İmpingement sendromu (omuz sıkışması), omuz eklemini oluşturan tendonların ve kesenin kemik yapılar arasında sıkışması sonucu oluşan ağrılı bir durumdur. Özellikle kolunu baş üstü aktivitelerde kullanan sporcular, boyacılar ve yüzücülerde sık görülür.
Nasıl Gelişir?
Omuz eklemi; humerus başı, akromion ve korakoid çıkıntıdan oluşan dar bir boşlukta hareket eder. Bu alanın daralması veya tendonlarda şişme oluşması durumunda supraspinatus tendonu ve subakromiyal bursa sıkışır. Zamanla tekrarlayan travmalar, kemik çıkıntıları (osteofit) veya duruş bozuklukları bu sıkışmayı tetikler.
Belirtileri
- Kol yana kaldırılırken 60-120 derece arasında şiddetli ağrı
- Gece ağrısı ve özellikle etkilenen tarafa yatılamaması
- Omuzdan kola yayılan uyuşma hissi
- Kolu arkaya götürürken (sütyen takma, fermuar çekme) zorlanma
- Omuz hareketlerinde kısıtlılık ve güç kaybı
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Hawkins testi (omuz içe döndürülerek kaldırılır) ve Neer testi (kol pasif olarak yukarı itilir) ile sıkışma belirtileri değerlendirilir.
- Görüntüleme:
- Röntgen: Kemik yapılar ve osteofit varlığı
- MR: Tendon yırtığı ve bursa iltihabı
- Ultrason: Dinamik inceleme ile tendon sıkışmasının gerçek zamanlı gözlemi
Tedavi Yaklaşımları
Konservatif Tedavi (İlk 3-6 Ay)
- Dinlenme: Ağrılı aktivitelerden kaçınma
- İlaç Tedavisi: NSAİİ’ler (diklofenak) ve kortizon enjeksiyonları
- Fizik Tedavi:
- Kademeli germe egzersizleri (kapı çerçevesinde göğüs germe)
- Rotator manşet güçlendirme (dirsek 90° bükülü, direnç bandıyla dışa döndürme)
- Skapula stabilizasyonu (kürek kemiği retraksiyon egzersizleri)
Cerrahi Tedavi
6 aylık tedaviye yanıt alınamayan vakalarda subakromiyal dekompresyon ameliyatı uygulanır:
- Artroskopik: Kameralı sistemle akromion altının törpülenmesi
- Açık Cerrahi: Büyük kemik çıkıntılarında tercih edilir
Rehabilitasyon Süreci
- 0-3 Hafta: Omuz askısı, pendulum egzersizleri
- 4-8 Hafta: Pasif hareket açıklığı egzersizleri
- 9-12 Hafta: Dirençli egzersizler ve fonksiyonel antrenmanlar
Önleme Yolları
- Duruş Eğitimi: Bilgisayar başında omuzların öne düşmesini engelleme
- Egzersiz Modifikasyonu: Baş üstü hareketlerde dirseğin 90°’den fazla açılmaması
- Isınma Protokolü: Kol çevirme ve band pull-apart egzersizleri
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekir?
- MR’da tam kat tendon yırtığı
- Konservatif tedaviyle geçmeyen gece ağrısı
- Omuz hareketlerinde ilerleyici kısıtlılık
Prognoz ve İyileşme
Erken evrede tanı alan hastaların %85’i fizik tedaviyle 3 ayda iyileşir. Cerrahi sonrası tam fonksiyonel iyileşme 6 ayı bulabilir. Nüksü önlemek için postür düzenleme ve egzersizlerin sürdürülmesi kritiktir.
