Kalp ameliyatı, kalp ve damar sistemini ilgilendiren ciddi sağlık sorunlarının tedavisinde başvurulan cerrahi bir müdahaledir. Koroner arter hastalığı, kapak problemleri veya doğuştan kalp anomalileri gibi durumlarda uygulanan bu ameliyatlar, yaşam kurtarıcı olabilir. İşte kalp ameliyatı hakkında merak edilen tüm detaylar:

Kalp Ameliyatı Neden Gereklidir?
Kalp ameliyatı, kalbin yapısal veya işlevsel bozukluklarını düzeltmek amacıyla yapılır. Koroner arterlerde tıkanıklık (kalp krizi riski), kalp kapakçıklarında daralma veya yetmezlik (mitral kapak hastalığı), aort anevrizması veya doğumsal delikler (ASD, VSD) gibi durumlar cerrahi müdahale gerektirebilir. Ameliyat kararı, hastanın semptomları, görüntüleme bulguları ve kardiyolog-cerrah konsültasyonu sonrası verilir.

Kalp Ameliyatı Türleri

• Açık Kalp Ameliyatı: Sternum (göğüs kemiği) kesilerek kalbe direkt ulaşılır. Koroner bypass ve kapak replasmanı gibi kompleks prosedürlerde kullanılır.
• Minimal İnvaziv Kalp Cerrahisi: Küçük kesiler ve robotik sistemlerle yapılır. Daha az kanama ve hızlı iyileşme avantajı sunar.
• Kalp Nakli: Son dönem kalp yetmezliği olan hastalarda sağlıklı bir donör kalbiyle değiştirme işlemidir.

Ameliyat Öncesi Hazırlık Süreci
Ameliyat öncesinde hasta detaylı bir değerlendirmeden geçer. EKG, ekokardiyografi, anjiyografi gibi testlerle kalp fonksiyonları ve damar yapısı incelenir. Kan sulandırıcı ilaçlar 5-7 gün önce kesilir. Sigara kullanımı bırakılmalı ve enfeksiyon riskine karşı önlem alınmalıdır. Ameliyat sabahı 8-12 saatlik açlık gereklidir.

Ameliyat Sırasında Yapılanlar
Hasta genel anestezi altında uyutulur. Açık kalp ameliyatlarında kalp-akciğer makinesi kullanılarak kan dolaşımı ve solunum desteklenir. Tıkalı damarlar için bypass greftleri (göğüs veya bacak damarları) hazırlanır. Kapak ameliyatlarında hasarlı kapak çıkarılıp yerine mekanik veya biyolojik protez takılır. İşlem sonrası kanama kontrolü yapılarak göğüs kemiği tel veya plaklarla kapatılır.

Riskler ve Komplikasyonlar

• Erken Dönem Riskler: Kanama, enfeksiyon, ritim bozuklukları (atriyal fibrilasyon), böbrek yetmezliği.
• Geç Dönem Riskler: Greft yetmezliği, protez kapakta pıhtı oluşumu, ameliyat sonrası depresyon.

İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ameliyat sonrası ilk 24-48 saat yoğun bakımda takip edilir. Ağrı kesiciler ve antibiyotikler reçete edilir. Göğüs kemiğinin kaynaması için 6-8 hafta ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır. Yara bakımı, enfeksiyon riskini azaltmak için özen gerektirir. Kardiyak rehabilitasyon programlarına katılmak, fiziksel ve psikolojik iyileşmeyi hızlandırır.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Sigara ve alkol tüketimi tamamen bırakılmalı.
• Akdeniz diyeti (zeytinyağı, balık, sebze) kalp sağlığını destekler.
• Haftada 150 dakika tempolu yürüyüş önerilir.
• Stres yönetimi için meditasyon veya yoga yapılabilir.

Teknolojik Gelişmeler ve Yenilikçi Tedaviler
Robotik cerrahi ve hibrid ameliyatlar (anjiyo + cerrahi kombine), daha az travmatik müdahaleler sunar. Biyolojik kapakların ömrü 15-20 yıla uzarken, 3D baskılı kalp modelleri ameliyat öncesi planlamayı kolaylaştırır.

Çocuklarda Kalp Ameliyatı
Doğuştan kalp hastalıklarında (Fallot tetralojisi, patent duktus arteriozus) erken müdahale kritiktir. Çocuk kalp cerrahisi, özel ekipman ve pediatrik anestezi uzmanlığı gerektirir.