İkili Test Nedir?
İkili test, anne karnındaki bebeğin ensesi içindeki sıvının ölçülmesi ile yapısal ve kromozomal bozukluk olma ihtimalinin ölçülmesidir.
İkili test, anne karnındaki bebeğin ensesi içinde olan sıvının ölçümü ile yapısal ve kromozomal bozukluk bulunma ihtimalinin ölçülmesidir. İkili tarama testleri, 11 ila 14.hafta ense kalınlığı testi veya tarama testi şeklinde bilinir. Genel anlamda ikili tarama testi, gebelik esnasında bazı durumlarda yapılması uygun bulunan bir test tipidir.
Bu noktada ikili test ile üçlü testler, hastalarca mukayese edilmektedir. Genel olarak ikili testler, gebeliğin daha erken sürecinde olası riskler hakkında bilgi vermesi sebebiyle daha çok tavsiye edilmekte ve tercih edilmektedir. Bu durumda üçlü testlerin ikili testlere göre daha iyi veya daha üstün olan bir tarafı da bulunmamaktadır.
Hamilelik sürecinde başta Trizomi 21 ile Down Sendromu olmak üzere değişik rahatsızlıkların bulunup bulunmadığının anlaşılabilmesi adına türlü tarama testleri uygulanmaktadır. Bu testlerin hastalardan istenmesindeki temel amaç ise anne karnı içerisindeki bebekte herhangi bir problem olup olmadığının erken haftalar içerisinde tespit edilebilmesi ve buna göre gerekli tedbirlerin alınabilmesidir.
Birleştirilmiş olan tarama testi daha etkilidir. Bu birleştirilmiş olan “1.Trimester Tarama Testi (ikili test)” için oranlamalar ve genel prensipler şu şekildedir:
- Yalnızca annenin yaşının dikkate alındığı tarama ile anne karnında down sendromlu olan bebeklerin yaklaşık %30’u,
- Yalnızca ense saydamlığı ölçümü gerçekleştirilen tarama ile anne karnında down sendromlu olan bebeklerin yaklaşık %80’i,
- Yalnızca kan biyokimyasının gerçekleştirildiği tarama ile anne karnında down sendromlu olan bebeklerin yaklaşık %60’ı,
- Bu üç yöntemin beraber değerlendirilmesi ile en etkili sonuç elde edilir ve bu sayede down sendromlu olan bebeklerin totalde %90’ı tespit edilir.
İkili Tarama Testi Yapılmasının Nedeni
İkili tarama testi yapılmasının nedeni, özellikle down sendromu hastalığının ve sık görülen diğer kromozom bozukluklarının olabilme ihtimal ve risklerinin değerlendirilebilmesine imkan vermesidir. Günümüzde ikili tarama testleri çok önemlidir. Söz konusu down sendromu, önemli zihinsel ve fiziksel sağlık problemlerine sebep olan ve tedavisi yapılamayan genetik bozukluktur. Down sendromunun kişileri ne şekilde etkilediği noktasında ise büyük farklar olabilmektedir. Bazı kişiler bu durumdan ciddi şekilde etkilenir; bazı kişiler ise hafif oranda sorunlara sahip olup daha normal hayatlar yaşayabilirler.
Dolayısıyla bu denli önemli neticelere neden olabilecek bir hastalığın önceden ve erken dönemde teşhis edilmesi, bu testin asıl yapılma nedenidir. Bebek beklemekte olan çiftlerin gebelik dönemleri esnasında karar verebilmelerine yardımcı olabilmek adına bu ikili test ile seçenek sunulmuş olur. Bu noktada anne adayı down sendromlu olan bir bebek bekliyorsa gebeliğinin sonlandırılmasına veya devamına karar verebilir. Karar aşamasında danışmanlardan yardım alınabilir.
İkili Test Nasıl Yapılır?
İkili test yapılışı, anne karnında olan bebeğin ense kalınlığının ultrason yardımıyla ölçülmesi sonucunda gerçekleştirilir. Bununla beraber bir de anne adayından kan örneği alınmaktadır. Bu test ise annenin kanında gebelikte değişmiş olan iki hormon seviyesinin kontrol edilebilmesi açısından kullanılır. Ultrasonografi gerçekleştiren doktor, bu noktada anne karnında gelişmeye devam eden bebeğin hamilelik süresini hesaplayabilmek amacıyla bazı ölçümler alır.
Yapılan testin ardından ise bilgisayar programında, anne karnındaki bebeğin Trisomy 13, Trisomy 18 ve Down Sendromu risklerini tanımlayabilmek adına şu etmenler göz önüne alınarak hesaplama gerçekleştirilir:
- İkili test sonuçları,
- Anne adayının yaşı,
- Anne adayının ağırlığı,
- Anne adayından alınan kandaki biyokimyasal belirteçler.
Kan sayımı örneği ve ultrason ile belirtilen koşullarla beraber bir değerlendirme gerçekleştirilir. Tüm bu adımlar neticesinde anne karnındaki bebekte kromozom bozukluğu bulunup bulunmadığı ile ilgili olasılık saptanmış olur.
Hamilelikte İkili Test Önemi
Hamilelikte ikili test önemi büyüktür. Hamilelik süreci boyunca hem anne hem de bebek için gerçekleştirilen bazı önemli testler bulunmaktadır. İkili tarama testi de bu testlerden biridir ve anne karnı içerisindeyken fetüs açısından gerçekleştirilen, bu sayede bazı anormalliklerin tespitini sağlayan önemli bir testtir. İkili test, tıp literatüründe şu adlarla da geçer:
- 1.Trimester Tarama Testi,
- Down Sendromu Testi,
- Ense Kalınlığı Testi,
- 11-14 Hafta Tarama Testi.
Bu testin sonucundaki doğruluk oranı %85 ila 90 arasındayken yanılma oranı, %10 ila 15 aralığındadır. Bununla beraber bebeğin down sendromu olup olmadığını istatistiksel şekilde değerlendirip bir sonuç vermektedir. Buna göre yüksek risk olduğu hesaplanmış olan bir anne adayının, kesin olarak down sendromlu bebeği olacağı söylenemez. Aynı şekilde risk oranı düşük olan bir anne adayının da kesin olarak sağlıklı bir bebeği olacağının garantisi verilemez. Çünkü test, sadece olasılıkları belirler ve kötü olasılıklardan haberdar olunması açısından hamilelikte ikili test önemi büyüktür.
İkili Test ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
İkili tarama testi ne zaman yapılır?
Ense kalınlığı şeklinde de adlandırılan ikili test yöntemi, anne adaylarına 11 ila 14.haftalar arasında herhangi bir gün içinde yapılabilir. Bu hafta aralığında anne adayları, herhangi bir günü tercih edip testi yaptırabilir. Testin bu aralıkta yapılması yeterlidir.
İkili tarama testi sonuçları kaç olmalı?
İkili test sonucuna göre cinsiyet tahmini yapılamamaktadır. İkili testler, kesin sonuç veren değil, olasılık üzerine sonuç veren tarama testleridir. Bu testlerde bebeğe ve sağlık durumuna dair riskler hesaplanır. Ayrıca ikiz veya üçüz gibi çoğul hamilelik durumları da öğrenilebilmektedir. Ancak ikili test ile cinsiyet durumu öğrenilemez. Bebeğin cinsiyetinin öğrenilmesi için fetal DNA testinin yapılması gerekmektedir.
İkili tarama testi aç karnına mı yapılır?
İkili tarama testi yapılırken anne adayının aç kalması veya herhangi bir şekilde hazırlık yapması gerekmez. Belirtilen (11-14.) haftalar içerisinde herhangi bir gün bu testin yapılabilmesi mümkündür. Çünkü açlık ya da tokluk oranı, ikili tarama testinin sonuçlarını etkilemez.
İkili test fiyatı nedir?
İkili tarama testi sonucuna göre bebeğin kromozomal hastalıklar bakımından taşıdığı riskler hesap edilir. Sonuç hakkında aileye gerekli ve ayrıntılı bir bilgi verilir. Bu ikili test, bir tarama testidir. Test, kesin olarak bir tanı konulmasını sağlamaz. Dolayısıyla olasılıklardan ve risklerden haberdar olmak için bu testin yapılması tercih edilebilir. Yapılıp yapılmaması, doktorun da tavsiyesi sonrasında aile tarafından karar verilir. Tamamen tercihe bağlı olduğu için yapılmaması halinde sadece olasılıklardan ve risklerden haberdar olunmaması söz konusu olabilir. Aile de bu risklere göre gebelik sürecini yönetememiş olur.
İkili tarama testi riskli çıkanlar ne yapmalıdır?
İkili tarama testi sonucu riskli çıkanlar, devam eden gebelik hakkında karar vermek zorundadır. Bebek risk kategorisinde yer alıyor ise ebeveynler gebeliğin sürmesi ya da gebeliğin sonlandırılması olarak karar verebilirler. Ebeveynlerin tercihinin ardından süreç değişikliğe uğrar. Karar verme aşamasında sorunlar yaşayan kişilerin sonuçta sonra kısa süre içerisinde danışmanlara başvurması önerilmektedir.
İkili test sonucu kaç günde çıkar?
İkili test sonucu, çok kısa süre içinde çıkmaktadır. Testin gerçekleştirildiği laboratuvarın da durumuna bağlı olarak bu test, birkaç günlük bir süre sonunda sonuçlanmaktadır. Sonuçların belli olmasıyla beraber doktora başvurulmalı ve sonucun gerekli değerlendirmesi doktor tarafından yapılmalıdır. Bu noktada doktor, hastasına çıkan sonuç değerlerine göre olasılık ve risklerle ilgili detaylı olarak bilgi verir.
İkili test devlet hastanesinde yapılıyor mu?
Anne adaylarının gebeliklerinin belli haftalarında yaptırmaları tavsiye edilen ikili tarama testi, pek çok hastanede yapılmasına karşın her hastane bünyesinde de yapılamamaktadır. İkili test devlet hastanesinde yapılmaktadır. İkili test yaptırmak için özel hastaneler, üniversitelerin eğitim ve araştırma hastaneleri ve özel sağlık klinikleri de tercih edilebilir.
İkili test için hangi bölümden randevu alınır?
İkili test, hem Down Sendromu hem de Trizomi 18 teşhisinin yapılabilmesi için kullanılan erken yöntem tetkiklerindendir. Hamileliğin erken döneminde yapılan bu test, her anne adayı için tavsiye edilmektedir. Devlet ve özel sektörde bulunan hastanelerin perinatoloji bölümlerinden randevu alınması gereklidir.
İkili test yapılmazsa ne olur?
İkili tarama testi sonucuna göre bebeğin kromozomal hastalıklar bakımından taşıdığı riskler hesap edilir. Sonuç hakkında aileye gerekli ve ayrıntılı bir bilgi verilir. Bu ikili test, bir tarama testidir. Test, kesin olarak bir tanı konulmasını sağlamaz. Dolayısıyla olasılıklardan ve risklerden haberdar olmak için bu testin yapılması tercih edilebilir. Yapılıp yapılmaması, doktorun da tavsiyesi sonrasında aile tarafından karar verilir. Tamamen tercihe bağlı olduğu için yapılmaması halinde sadece olasılıklardan ve risklerden haberdar olunmaması söz konusu olabilir. Aile de bu risklere göre gebelik sürecini yönetememiş olur.
İkili test ense kalınlığı kaç olmalıdır?
Normal ve sağlıklı bir bebeğin anne karnı içindeki (ikili test) ense kalınlığı için normal ölçüler 2.5 mm şeklinde olmalıdır. Öte yandan da bu ölçüden daha az şekilde de olabilmektedir ve bu ölçüler de normal değer kabul edilmektedir. Ancak ense kalınlığı 5.5 mm üzerinde (daha çok) ise bu durumda bebekte down sendromu olabilir düşüncesi akla gelir.
İkili test cinsiyet belli olur mu?
İkili test sonucuna göre cinsiyet tahmini yapılamamaktadır. İkili testler, kesin sonuç veren değil, olasılık üzerine sonuç veren tarama testleridir. Bu testlerde bebeğe ve sağlık durumuna dair riskler hesaplanır. Ayrıca ikiz veya üçüz gibi çoğul hamilelik durumları da öğrenilebilmektedir. Ancak ikili test ile cinsiyet durumu öğrenilemez. Bebeğin cinsiyetinin öğrenilmesi için fetal DNA testinin yapılması gerekmektedir.
İkili test mi üçlü test mi daha güvenilir?
İkili test sonucuna göre cinsiyet tahmini yapılamamaktadır. İkili testler, kesin sonuç veren değil, olasılık üzerine sonuç veren tarama testleridir. Bu testlerde bebeğe ve sağlık durumuna dair riskler hesaplanır. Ayrıca ikiz veya üçüz gibi çoğul hamilelik durumları da öğrenilebilmektedir. Ancak ikili test ile cinsiyet durumu öğrenilemez. Bebeğin cinsiyetinin öğrenilmesi için fetal DNA testinin yapılması gerekmektedir.
İkili tarama testi ne kadar sürer?
İkili tarama testleri, anne adayının karnındaki bebeğin, ense kalınlığının ultrason yardımıyla ölçülmesi ile gerçekleştirilir. Bununla beraber bir de anne adayından kan örneği alınmaktadır. Bu iki aşamanın gerçekleştirilmesi ile ikili tarama testi süresi tamamlanmış olur. Totalde ikili tarama testi süresi, 5 ila 10 dakika kadar sürmektedir. Sonrasında sonuçların alınması ve değerlendirilmesi süreçleri takip edilir.