Kalça çıkığı (gelişimsel kalça displazisi), uyluk kemiğinin başının kalça eklemi yuvasından tam olarak oturmaması durumudur. Yenidoğanlarda en sık görülen ortopedik sorunlardan biri olup, erken teşhis ve tedavi kalıcı sakatlıkları önlemede hayati önem taşır.

Kalça Çıkığının Nedenleri

• Genetik Yatkınlık: Ailede kalça çıkığı öyküsü riski 12 kat artırır
• Doğumsal Faktörler: Makat gelişi, çoğul gebelik veya amniyotik sıvı azlığı
• Çevresel Etkenler: Kundaklama, bacakları sıkıştıran giysiler
• Hormonal Etkiler: Gebelikte relaxin hormonunun yüksek seviyeleri

Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Yenidoğan Döneminde:

• Bacaklarda uzunluk farkı
• Kalça açılmasında kısıtlılık
• Üst bacak kıvrımlarında asimetri
• Barlow-Ortolani manevrasında "klik" sesi

Yürüme Çağında:

• Topallama veya ördek yürüyüşü
• Bel kavisinde artış (lumbar hiperlordoz)
• Yorgunlukla artan ağrı

Tanı Yöntemleri:

• Fizik Muayene: Doğum sonrası ilk 72 saatte rutin tarama
• Ultrason: 6 haftalıktan küçük bebeklerde altın standart
• Röntgen: 4 aydan büyük bebeklerde kemik yapı değerlendirmesi

Tedavi Yaklaşımları
0-6 Ay:

• Pavlik Bandajı: Fleksiyon ve abdüksiyon sağlayan özel bandaj
• Günlük Kullanım: 23 saat/24 saat (banyo dışında)
• Takip: Haftalık ultrason kontrolleri

6-18 Ay:

• Kapalı Redüksiyon: Anestezi altında eklemin yerleştirilmesi
• Spika Alçı: 3-6 ay süreyle uygulanan pelvik alçı
• Radyolojik Kontrol: Alçı sonrası BT ile eklem pozisyonu doğrulama

18 Ay ve Üzeri:

• Açık Cerrahi: Femur osteotomisi veya pelvik osteotomi
• Rehabilitasyon: 6-12 haftalık fizyoterapi programı
• Komplikasyon Yönetimi: Avasküler nekroz riski için izlem

Egzersiz ve Korunma Yöntemleri

• Bebek Taşıma: Kanguru ile taşımak kalçayı doğal pozisyonda tutar
• Kundaklama Alternatifi: Hip-safe kundak (bacaklar serbest)
• Temel Egzersizler:
  • Bisiklet hareketi (günde 10 tekrar)
  • Kalça açma germeleri (45° açıyla)
  • Yüzme terapisi (su içi egzersizler)

Risk Grupları ve Takip

• Yüksek Riskli Bebekler: Kız bebekler, ilk doğanlar, tortikollisli bebekler
• Takvim:
  • 1. ay: Ultrason taraması
  • 3. ay: Ortopedi kontrolü
  • 12. ay: Yürüme öncesi son değerlendirme

Erişkin Dönemde Komplikasyonlar
Tedavi edilmeyen vakalarda:

• Erken kireçlenme (40’lı yaşlarda başlangıç)
• Kronik ağrı ve yürüme bozukluğu
• Eklem replasmanı gereksinimi (ortalama 45 yaş)

Ailelere Öneriler

• Bebek arabası ve ana kucağı seçiminde bacak pozisyonuna dikkat
• Bez değiştirirken bacakları zorlayıcı hareketlerden kaçınma
• Yüzüstü yatış süresini günde 60 dakika ile sınırlama