Hiperlaktasyon Nedir?

Hiperlaktasyon anne sütünün bebeğin ihtiyacı olandan daha fazla süt üretilmesi demektir. Bu süreçte annenin yaşam kalitesi düşerken bebeğin de beslenmesinde çeşitli sorunlar oluşabilir. Bu nedenle hiperlaktasyon belirtilerinin her emziren anne tarafından bilinmesi sağlık açısından önem taşır. Doğumdan birkaç hafta sonrasında bebeğin süt emme ve annenin süt üretim oranına dikkat edilmelidir. Eğer annedeki süt üretimi sürekli olarak fazlaysa Hiperlaktasyondan bahsedilebilir.

Hiperlaktasyon Belirtileri Nelerdir?

Hiperlaktasyon belirtileri annenin bebeğini emzirme sürecinde ve bebeğin emme esnasındaki tepkilerine göre gözlemlenebilmektedir.

Hiperlaktasyon belirtileri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• Emzirme esnasında üretilen süt bebeğin tolere edemeyeceği kadar fazla gelir.
• Bebek emerken fazla süt gelmesinden dolayı tıkanma, yutkunma ve öksürme gibi görülen reflekslere başvurur. 
• Emme esnasında bebek sıklıkla memeyi bırakarak kendini geri çekme eyleminde bulunur.
• Bebekte gaz ve kusma konusunda şikâyetler ortaya çıkar. 
• Henüz emme işlemine yeni başlansa dahi bebek memeyi eliyle ittirir. 
• Bebeğin emme esnasında damağından tok sesler çıkar. 
• Anne göğüsleri olması gerekenden daha büyük olur ve emme olmadığı zamanlarda da süt üretimi devam edebilir. 

Belirtiler genellikle bebek üzerindeki değişimlerden anlaşılmaktadır. Ancak anne sütünde de devamlı bir üretim söz konusu olduğu emzirme işleminden sonra dahi tam boşalmamış hissiyatından anlaşılır. Burada hiperlaktasyon yani anne sütü fazlalığı söz konusudur.

Hiperlaktasyon Nedenleri Nelerdir?

Hiperlaktasyon nedenleri pek çok sebepten dolayı kaynaklanabilir. Özellikle de anne yapısındaki özelliklerden dolayı ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir.

• Annede bulunan süt bezlerinin sayısının normale göre daha fazla olması hiperlaktasyona neden olabilir. Bu durum annenin biyolojik yapısından kaynaklıdır. 
• Göğüsteki sütü aşırı pompalamak da ilerleyen zamanlarda normalden daha fazla süt üretimine neden olmaktadır. 
• Anne vücut hormonlarının salınımında aşırıya giden bir etken olduğunda, bu durum annenin süt üretimini arttırmasına neden olabilmektedir. 
• Emme esnasında annenin bir göğsündeki süt bitmediği halde bebeği diğer göğsüne alarak emzirmek.

Hiperlaktasyon nedenleri belirttiğimiz nedenlerden dolayı kaynaklanabilir. Bu süreçte belirtileri fark eden annenin direkt olarak uzman bir doktora görünmesi önemlidir. Doktor kontrolünde varsa hiperlaktasyon nedenleri net bir şekilde ortaya çıkarılır.

Hiperlaktasyon Teşhisi Nasıl Yapılır?

Hiperlaktasyon teşhisi için ilk olarak anneden hasta geçmişi dinlenir. Daha önceden çocuk emzirip emzirmediği, göğüs hastalıkları konusunda bir geçmişi olup olmadığı teşhisin ilk aşaması için oldukça önemlidir. Daha sonrasında ise süt üretiminin iki memede de mi fazla geldiği yoksa tek bir meme de süt üretiminin fazla olduğu sorgulanmalıdır. Eğer basınç ya da sıkma ile gelen fazla bir süt söz konusuysa, bunda bir problem görülmez. Ancak normal koşullarda dahi memeden süt gelme durumu söz konusuysa ileri teşhis aşamalarına geçilir.

Hiperlaktasyon teşhisi için kullanılan yöntemler aşağıdaki gibidir:

• Fizik muayene: Anne memesinde elle hissedilebilen anormal bir durumun olup olmadığına bakılır. 
• Kan testi: Anne vücudundaki prolaktin hormonunun ölçümü yapılır. Bu süreçte teşhis için hormonun fazla salgılanıp salgılanmadığı önemlidir. 
• Meme ultrasonografi (USG): Memelerin görüntülenmesi için meme ultrasonografi işlemi yapılır. Ses dalgaları ile işlem gerçekleştiği için herhangi bir radyasyon riski de bulunmamaktadır. Böylece anne memesinde ekstra bir durum olup olmadığına bakılır. Bu işlem özellikle de 35 yaş ve altı hiperlaktasyon şikâyeti ile gelen hastalara uygulanır.
• Meme manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Özellikle de memesi yoğun olan anneler için uygulanan bu yöntemde manyetik alan etkisi aracılığıyla meme üzerindeki kitleler görüntülenir. Eğer herhangi bir bulguya ulaşılmazsa, annedeki diğer organlar bazı aşamalardan geçirilir. 

Yapılan işlemler ardından hiperlaktasyon teşhisi genel cerrahi doktoru tarafından konulursa, direkt olarak doktor yönergesiyle birlikte tedavi işlemlerine başlanır.

Hiperlaktasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hiperlaktasyon tedavisi hastalığın konulduğu teşhis nedenine bağlı olarak uygulanır. Bu süreçte anne için bazı yaşam tarzı değişikliklerine gidilmesi gerekir. Aynı zamanda doktor için gerekli görülürse düzenli ilaç kullanımına geçilebilir.

• Yaşam tarzı değişiklikleri: Memenin çok fazla pompalama işlemine maruz kalmaması önemlidir. Bebek emzirirken aynı zamanda bir memedeki süt bitmeden ötekine geçilmemelidir. Ayrıca doktorun belirteceği ekstra durumlara da uyulmalıdır.
• İlaç tedavisi: Anne sağlık zarar ve fayda durumuna bağlı olarak hormonları dengeleyici ilaç tedavisine başlanabilir. Bunun dışında olası bir tümörden kaynaklı teşhis söz konusuysa kemoterapi işlemleri uygulanabilmektedir. Tiroid bezlerinden kaynaklı hiperlaktasyon varsa, tiroid dengeleyici ilaç tedavisine başlanır. 
• Diyet: Hiperlaktasyon nedeni hormonlardan kaynaklı bir durumsa doktor bu süreçte hormon dengesini destekleyen diyetlere tedavi sürecinde yer vermektedir. Annenin doktor tarafından verilen besin değerlerine göre hareket etmesi tedavi için önemli yer tutar.

Hiperlaktasyon Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Hiperlaktasyon teşhisi durumunda herhangi bir tedaviye başlanmaması anne ve bebek sağlığı açısından olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Özellikle de Hiperlaktasyon çeşitli nedenlerden kaynaklanabileceği gibi ciddi sorunları altında gizlenme riski de vardır. Sadece basit bir rahatsızlık olarak görünen fazla süt gelimi annenin beyninde ya da göğsünde bulunan tümörden de kaynaklı olabilir. Tedavi sürecine başlanmaması bu tümörün büyümesine ve annenin yaşamını tehdit etmesine neden olur.

Tiroid ya da hipofiz bezine bağlı olarak görülen bir hiperlaktasyon tedavi olunmadığı zaman anne hormonlarında ciddi rahatsızlıklara neden olur. Bununla birlikte hipofiz bezinde adenoma bağlı olarak da görme kaybı gibi sorunlar da yaşanabilmektedir. Eğer polikistik over sendromundan kaynaklı fazla süt üretimi varsa, hiperlaktasyon tedavisine başlanmadığı sürece anne regli sürecini oldukça şiddetli ağrılar ile geçirebilir. Aynı zamanda bu durum kısırlığa dahi gidebilmektedir.

Hiperlaktasyonun en korkutucu ve mutlaka dikkat edilmesi gereken nedeni ise beyin tümörüdür. Eğer hastalık teşhis edildikten sonra tedavi işlemlerine başlanmaz ya da geciktirilirse, anne yaşamı yüksek bir tehdit altında kalır. Bu nedenle tedavi sürecine mutlaka başlanması gerekir.

Hiperlaktasyona Ne İyi Gelir?

Hiperlaktasyona iyi gelecek pek çok yöntem vardır. Ancak öncesinde annenin bu konuda doktoruna danışması ve doktor eşliğinde hareket etmesi önemlidir. Böylece hastalık tedavisi sürecinde herhangi bir olumsuz durum da ortaya çıkmamış olur.

Annenin emzirme işlemlerinde fazla gelen sütünü depolaması göğüste oluşan süt akıntısını önlemekte faydalıdır. Bu işlemleri gerçekleştirmek için sterilize olmuş ürünler kullanmaya dikkat edilmelidir. Aynı zamanda bebek emzirme pozisyonunun mutlaka değiştirilmesi gerekir. Böylece hem bebeğin emme esnasındaki refleksleri azalır hem de süt akımını kontrol altına alma anne tarafından sağlanır. Ayrıca bebeğin acıkmasını beklemeden emzirme işlemi yapılırsa bebek emme esnasında anneye güçlük oluşturmaz.

Anne memeleri için çok sıkı olmayan ve iyi oturan bir iç çamaşırı tercih edilmesi, anne tarafından hissedilen büyüklüğü hafifletecektir. Aynı zamanda emzirme esnasında bebeğin çok süt içtiğini anlayan annenin emzirme işlemini bırakıp bebeğin gazını çıkarttıktan sonra devam etmesi çok daha iyidir. Böylece bebek üzerinde de hiperlaktasyon kaynaklı istenmeyen tepkimeler oluşması önlenmiş olur.

Emzirme işleminde bir göğüsteki sütün bitimine kadar diğer memeye geçilmemesi önemlidir. Bu esnada diğer memeyi de rahatlatmak için az miktarda süt sağma işlemi yapılması anne için en iyisidir. Ayrıca bu süreçte anne ve bebeğe iyi gelmeyecek faktörlerden de kaçınılması hiperlaktasyon tedavisi sürecinde önemlidir.

Hiperlaktasyona Ne İyi Gelmez?

Hiperlaktasyona iyi gelmeyen ve annenin dikkat etmesi gereken pek çok önemli detay vardır. Öncelikle hiperlaktasyon teşhisi konulan annenin tedavi süreci için belirtilen diyete uymaması hormon dengesinin daha çok bozulmasına ve hiperlaktasyonun daha da artış göstermesine neden olur. Bununla birlikte eğer ilaç tedavisine başlandıysa ilaçların düzensiz kullanımı da tedaviyi olumsuz yönde etkilemektedir. Annenin genel cerrahi uzmanı tarafından bahsedilen taleplerine uyması gerekir.

Bebeği emzirirken oturarak ya da bebeği sırt üstü yatırarak emzirmek, bebeğin aşırı süt içmesine neden olur. Aynı zamanda bebekten garip sesler, tıkanma ve öksürme gibi durumlar da görülebilir. Ayrıca sürekli farklı göğüsten emzirme annenin hiperlaktasyon tedavi sürecini de olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle annenin bebeği ve kendi sağlığı için tedavi sürecinde bu davranışlardan kaçınması gerekmektedir.

Hiperlaktasyon Ameliyatı

Hiperlaktasyon rahatsızlığı anneye bu teşhisin konulma nedenine göre değişiklik gösterir. Bu nedenle çoğu hiperlaktasyon tedavisi sadece düzenli ilaç kullanımı ile de tamamlanan bir işlem olabilir. Ancak beyin tümörü ya da tiroid bezlerinden kaynaklı bir hiperlaktasyon teşhisi konulduysa, doktor tarafından belki bu tümörlere yönelik ameliyat gerekli görülebilmektedir.

Hiperlaktasyon için Hangi Doktora Gidilir?

Hiperlaktasyon anne ve bebek sağlığı için fazlasıyla ciddiye alınması gereken bir konudur. Bu nedenle de özellikle çocukta gözlemlenen değişiklikler ve süt üretimi fazlalığı söz konusuysa, mutlaka bir uzman doktora danışmak önemlidir. Aksi halde bebek üzerinde gaz ve kusma gibi etkiler olacağı için bebeğin yaşam standartlarını da düşürmüş olur. Aynı zamanda anne için de bu durum bir tehdit oluşturmaktadır.

Hiperlaktasyon için gidilmesi gereken bölüm genel cerrahi ve iç hastalıkları, endokrinoloji bölümleridir. Meme rahatsızlıkları ve hastalıkları konusu ile genel cerrahi hekimleri ilgilenir. Meme rahatsızlığının durumuna bağlı olarak iç hastalıkları ve endokrinoloji bölümlerine de gönderilme ihtimali de bulunuyor. Ancak hiperlaktasyon teşhisi için genel cerrahi alanında bir hekim tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Burada teşhisler aşamaları ile gerçekleştirilir. Eğer sürekli olarak iletişim halinde olunan bir jinekolog söz konusuysa, bu konuda anne jinekoloğun tutumlarını da dinlemelidir.