Hamilelik döneminde el ve ayaklarda şişme (ödem), özellikle son trimesterde sık karşılaşılan bir durumdur. Vücudun artan kan hacmi ve hormonal değişimler nedeniyle dokularda sıvı birikmesi sonucu oluşur. Çoğunlukla fizyolojik olsa da bazen altta yatan ciddi bir sorunun işareti olabilir. İşte hamilelikte şişmeyle başa çıkmanın yolları:

Hamilelikte Ödem Neden Olur?
Gebelikte ödem, rahmin büyümesiyle kan damarlarına baskı yapması ve progesteron hormonunun sıvı tutulumunu artırmasından kaynaklanır. Sıcak hava, uzun süre ayakta kalmak veya tuzlu beslenme şişmeyi tetikleyebilir. Nadiren preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) gibi durumlarla ilişkili olabilir.

Ne Zaman Endişelenmeli?
Şişmeye ani kilo artışı, baş ağrısı, görme bozukluğu veya karın ağrısı eşlik ediyorsa preeklampsi riskine karşı acilen doktora başvurulmalıdır. Yüzde ve ellerde belirgin şişme de dikkat gerektirir.

Ödemi Azaltmak İçin Pratik Öneriler

• Ayakları Yüksekte Tutmak: Günde 2-3 kez 20 dakika boyunca ayakları kalp seviyesinin üzerine kaldırmak kan dolaşımını düzenler.
• Tuz Tüketimini Sınırlamak: Fazla sodyum sıvı tutulumunu artırır. İşlenmiş gıdalar yerine taze sebze-meyve tercih edilmeli.
• Yeterli Su İçmek: Dehidrasyon vücudu su tutmaya teşvik eder. Günde en az 8-10 bardak su tüketilmeli.
• Destekleyici Çorap Kullanmak: Kan dolaşımını destekleyen gebelik çorapları şişmeyi azaltabilir.

Egzersiz ve Masajın Rolü
Düzenli yürüyüş ve yüzme gibi hafif egzersizler lenf drenajını hızlandırır. Ayak bileklerine yukarı doğru masaj yapmak da biriken sıvının dağılmasına yardımcı olur. Yoga pozisyonları (örneğin, bacakları duvara yaslayarak dinlenmek) ödem atımını kolaylaştırır.

Beslenme İpuçları
Potasyum içeren besinler (muz, avokado, ıspanak) sodyum dengesini düzenleyerek şişmeyi azaltır. Magnezyum takviyeleri veya kabak çekirdeği gibi magnezyum kaynakları da kas kramplarını önlemeye yardımcı olabilir.

Tıbbi Tedavi Ne Zaman Gerekir?
Fizyolojik ödem genellikle doğum sonrası kendiliğinden geçer. Ancak preeklampsi şüphesi varsa doktor tansiyon ilacı veya erken doğum planlaması önerebilir. İdrar söktürücüler gebelikte nadiren kullanılır ve kesinlikle doktor kontrolü dışında alınmamalıdır.

Ayakkabı Seçiminde Nelere Dikkat Edilmeli?
Rahat, ortopedik tabanlı ve bileği destekleyen ayakkabılar tercih edilmelidir. Dar çoraplar ve bilek kısımları sıkan giysiler kan akışını engelleyerek şişmeyi kötüleştirebilir.

Hamilelikte şişme çoğunlukla normal kabul edilse de şikayetlerinizi mutlaka doktorunuzla paylaşın. Basit yaşam tarzı değişiklikleriyle rahat bir gebelik dönemi geçirmek mümkündür.