Hamilelik döneminde burun kanamaları, anne adaylarının yaklaşık %20’sinde görülen yaygın bir durumdur. Genellikle ciddi bir sağlık sorununa işaret etmez, ancak tekrarlayan kanamalar yaşam kalitesini etkileyebilir. Bu yazıda, gebelikte burun kanamasının nedenleri, yönetimi ve korunma yöntemlerini detaylıca ele alıyoruz.

Hormonal Değişimler ve Fizyolojik Nedenler
Gebelikte östrojen ve progesteron hormonlarındaki artış, burun mukozasının şişmesine ve damarların genişlemesine yol açar. Artan kan hacmi (hamilelikte %50’ye varan kan artışı) ve damar duvarlarındaki basınç, burun içindeki kılcal damarların kolayca yırtılmasına neden olur. Bu durum özellikle ikinci ve üçüncü trimesterde daha belirgindir.

Diğer Tetikleyici Faktörler

• Kuru Hava: Klima veya kalorifer sistemleri mukozayı kurutarak kanamayı kolaylaştırır.
• Alerjiler: Saman nezlesi gibi alerjik reaksiyonlar burun içinde tahrişe yol açar.
• Hipertansiyon: Gebelik tansiyonu yükseldiğinde damar yırtılma riski artar.
• Burun Karıştırma veya Şiddetli Sümkürme: Mekanik travmalar hassas damarları zorlar.

Kanamayı Durdurma Adımları

1. Dik oturarak başı hafifçe öne eğin (kanın boğaza akmasını önlemek için).
2. Burun kanatlarını 5-10 dakika süreyle başparmak ve işaret parmağıyla sıkın.
3. Burun köküne buz kompresi uygulayın (damarların büzüşmesini sağlar).
4. Kanama durduktan sonra 24 saat süreyle sıcak duş, ağır egzersiz ve sümkürmekten kaçının.

Korunma Stratejileri

• Nem Dengesi: Ortam nemini %40-60 arasında tutun, buhar makinesi kullanın.
• Burun Nemlendiricileri: Tuzlu su spreyleri veya vazelin bazlı nemlendiricilerle mukozayı koruyun.
• Alerjen Kontrolü: Toz, polen ve kimyasal irritanlardan uzak durun.
• Vitamin Takviyesi: C ve K vitamini damar sağlığını destekler (doktor onayıyla).

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

• 20 dakikadan uzun süren kanamalar.
• Solunum güçlüğü veya baygınlık hissi.
• Kanlı kusma veya katran rengi dışkı (iç kanama işareti).
• Haftada ikiden fazla tekrarlayan kanamalar.

Tıbbi Müdahale Gerektiren Durumlar
Şiddetli vakalarda KBB uzmanları şu yöntemleri uygular:

• Koterizasyon: Gümüş nitrat veya elektrikle kanayan damarın yakılması.
• Tampon Uygulaması: Özel burun tamponlarıyla basınç oluşturma.
• Kan Sulandırıcı İncelemesi: Heparin gibi ilaçların doz ayarlaması.

Gebelikte Burun Kanaması ile Preeklampsi İlişkisi
Ani başlayan şiddetli kanamalarda preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) riski değerlendirilmelidir. Tansiyonun 140/90 mmHg üzerinde olması, idrarda protein kaçağı ve şiddetli baş ağrısı gibi semptomlar varsa acil müdahale gereklidir.

Beslenme Önerileri

• Bioflavonoidler: Portakal, limon ve üzüm damar duvarını güçlendirir.
• Çinko: Kabak çekirdeği ve kuru baklagiller doku onarımını hızlandırır.
• Omega-3: Ceviz ve balık damar esnekliğini artırır.

Psikolojik Etkiler ve Başa Çıkma
Tekrarlayan kanamalar kaygıyı tetikleyebilir. Nefes egzersizleri ve gebelik yogası stres yönetiminde etkilidir. Kanama anında sakin kalmak için 4-7-8 nefes tekniği (4 saniye nefes al, 7 saniye tut, 8 saniyede ver) önerilir.