Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet), hamilelik sırasında kan şekeri seviyelerinin yükselmesiyle karakterize bir durumdur. Doğru beslenme planı, hem anne hem de bebek sağlığı için kritik öneme sahiptir. İşte gebelik şekerinde uygulanması gereken diyetin temel kuralları:
1. Karbonhidrat Yönetimi
Kompleks karbonhidratlar tercih edilmeli ve öğünlerde dengeli dağılım sağlanmalıdır. Tam tahıllı ekmek, bulgur, yulaf ve kinoa gibi düşük glisemik indeksli besinler kan şekerini daha kontrollü yükseltir. Beyaz un, pirinç ve şekerli gıdalar gibi basit karbonhidratlardan kaçınılmalıdır.
2. Protein ve Yağ Dengesi
Her öğüne yağsız protein kaynakları (tavuk, hindi, balık, yumurta) eklenmelidir. Sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado, ceviz) tokluk süresini uzatır ve kan şekeri dalgalanmalarını önler. İşlenmiş etler ve trans yağ içeren ürünler tüketilmemelidir.
3. Lif Alımının Artırılması
Lifli besinler (sebzeler, meyveler, kurubaklagiller) sindirimi yavaşlatarak şeker emilimini dengeler. Günde en az 25-30 gram lif alımı hedeflenmelidir. Kabuklu meyveler ve yeşil yapraklı sebzeler özellikle tavsiye edilir.
4. Öğün Sıklığı ve Porsiyon Kontrolü
Günde 3 ana öğün ve 2-3 ara öğün şeklinde beslenilmelidir. Küçük porsiyonlar halinde sık yemek, kan şekerinin ani yükselmesini engeller. Ara öğünlerde yoğurt + tarçın veya badem + elma gibi kombinasyonlar idealdir.
5. Şeker ve İşlenmiş Gıdalardan Kaçınma
Paketli atıştırmalıklar, hazır meyve suları ve tatlılar yerine taze meyve veya ev yapımı şekersiz tatlılar tercih edilmelidir. Yapay tatlandırıcılar doktor onayı olmadan kullanılmamalıdır.
6. Su Tüketimi ve Hidrasyon
Günde 2-3 litre su içmek, metabolizmayı destekler ve toksinlerin atılmasını kolaylaştırır. Şekerli içecekler ve asitli meşrubatlar yerine bitki çayları veya maden suyu tüketilebilir.
7. Egzersiz ile Destek
Düzenli yürüyüş veya hafif egzersizler, insülin direncini azaltır. Yemekten sonra 15-20 dakikalık aktiviteler kan şekerini dengeler.
Örnek Bir Günlük Diyet Planı
- Kahvaltı: Haşlanmış yumurta + tam buğday ekmeği + domates-salatalık
- Ara Öğün: 1 bardak tarçınlı yoğurt + 10 adet çiğ badem
- Öğle: Izgara tavuk + bulgur pilavı + buharda brokoli
- Ara Öğün: 1 küçük elma + 1 dilim peynir
- Akşam: Fırın somon + yeşil salata + 1 kase mercimek çorbası
- Gece Ara Öğün: 1 bardak süt + 2 adet tam tahıllı bisküvi
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Glisemik indeksi yüksek meyveler (muz, üzüm) sınırlı tüketilmeli.
- Kan şekeri ölçümleri düzenli yapılmalı ve diyetisyen kontrolünde plan revize edilmeli.
- Doktor önerisi olmadan hiçbir besin takviyesi alınmamalıdır.