Gebelikte kontrolsüz kan şekeri seviyeleri, hem anne hem de bebek sağlığı üzerinde ciddi etkilere yol açabilir. Gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) tanısı alan anne adaylarının, kan şekerini belirli aralıklarda tutması, olası komplikasyonları önlemek için kritik önem taşır. Bu yazıda, gebelikte hangi şeker değerlerinin riskli olduğunu ve bunların bebeğe etkilerini detaylıca ele alıyoruz.
Gebelikte Normal Kabul Edilen Şeker Değerleri
Gebelikte açlık kan şekerinin 70-95 mg/dL, tokluk kan şekerinin ise 1. saatte 140 mg/dL’nin altında, 2. saatte 120 mg/dL’nin altında olması beklenir. Bu değerlerin üzerindeki ölçümler, gestasyonel diyabet şüphesi doğurur ve ek testlerle teyit edilmelidir.
Hangi Değerler Bebeği Etkilemeye Başlar?
- Açlık Kan Şekeri >95 mg/dL: Plasenta yoluyla bebeğe geçen fazla glikoz, insülin üretimini artırarak iri bebek (makrozomi) riskini yükseltir.
- Tokluk 1. Saat >140 mg/dL: Bebeğin pankreasının aşırı çalışmasına bağlı doğum sonrası hipoglisemi (düşük kan şekeri) görülebilir.
- Tokluk 2. Saat >120 mg/dL: Uzun süreli yüksek glikoz, organ gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Yüksek Şekerin Bebekte Yol Açabileceği Komplikasyonlar
- Makrozomi: 4 kg üzeri doğum ağırlığı, doğum travması veya sezaryen riskini artırır.
- Respiratuar Distres Sendromu: Akciğer gelişiminin yetersiz kalmasına bağlı solunum sıkıntısı.
- Hipoglisemi: Doğumdan sonra ani kan şekeri düşüşleri.
- Sarılık: Karaciğerin fazla bilirubini işleyememesi.
- İleriki Yaşamda Tip 2 Diyabet Riski: Metabolik bozukluklara yatkınlık.
Riskli Değerler Nasıl Kontrol Altına Alınır?
- Diyet ve Egzersiz: Kompleks karbonhidratlar, lifli gıdalar ve düzenli yürüyüşler kan şekerini dengeler.
- İnsülin Tedavisi: Diyetle kontrol sağlanamazsa doktor önerisiyle insülin enjeksiyonları başlanabilir.
- Sık Takip: Haftada 2-3 kez açlık-tokluk ölçümü ve HbA1c testleri.
Gebelikte Şeker Yükleme Testinin Önemi
24-28. gebelik haftalarında yapılan 75 gr OGTT testi, gestasyonel diyabet taramasında altın standarttır. Açlık, 1. saat ve 2. saat değerlerinden en az birinin yüksek olması tanı koydurur.
Anne Adaylarına Öneriler
- Şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçının.
- Öğünleri 3 ana, 3 ara öğün şeklinde planlayın.
- Su tüketimini günde 2-3 litreye çıkarın.
Gebelikte kan şekeri kontrolü, bebeğin sağlıklı gelişimi için hayati önem taşır. Riskli değerler tespit edildiğinde endokrinoloji ve kadın doğum uzmanlarıyla iş birliği içinde hareket edilmelidir.
