Kaburga eğriliği, göğüs kafesinin yapısal olarak asimetrik veya anormal şekilde deforme olması durumudur. Tıpta "pektus deformiteleri" olarak bilinen bu durum, en yaygın olarak pectus excavatum (göğüs duvarında çöküklük) ve pectus carinatum (göğüs kemiğinin öne çıkıntı yapması) şeklinde görülür. Bu deformiteler hem kozmetik kaygılara hem de solunum fonksiyonlarında azalmaya yol açabilir.
Kaburga Eğriliğinin Yaygın Nedenleri
- Genetik Faktörler: Aile öyküsü vakaların %40’ında mevcuttur.
- Bağ Dokusu Hastalıkları: Marfan sendromu, Ehler-Danlos sendromu.
- Gelişimsel Anomaliler: Rahim içi dönemde kaburga kıkırdaklarının anormal büyümesi.
- Travmalar: Çocukluk döneminde geçirilen göğüs kafesi travmaları.
- Solunum Problemleri: Kronik astım veya bronşit nedeniyle uzun süreli öksürük.
Belirtiler ve Tanı Kriterleri
- Göğüs duvarında görsel asimetri veya çöküntü/çıkıntı
- Egzersiz sırasında nefes darlığı ve çabuk yorulma
- Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları
- Kalp çarpıntısı ve göğüs ağrısı
- Psikolojik etkiler: Özgüven eksikliği, sosyal izolasyon
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Sternumun şekil bozukluğunun değerlendirilmesi.
- Görüntüleme:
- Bilgisayarlı tomografi (Haller indeksi hesaplaması)
- MR ile kıkırdak dokunun incelenmesi
- Solunum Testleri: Spirometri ile akciğer kapasitesi ölçümü.
- EKG ve Ekokardiyografi: Kardiyak kompresyon şüphesinde.
Tedavi Seçenekleri
Cerrahi Olmayan Yöntemler:
- Ortez Tedavisi: 16 yaş altı hastalarda özel baskılı korse ile 6-24 aylık uygulama.
- Fizyoterapi: Solunum egzersizleri, postür düzeltme teknikleri.
Cerrahi Yöntemler: - Nuss Prosedürü: Çökük göğüs için metal çubuk yerleştirilmesi.
- Ravitch Prosedürü: Anormal kıkırdakların çıkarılması.
- Manyetik Minimal İnvaziv Teknik: Manyetik kılavuzlarla şekillendirme.
Komplikasyonlar ve Riskler
- Tedavi edilmeyen vakalarda %30 kardiyak output azalması
- Akciğer volümünde %20’ye varan kayıp
- Cerrahi sonrası erken dönemde pnömotoraks riski (%5-10)
- Ortez kullanımında cilt tahrişi ve ülserasyon
Rehabilitasyon ve Yaşam Kalitesi
Ameliyat sonrası 6 hafta ağır aktivite kısıtlaması uygulanır. Solunum fizyoterapisi:
- Diyafragmatik nefes egzersizleri
- Postür düzeltme hareketleri
- Yüzme ve pilates gibi destekleyici sporlar
Psikolojik destek, özellikle ergenlerde özgüven artışı için kritiktir.
Önleme ve Takip
Erken tanı için 6-12 yaş arası düzenli ortopedik muayene önerilir. Skolyoz taramaları sırasında göğüs kafesi değerlendirilmeli. Aile öyküsü olanlarda genetik danışmanlık tavsiye edilir.
