Hamilelikte göz kararması, özellikle aniden ayağa kalkarken yaşanan yaygın bir şikayettir. Geçici görme kaybı, baş dönmesi ve denge kaybıyla kendini gösteren bu durum, çoğunlukla hormonal değişimler ve dolaşım sistemindeki adaptasyonlardan kaynaklanır. İşte anne adaylarının merak ettiği tüm detaylar:
Temel Nedenler
- Kan Basıncı Değişimleri: Progesteron hormonundaki artış damarları genişleterek tansiyon düşüşüne yol açar. Özellikle hızlı pozisyon değişikliklerinde beyne yetersiz kan gitmesi göz kararmasına neden olur.
- Kansızlık (Anemi): Gebelikte kan hacmi %50 artar, ancak demir takviyesi yapılmazsa alyuvar üretimi yetersiz kalır. Oksijen taşınamaması görme problemlerini tetikler.
- Düşük Kan Şekeri: Uzun süreli açlık veya düzensiz beslenme hipoglisemiye bağlı semptomlara yol açar.
- Sıvı Kaybı: Yetersiz su tüketimi kan hacmini azaltarak dolaşımı bozar.
Risk Faktörleri
Çoğul gebelikler, varis öyküsü, düşük tansiyon ve hiperemezis gravidarum (şiddetli bulantı) gibi durumlar riski artırır. Üçüncü trimesterde rahmin büyümesiyle ana damarlara baskı da eklenir.
Belirtilerle Birlikte Görülen Şikayetler
- Kulak çınlaması ve başta sersemlik hissi
- Mide bulantısı veya kusma
- Soğuk terleme ve yüz solukluğu
- Geçici görme bulanıklığı
Acil Durum İşaretleri
Aşağıdaki semptomlar varsa derhal doktora başvurulmalıdır:
- 30 saniyeden uzun süren görme kaybı
- Şiddetli baş ağrısıyla birlikte göz kararması
- Bilinç bulanıklığı veya bayılma
- Düzensiz kalp atışı
Korunma ve Yönetim Stratejileri
- Pozisyon Değişikliklerinde Yavaş Hareket: Yataktan kalkarken önce oturup 10 saniye beklemek.
- Sık Beslenme: Günde 6 öğün kompleks karbonhidrat (tam tahıllı ekmek, yulaf) ve protein (yoğurt, yumurta) tüketmek.
- Demir Takviyesi: Hekim kontrolünde demir ilacı kullanmak.
- Sıvı Alımı: Günde 2.5-3 litre su + elektrolit dengesi için ayran/maden suyu.
- Kompresyon Çorapları: Varis varsa doktor önerisiyle varis çorabı giymek.
Tıbbi Tedavi Yaklaşımları
- Anemi tespit edilirse demir enjeksiyonları veya intravenöz demir tedavisi.
- Şiddetli hipotansiyonda tuz kısıtlamasının kaldırılması.
- Elektrolit dengesizliğinde serum tedavisi.
Evde Uygulanabilecek Doğal Yöntemler
- Bacakları kalp seviyesinden yükseğe kaldırarak 15 dakika dinlenmek.
- Zencefil çayı ile bulantıyı azaltmak.
- Susam tohumu ve pekmez karışımı tüketmek (günde 1 tatlı kaşığı).
Hangi Durumlarda Tetkik Gerekir?
Semptomlar sıklaşırsa:
- Tam kan sayımı (hemoglobin değeri için)
- EKG (kalp ritmi kontrolü)
- 24 saatlik tansiyon holter takibi
Göz kararması çoğunlukla masif olsa da, preeklampsi veya iç kulak problemleri gibi ciddi durumların habercisi olabilir. Bu nedenle düzenli gebelik kontrollerini aksatmamak hayati önem taşır.
