Intramusküler Enjeksiyon Nedir?
Kas dokusuna ilaç uygulanması için kullanılan bu yöntem, ilacın sistemik dolaşıma hızlı karışmasını sağlar. Özellikle aşılar, antibiyotikler ve hormon preparatları gibi ilaçların uygulanmasında tercih edilir. Deri altı enjeksiyonlardan farklı olarak daha derin dokulara ulaşır.
Hangi Bölgelere Uygulanır?
Dört ana bölge kullanılır:
- Deltoid Kas: Kolun üst kısmında, omuz çıkıntısı altındaki üçgen alan
- Ventrogluteal Bölge: Kalçanın ön-üst kısmında, kemik çıkıntılardan uzak güvenli bölge
- Vastus Lateralis: Uyluğun dış yüzeyindeki geniş kas kitlesi
- Dorsogluteal Bölge: Kalçanın üst-dış kadranı (günümüzde sinir hasarı riski nedeniyle tercih edilmez)
Doğru Teknikle Uygulama Adımları
- Hazırlık: Eller antiseptikle 30 saniye ovulur. Hastaya pozisyon verilir (oturur/uzanır).
- İlaç Hazırlama: Ampul kırıldıktan sonra hava kabarcıkları enjektörden çıkarılır.
- Cilt Temizliği: Alkollü pamukla 5 cm çapında dairesel hareketle silinir.
- İğne Girişi: Cilt 90 derece gerilir. İğne hızlı ve kararlı hareketle tamamen batırılır.
- Aspirasyon: Piston geri çekilerek kan gelmediği kontrol edilir.
- İlaç Enjeksiyonu: Yavaşça (1 ml/10 sn) ilaç verilir.
- Çıkış: İğne aynı hızla çekilir, gazlı bezle baskı uygulanır.
Kullanılan Malzemeler
- Uygun boyutta iğne (22-23 G, 2.5-4 cm)
- İlacın hacmine göre enjektör (1-5 ml)
- Antiseptik solüsyon (alkol/klorheksidin)
- Steril gazlı bez ve flaster
Komplikasyonlar ve Önlemler
- Apseler: Steril olmayan uygulamalarda gelişir. Önlemek için tek kullanımlık malzeme şarttır.
- Sinir Hasarı: Yanlış bölge seçiminde siyatik sinir yaralanabilir. Ventrogluteal bölge en güvenlisidir.
- Kanama: Antikoagülan kullanan hastalarda baskı süresi 5 dakikaya çıkarılmalıdır.
- Doku Zedelenmesi: Zorlayıcı enjeksiyonlarda kas lifleri zarar görebilir.
Hasta Konforu İçin İpuçları
- İlacın oda sıcaklığında olması ağrıyı azaltır
- Distraksiyon teknikleri (konuşma/derin nefes) kullanılabilir
- Alternatif bölgeler arasında rotasyon yapılmalı
- Masaj uygulanmamalı (ilaç yayılımını hızlandırıp tahriş edebilir)
Özel Durumlar
- Çocuklarda: Vastus lateralis tercih edilmeli, iğne boyutu 2.5 cm’yi geçmemeli
- Obezlerde: Uzun iğne (5 cm) kullanılmalı, cilt kıvrımı düzeltilmeli
- Kanama Riski Olanlarda: En küçük uygun iğne seçilmeli
Eğitim ve Sertifikasyon
Sağlık Bakanlığı onaylı "Enjeksiyon Uygulama Eğitimi" almayan personelin bu işlemi yapması yasal değildir. Teknik yenilikler için yıllık tazeleme eğitimleri şarttır.
Sterilizasyon Kuralları
- Vial kauçuğu alkolle silinmeli
- İğne ucu asla dokunulmamalı
- Aynı enjektörle birden fazla hasta tedavi edilmemeli
- Kullanılan iğneler kapatılmadan atık kutusuna atılmalı
