Kalp kanseri, tıp literatüründe son derece nadir görülen bir onkolojik hastalıktır. Primer (birincil) kalp tümörlerinin görülme sıklığı otopsi çalışmalarında %0.001-0.3 arasında bildirilirken, metastatik (ikincil) tümörler daha yaygındır. Bu yazıda, kalp kanserinin türleri, teşhis yöntemleri, güncel tedavi yaklaşımları ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik stratejileri detaylıca ele alacağız.
Kalp Kanserinin Türleri ve Özellikleri
Kalp kanserleri primer ve metastatik olarak ikiye ayrılır. Primer tümörler doğrudan kalp dokusundan kaynaklanır. En sık görülen iyi huylu türü miksomadır (%50-80). Kötü huylu primer tümörler ise nadirdir; sarkomlar (anjiyosarkom, rabdomiyosarkom) başlıca örneklerdir. Metastatik tümörler ise akciğer, meme, böbrek veya melanom gibi kanserlerin kalbe sıçramasıyla oluşur. Metastazlar, primer tümörlere göre 30-40 kat daha fazla görülür.
Belirtiler ve Klinik Tablo
Semptomlar tümörün yerleşim yerine ve büyüklüğüne göre değişir:
- Mekanik Tıkanma: Nefes darlığı, bayılma, göğüs ağrısı
- Ritim Bozuklukları: Çarpıntı, taşikardi, atriyal fibrilasyon
- Kalp Yetmezliği: Ayaklarda şişme, yorgunluk
- Sistemik Belirtiler: Açıklanamayan kilo kaybı, ateş, gece terlemeleri
- Perikard Tutulumu: Perikardiyal efüzyon, kardiyak tamponad
Teşhis Yöntemleri
Tanıda çoklu görüntüleme teknikleri kullanılır:
- Ekokardiyografi: Tümör boyutu ve hareketliliğini değerlendirmede ilk basamak
- Kardiyak MRI: Doku karakterizasyonu için altın standart
- BT Anjiyografi: Metastatik yayılımın araştırılması
- PET-CT: Malignite derecesi ve metastaz taraması
- Biyopsi: Perkütan veya cerrahi yolla doku örneği alınması
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi stratejisi tümör tipi, evre ve hastanın genel durumuna göre belirlenir:
- Cerrahi: Lokalize tümörlerde radikal rezeksiyon (özellikle miksomalar)
- Radyoterapi: Sarkomlarda adjuvan tedavi olarak
- Kemoterapi: Doksorubisin, ifosfamid gibi ajanlarla palyatif bakım
- Hedefe Yönelik Tedaviler: Anjiyojenik inhibitörler (Bevacizumab)
- Kalp Nakli: Seçilmiş ileri evre primer sarkom vakaları
Prognoz ve Hayatta Kalım Oranları
Primer malign tümörlerde prognoz kötüdür. Anjiyosarkomlu hastaların medyan sağkalımı tanı sonrası 6-11 ay arasındadır. Erken evrede tam rezeksiyon yapılan olgularda 5 yıllık sağkalım %30-50’ye çıkabilir. Metastatik vakalarda ise tedavi ana tümöre yönelik planlanır.
Destek Tedaviler ve Yaşam Kalitesi
- Kardiyak Rehabilitasyon: Ritim bozukluklarının medikal kontrolü
- Antikoagülasyon: Tümörlere bağlı tromboemboli riskine karşı heparin
- Palyaçı Bakım: Ağrı yönetimi ve psikososyal destek
Risk Faktörleri ve Korunma
Primer kalp kanserlerinin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı faktörler riski artırabilir:
- Ailede Li-Fraumeni sendromu veya nörofibromatozis
- İyonize radyasyona maruziyet öyküsü
- Kronik enflamatuar hastalıklar
Multi-disipliner Takibin Önemi
Kardiyolog, onkolog, kalp cerrahı ve radyasyon onkologundan oluşan ekip tarafından takip edilmelidir. Üç aylık periyotlarla ekokardiyografi ve altı ayda bir PET-CT ile nüks kontrolü önerilir.
