İç kulak iltihabı (labirentit), denge ve işitmeyi kontrol eden iç kulağın enfeksiyon veya enflamasyonudur. Genellikle viral kaynaklı olan bu durum, ani baş dönmesi ve işitme kaybı gibi ciddi semptomlara yol açabilir. İşte bu rahatsızlığa dair kapsamlı bilgiler:
İç Kulak İltihabı Nedir?
İç kulaktaki labirent adı verilen yapının iltihaplanmasıdır. Bu bölge hem işitme sinirlerini hem de denge sistemini içerir. Enfeksiyon genellikle üst solunum yolu hastalıklarını takiben gelişir ve yetişkinlerde daha sık görülür.
Belirtileri Nelerdir?
- Şiddetli baş dönmesi (vertigo) ve dengesizlik
- Bulantı veya kusma
- İşitmede azalma veya çınlama (tinnitus)
- Gözlerde istemsiz hareketler (nistagmus)
- Konsantrasyon güçlüğü
Semptomlar aniden başlar ve günlerce sürebilir. Hareketle şiddetlenen vertigo, hastaların yataktan kalkmasını engelleyebilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip veya kabakulak sonrası
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Orta kulak iltihabının iç kulağa yayılması
- Otoimmün Hastalıklar: Vücudun kendi dokularına saldırması
- Travma: Kafa yaralanmaları
- Stres: Aşırı fiziksel veya duygusal yüklenme
Sigara kullanımı ve diyabet gibi faktörler riski artırır.
Teşhis Yöntemleri
Hekim öncelikle hasta öyküsü ve fizik muayene yapar. İşitme testleri (odyometri) ve denge testleri (ENG) tanıya yardımcı olur. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile tümör veya sinir hasarı ayırt edilir. Kan testleri enfeksiyon kaynağını belirler.
Tedavi Seçenekleri
- İlaç Tedavisi: Kortikosteroidler (iltihabı azaltır), antiemetikler (bulantıyı önler)
- Vestibüler Rehabilitasyon: Denge egzersizleri ile beyin adaptasyonu
- Antiviral/Antibiyotikler: Altta yatan enfeksiyona yönelik
- Sıvı Tedavisi: Şiddetli kusmada intravenöz hidrasyon
Akut ataklar 1-2 haftada düzelir ancak tam iyileşme 3-6 ay sürebilir.
Komplikasyonlar ve Risk Yönetimi
Tedavi edilmezse kalıcı işitme kaybı veya kronik vertigo gelişebilir. Yüksek riskli gruplar (hamileler, yaşlılar) erken dönemde hastaneye yatırılmalıdır. Araç kullanımı ve merdiven çıkma gibi aktiviteler atak sırasında kısıtlanmalıdır.
Korunma Stratejileri
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarında zamanında tedavi
- Stres yönetimi (yoga, meditasyon)
- Sigara ve alkolden kaçınma
- Düzenli el hijyeni
Ne Zaman Acil Başvurulmalı?
- 38°C üzeri ateşle birlikte şiddetli baş ağrısı
- Çift görme veya konuşma bozukluğu
- Kol/bacakta uyuşma
Bu belirtiler inme işareti olabilir.
İyileşme Süreci
Hastaların %95’i 3 ay içinde tam fonksiyon kazanır. Denge egzersizleri günde 2 kez 10’ar dakika yapılmalıdır. İşitme kaybı olanlara koklear implant değerlendirmesi önerilir.
