İmpingement Sendromu

İmpingement Sendromu Nedir?

İmpingement sendromu, omuzda oluşan bir sendromdur. Omuz ekleminin patolojisi ile seyreden bu hastalık, omuz sıkışması sendromu diye de adlandırılabilir. Omuz yapısını oluşturan tendon, kas ve kemik gibi yapıların farklı şekillerde işlevlerinin bozulmasıyla ortaya çıkabilir. 

İmpingement sendromunu anlayabilmek için, omuz anatomisini bilmek gerekebilir. Omuz eklem bölgesi; köprücük kemiği, kol kemiğinin üst ucu ve kürek kemiğinden oluşur. 

Bu kemikler birbirlerine; kasların kemiğe bağlanma bölgeleri olan tendonlar aracılığı ile bağlanmaktadır. Ayrıca, tüm bu yapıları bir bütün halinde tutabilen bir bağ dokusu mevcuttur. Sinirler ve damarlar, bu bağ dokusu içinde bulunur. 

İmpingement sendromu, kolun yukarı, arkaya doğru ve rotasyon hareketleri esnasında; omuz eklemini oluşturan kas, damar, tendon veya sinir gibi yapıların sıkışması ile ortaya çıkar. 

Bu sıkışmalara bağlı birbirinden farklı belirtilerle de kendini gösterebilmektedir. Köprücük kemiğini kürek kemiğine bağlayan akromion kemiği bulunur. Omuzun en uç çıkıntısını oluşturan bu kemiğin hemen altından birçok yapı geçer. 

Sıkışmalar çoğunlukla bu bölgede yaşanır. Kürek kemiğini, kol kemiğine bağlayan kasın adı supraspinatustur. Yerinden dolayı, omuz sıkışması ve buna bağlı patolojilerde en çok zedelenen ve sıkışan kas supraspinatus kası ve tendonudur.

İmpingement sendromu, bireylerde uzun süreli ağrılarla yaşamlarını ciddi bir şekilde aksatabilmektedir. Çoğunlukla, kol kuvveti ile çok iş yapan insanlarda ortaya çıkar. 

Omuz ekleminin rahat hareket etmesi için, eklem sıvıları ve esnekliği sağlayan bağ dokuları her omuzda mevcuttur. Yani her insanda bu sıkışmalar olur. Ancak uzun süreli ve zedeleyici sıkışma hareketleri, bireylerde; kolun hareketini sağlayan yapıların ciddi zararlar görmesine neden olabilmektedir.

İmpingement Sendromu Belirtileri Nelerdir?

İmpingement sendromu belirtileri, genellikle harekete bağlı ağrı biçiminde kendini göstermektedir.

Rotator manşet, supraspinatus gibi yapıların zarar görmesi ile ilerleyen bu semptomları ayrıntılı bir şekilde sıralayabiliriz;

• Kolun yukarı doğru kaldırılması sırasında oluşan omuz ağrısı
• Kolun arkaya doğru ve rotasyon hareketinde oluşan omuz ağrısı
• Bireyin, arka cebine uzanırken omuzda oluşan ani ve şiddetli ağrı
• Kol ve omuz bölgesinde hissedilen uyuşukluk ve karıncalanma 
• Kol ve omuz bölgesinde hissedilen batma ve iğnelenme
• Kol ve omuz bölgesinde hissedilen yanma ve ağrı
• Kol ve omuz bölgesinde hissedilen seğirme ve güçsüzlük
• Omuz üzerine yatmakla oluşan ağrı

İmpingement Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Omuz eklemini oluşturan, bursa denilen kılıflar mevcuttur. Bu kılıflar sayesinde, eklemlerin, kasların ve sinirlerin birbirine sürtünmesi, zarar görmesi en aza indirilmiş olur. 

Tendonlar ve akromion arasında bulunan bursa, her hareketle sıkışır. Bu alanı daraltan her durum ve travma, sıkışmanın patolojik seviyeye ulaşmasında rol alabilir.

İmpingement sendromu bulunan hastaların birçoğu; erken dönemlerde sadece ağrıdan söz ederlerken, daha sonra bu durum kolun işlev kaybına kadar gidebilmektedir. 

Sıkışmanın yapısını bozacak rahatsızlıkları ve durumları şu şekilde sıralayabiliriz: 

• Bireylerde bulunan donuk omuz, kireçlenme gibi rahatsızlıklar
• Sürekli hale gelen yanlış duruş
• Obezite
• Bireyin normalden büyük memelerinin bulunması
• Bir travma sonrası oluşan omuz yaralanmaları
• Spor ve hareket zedelenmeleri
• Sinirlerin zarar görmesi
• Kişinin metabolik rahatsızlıklarının bulunması
• Kompleks bölgesel ağrı sendromu
• Bireyin iltihabi romatizmal hastalıklarının bulunması
• İlerleyici boyun ve ense ağrıları
• Kişide bulunan çeşitli enfeksiyonlar
• Gut hastalığı
• Hormon hastalıkları
• Akciğer sendromları
• Bireylerde sürekli hale gelmiş kas patolojileri (miyopatiler)
• Bazı iç organ hastalıkları
• Kalp ve dolaşım sistemi patolojileri
• Akciğer tepe tümörleri
• Safra kesesi patolojileri
• Karpal tünel sendromu
• Aort anevrizması

İmpingement sendromunun oluşabileceği riskli hareketler ve durumlar vardır. 

Bu risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Aşırı güç gerektiren işleri yapmak veya sık sık düşmek
• Akromion kemiğinin, tendonlara sürtünme yoluyla zarar vermesi
• Yaşın ilerlemesine bağlı olarak kemik ve bağ dokuda oluşan dejenerasyonlar
• Sık bir şekilde tekrarlanan, el ve kolun baş üzerinde dairesel hareketleri
• Tavan boyama, perde asma, fırlatma sporları gibi iş ve meslekler

İmpingement Sendromu Teşhisi

İmpingement sendromu teşhisi, uzman doktorun hastadan aldığı hikayeden ve ayrıntılı bir fiziksel muayeneden sonra konulur. 

Hikaye alınırken, hastanın ne kadar süreyle ağrı çektiği, ne tür bir ağrı olduğu, ağrının ne zaman başladığı, önceden fiziksel bir hastalık geçirip geçirmediği gibi süreçler sorgulanır. Hikayeden yola çıkılarak bazı görüntüleme tetkikleri istenebilir. 

• Doğuştan bazı anormallikler sonucu oluşabilen impingement sendromunu tanıyabilmek için röntgen istenebilir.
• Kas ve tendon yırtıklarını belirleyebilmek için MRI istenebilir. MRI sayesinde ayrıntılı bilgi elde edilir.
• Ağrının kaynaklandığı dokuyu anlayabilmek ve doğru tedavi sürecini başlatabilmek adına lokal anestezikler kullanılabilir.

İmpingement Sendromu Tedavisi

İmpingement tedavisinde iki ana yol izlenir. Bunlar, cerrahi tedavi ve cerrahi dışı tedavi şeklinde sıralanabilir. 

Cerrahi Dışı Tedavi

Cerrahi dışı tedavide amaç, sorunu ilaçlar ve terapilerle aşmaktır. Genel olarak fiziksel terapi yöntemleri uygulanır. Bu terapilerle, ağrının ve ağrıyı oluşturan sorunun üstesinden gelinmeye çalışılır. Fiziksel terapi sayesinde ağrıların azaldığı gösterilmiştir. Amaç sadece ağrıyı azaltmak değildir. Aynı zamanda, omzun sıkışmasına sebep veren daralmanın üstesinden gelinmeye ve semptomlar azaltılmaya çalışılır.  Bunu sağlayabilecek terapiler uygulanır. İlaç destekli terapi yöntemleri genelde daha hafif vakalarda uygulanır.  Bu terapi rehabilitasyonları sayesinde, omuzu oluşturan kasların da geliştirilmesi amaçlanır. 

Cerrahi Tedavi

Cerrahi dışı tedaviler ile sonuç alınamıyor ise cerrahi tedavi düşünülür. Bu süreç genelde beş ay olarak belirlenir. Beş ay boyunca istenilen ilerleme kaydedilemediği ve belirtilerin azaltılması istenilen düzeye ulaşmadığı takdirde başlanan cerrahi tedavi; dört farklı şekilde gerçekleştirilir: 

• Subakromial Dekompresyon: Bu cerrahi yöntemin temel amacı, akromion kemiğinin; altından geçen yapılara yaptığı basıyı azaltmaktır. Bu yöntemle, bası oluşturabilecek kemik fazlalıklarından ve çıkıntılardan kurtulmak amaçlanır. Bu işlem esnasında, omzun hareketini sağlayacak gerekli alanda genişletilmek istenir. Genişletme işlemi, genellikle akromion kemiği üzerinden gerçekleştirilir.
  
• Rezeksiyon Artroplastisi: Bu cerrahi işlemde amaç, sorun oluşturan sürtünmenin minimuma indirilmesidir. Bu işlem köprücük kemiği üzerinden yapılır. Köprücük kemiğinin, akromion ile yaptığı eklemin oluşturabileceği sıkışmaların önüne geçilmek maksadıyla bu işlem yapılır. İşlem, köprücük kemiğini kısaltarak gerçekleştirilir.
  
• Artroskopik Girişim: Bu cerrahi yöntemi, en hızlı sonuç alınan yöntemlerden biridir. Küçük kesilerle eklem içine kamera ve cerrahi araçlar sokulur ve sorunun üstesinden gelinmeye çalışılır. Cerrahi araçlarla, sıkışmanın nedeni olan kemik törpülenebilir veya bir inflamasyon sonucu oluşmuş sıkışma tedavi edilmeye çalışılır. Artroskopik girişimin farklı teknikleri mevcuttur. Şu şekilde sıralanabilirler:
  • Bursektomi: Sıkışmanın nedeni hareketi sağlayan bağ dokusunun patolojisi olabilir. Eklem hareketini sağlayan bursa kılıfının çıkarılması işlemidir.
  • Akromioplasti: Akromion kemiğine bağlı sıkışmalarda, akromion üzerine yapılan işlemlere verilen addır.
  • Köprücük Kemiği Rezeksiyonu: Genellikle yaşlı bireylerde, kireçlenen omuz eklemi üzerinden yapılır. Bu işlem akromion ile köprücük kemiği üzerine yapılan törpüleme ve kısaltma işlemleridir.
• Açık Girişim: Bu cerrahi teknik, açılan geniş kesilerle, sorunu oluşturan tendon veya kemik üzerinden gerçekleştirilir. Bu yöntemde, gerekli bulunduğu takdirde; kemik üzerinde kompleks işlemler yapılabilir.
  

Tedaviler sonrasında, hastaların fiziksel rehabilitasyonlar sayesinde, hızlı bir şekilde iyileşmeleri amaçlanır. Bu rehabilitasyon süreçleri çok önemlidir. 

Cerrahi işlemler sonrasında, kısa bir süreliğine kol askıları takılır. Bu rehabilitasyon süreçleri, tedavi görmüş dokuların dengesini ve düzenliliğini korumak amacıyladır. 

Güçlendirme, germe, esnetme gibi fiziksel terapilerle rehabilite edilen hastalar, birkaç hafta boyunca bunları yapmak mecburiyetindedir.

İmpingement Sendromu Tedavi Edilmezse

İmpingement sendromu tedavi edilmediği takdirde; kişi, çok ciddi problemlerle baş etmek durumunda kalabilir. Omuz sıkışmasına bağlı ağrılar, bireyleri çok rahatsız edebilir. Bu ağrılar genellikle uzun süreli ve her harekette yinelenen ağrılardır. 

İmpingement sendromu ilerleyici bir hastalıktır. Ağrılara bir çözüm bulunmadığı zaman, ağrıların şiddeti artabilir. Ağrılar, bir patoloji sonucu, vücudun verdiği doğal bir tepki olduğu unutulmamalıdır. Omuzda var olan sorun; tedavi edilmediği sürece, şiddetini ve verdiği zararı artırarak devam edecektir.  

Omuz sıkışmalarının altında yatan bazı ciddi hastalıklar olabilir. Bunların belirlenememesi, bireylerin başka hastalıklarla yüz yüze kalmasına sebebiyet verebilir. 

İmpingement sendromu, sinirlerin ve damarların zarar görmesine neden olabilir. Böyle zedelenmelerin geri dönüşü imkansız zararları tetikleyebileceği de unutulmamalıdır. 

İmpingement Sendromuna Ne İyi Gelir?

İmpingement sendromu bulunan hastalar, öncelikle erken tanı sayesinde kesin bir iyileşme sağlayabilirler. 

Uzman doktorun tavsiye ettiği, evde uygulayacakları hareket alıştırmalarına dikkat etmeleri; omuz eklemlerinin hareket gelişimi açısından önemlidir. 

Kişilerin omuz ve kol egzersizlerine özen göstermeleri gerekir. 

Ayrıca bireylerin, eklemlerini dinlendirmeleri; omuzlarına buz uygulamaları iyi gelebilmektedir. 

İmpingement Sendromuna Ne İyi Gelmez? 

İmpingement sendromu, omuz yapılarının sıkışmasından kaynaklanan bir sendromdur. Bundan dolayı, omzun aşırı hareketleri ve omuz ekleminin bütünlüğünü bozacak her türlü olay, bu sendroma iyi değildir. 

Omuz ve kol bölgesinde hissedilen çeşitli ağrıların önemsenmemesi; geri dönüşsüz birçok zarara sebebiyet verebilir. Erken bir şekilde doktora başvurulmalıdır. 

Tedavi sürecinde ve sonrasında, doktor tarafından tavsiye edilen hareketleri uygulamak gerekir. Aksi halde dokular ile ilgili başka rahatsızlıklarla yüz yüze kalınabilir. 

Egzersiz hareketleri yapılırken dikkat edilmesi gerekir. Tedavi ve sonrasında güçlü kol kuvveti gerektiren işlerden kaçınılmalıdır. 

Bireylerin; her zaman için, işleri parçalara ayırıp omuzlarına bir anda yüklenmemeleri gerekir. 

İmpingement Sendromu İlaçları

Terapilere ve cerrahi tedavilere destek amacıyla ilaçlar kullanılabilir.

1. Ağrı kesiciler: Ağrı kesiciler, sıkışma sonrası oluşan ağrıları dindirmek amacıyla kullanılır. kesicilerin yanında bazen antienflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Ağrıyı dindirmek amacıyla kullanılan bu ilaçlar bazen sonuç vermeyebilir.
   
2. Kortikosteroidler: ağrı kesicilerin ağrıyı ve enflemasyonu dindiremediği durumlarda kortizon kullanılabilir.  Lokal enjeksiyon yolu ile uygulanan kortizonun etki süresi kısadır.
   

Tüm bu ilaçlar, sadece uzman doktor gerekli gördüğünde kullanılabilir. 

İmpingement Sendromu için Hangi Doktora Gidilir? 

İmpingement sendromu, kişilerin hemen fark edeceği ağrılar ve semptomlarla birliktedir. Dayanılmaz ağrılarla birlikte olacağı gibi; sürekli hale gelmiş hafif ağrılarla da birlikte olabilmektedir. 

İlerleyici bir hastalık olduğu göz önünde bulundurulursa, erken tanının önemi kavranabilir. 

Belirtiler gözlenmeye başladığında, ilk başvurulması gereken uzmanlar ortopedistlerdir.

Hastanelerin Ortopedi ve Travmatoloji bölümlerine gidilmelidir. Uzman doktor, gerekli gördüğü takdirde hastayı tedavi için yönlendirecektir.