerrahi Müdahaleler:
- Koroner bypass
- Kalp kapakçığı tamiri
- Kalp nakli (son evre hastalar)
Yaşam Tarzı Yönetimi
- Tuz Kısıtlaması: Günde maksimum 1.5 gram
- Sıvı Takibi: Günlük 1.5-2 litre sınırı
- Egzersiz: Haftada 150 dakika tempolu yürüyüş
- Beslenme: Potasyumdan zengin (muz, ıspanak), doymuş yağ sınırı
Komplikasyonlar ve Acil Durumlar
- Akciğer ödemi (nefes alırken hırıltı)
- Böbrek yetmezliği (idrar çıkışında azalma)
- Kardiyojenik şok (tansiyon düşüklüğü)
Bu durumlarda acil tıbbi yardım gereklidir.
İleri Dönem Bakım Önerileri
- Evde günlük kilo takibi (sabah aç karnına)
- Aşıların tamamlanması (grip, pnömokok)
- Psikolojik destek (anksiyete ve depresyon riski)
- Palyatif bakım seçeneklerinin değerlendirilmesi
Yeni Tedavi Umutları
- Gen terapisi (SERCA2a gen transferi)
- Kök hücre uygulamaları
- Yapay kalp teknolojilerindeki gelişmeler