Gebelikte şeker yüklemesi, anne adaylarının en sık merak ettiği konulardan biridir. Bu test, gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) riskini belirlemek için uygulanır. Peki bu test gerçekten zararlı mı? İşte gebelikte şeker yüklemesiyle ilgili bilimsel veriler ve uzman görüşleri:
Gebelik Şekeri Nedir?
Gestasyonel diyabet, hamilelik sırasında kan şekeri seviyelerinin yükselmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle 24-28. gebelik haftalarında yapılan şeker yükleme testiyle teşhis edilir. Tedavi edilmezse hem anne hem de bebek için ciddi riskler oluşturabilir.
Şeker Yükleme Testi Nasıl Yapılır?
- 50 gr Glukoz Testi (Tarama): Aç veya tok karnına 50 gr şekerli su içilir. 1 saat sonra kan şekeri ölçülür. Değer 140 mg/dl üzerindeyse ikinci aşamaya geçilir.
- 100 gr OGTT (Teşhis): 8-12 saat açlık sonrası açlık kan şekeri alınır. Ardından 100 gr glukoz içilerek 1., 2. ve 3. saatlerde ölçüm yapılır. İki değerin yüksek olması gestasyonel diyabet tanısı koydurur.
Şeker Yüklemesinin Zararlı Olduğu İddiaları Doğru mu?
- Glukoz Miktarı: Testte kullanılan glukoz, bir kutu gazlı içecekteki şeker miktarına eşdeğerdir.
- Yan Etkiler: Bazı anne adaylarında mide bulantısı veya baş dönmesi görülebilir, ancak kalıcı bir zarara yol açmaz.
- Bilimsel Veriler: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Diyabet Derneği (ADA), testin güvenilirliğini ve gerekliliğini onaylar.
Bebeğe Zarar Verir mi?
Test sırasında alınan glukozun bebeğe direkt zararı yoktur. Ancak gestasyonel diyabet tespit edilmezse:
- Bebekte aşırı kilo (makrozomi) ve doğum travması riski artar.
- Yenidoğanda hipoglisemi (düşük kan şekeri) görülebilir.
- İlerleyen yaşlarda tip 2 diyabet riski yükselir.
Kimler Risk Altında?
- Ailesinde diyabet öyküsü olanlar.
- Önceki gebeliğinde gestasyonel diyabet yaşayanlar.
- Vücut kitle indeksi (BMI) 30’un üzerinde olanlar.
- Polikistik over sendromu (PCOS) hastaları.
Gestasyonel Diyabet Nasıl Yönetilir?
- Diyet: Kompleks karbonhidratlar, lifli gıdalar ve düşük glisemik indeksli besinler tüketilmeli.
- Egzersiz: Haftada 150 dakika yürüyüş kan şekerini dengeler.
- İlaç Tedavisi: Diyetle kontrol sağlanamazsa insülin enjeksiyonları önerilir.
Sık Sorulan Sorular
- Testten önce aç kalmak şart mı? İlk aşama için gerekli değil, ikinci aşamada 8 saat açlık gerekir.
- Alternatif yöntemler var mı? HbA1c veya açlık kan şekeri tek başına yeterli değildir.
- Testi reddedersem ne olur? Tanı konulamaz ve olası komplikasyonlar önlenemez.
Gebelikte şeker yüklemesi, gestasyonel diyabetin erken teşhisi için hayati önem taşır. Doktorunuzun önerilerini dikkate alarak sağlıklı bir hamilelik süreci geçirebilirsiniz.
