Hamilelikte şeker yüklemesi, gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) riskini belirlemek için uygulanan rutin bir tarama testidir. Bu test, anne ve bebek sağlığını korumak amacıyla gebeliğin belirli haftalarında yapılır. İşte hamilelikte şeker yüklemesinin neden gerekli olduğuna dair detaylar:

Gestasyonel Diyabet Nedir?
Gestasyonel diyabet, gebelik sırasında ortaya çıkan ve genellikle doğumdan sonra düzelen bir kan şekeri yüksekliği durumudur. Plasenta tarafından salgılanan hormonlar, insülin direncini artırarak kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. Tedavi edilmediğinde erken doğum, iri bebek veya doğum sonrası komplikasyon riskini artırır.

Şeker Yükleme Testinin Amacı
Bu testin temel amacı, gebelik şekeri riski taşıyan anne adaylarını erken dönemde tespit etmektir. Gestasyonel diyabet belirti vermeyebileceğinden, tarama testiyle tanı konulması kritik önem taşır. Erken teşhis, diyet düzenlemesi veya insülin tedavisiyle komplikasyonların önlenmesini sağlar.

Test Nasıl Yapılır?
Şeker yüklemesi genellikle 24-28. gebelik haftaları arasında uygulanır. İki aşamalı bir süreç izlenir:

1. 50 gr Glukoz Testi (Tarama): Aç veya tok karnına 50 gr şeker içeren sıvı tüketilir. 1 saat sonra kan şekeri ölçülür. Değer 140 mg/dL üzerindeyse ikinci aşamaya geçilir.
2. 100 gr OGTT (Teşhis Testi): 8-12 saat açlık sonrası 100 gr glukoz içilir. Ardından 1., 2. ve 3. saatlerde kan şekeri ölçümü yapılır. İki veya daha fazla değerin yüksek çıkması gestasyonel diyabet tanısı koydurur.

Kimler Risk Altında?

• Ailesinde diyabet öyküsü olanlar,
• Önceki gebeliğinde gestasyonel diyabet tanısı alanlar,
• 35 yaş üzeri gebeler,
• Vücut kitle indeksi (BMI) 30’un üzerinde olanlar,
• Polikistik over sendromu (PKOS) öyküsü bulunanlar.

Testin Güvenilirliği ve Tartışmalar
Şeker yüklemesi, dünya çapında kabul gören bir tarama yöntemidir. Ancak yüksek şeker içeriği nedeniyle bazı çevrelerde tartışma konusu olmuştur. Uzmanlar, testin gebelik şekerinin yol açabileceği riskler göz önüne alındığında gerekli olduğunu vurgular.

Test Sonrası Süreç
Gestasyonel diyabet tanısı alan anne adaylarına beslenme uzmanı eşliğinde özel bir diyet planı hazırlanır. Kan şekeri takibi ve düzenli egzersiz önerilir. Diyetle kontrol sağlanamazsa insülin tedavisine başlanabilir.

Sık Sorulan Sorular

• Test bebeğe zarar verir mi? Hayır, tek seferlik şeker yüklemesinin bebek üzerinde olumsuz etkisi kanıtlanmamıştır.
• Aç karnına mı yapılır? İlk aşama için açlık gerekmez, ikinci aşamada 8-12 saat açlık gereklidir.
• Alternatif yöntemler var mı? Açlık kan şekeri veya HbA1c gibi yöntemler gebelikte yeterli duyarlılığa sahip değildir.

Önemli Uyarılar
Test öncesi aşırı şekerli gıdalar tüketmekten kaçının. Sonuçlarınız yüksek çıkarsa paniğe kapılmayın; gestasyonel diyabet uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir.