Göz kapağı şişmesi, alt veya üst kapakta ödem oluşumuyla karakterize yaygın bir şikayettir. Alerjiden enfeksiyona kadar çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen bu durum, bazen ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir.
Göz Kapağı Şişmesinin Temel Nedenleri
Şişliğin altında yatan mekanizmalar farklılık gösterir. Alerjik reaksiyonlar (polen, kozmetik, ilaç) histamin salınımıyla damar geçirgenliğini artırır. Enfeksiyöz nedenler arasında bakteriyel blefarit, arpacık (hordeolum) veya şalazyon öne çıkar. Sistemik hastalıklar (böbrek yetmezliği, tiroid bozuklukları) ise bilateral simetrik ödem yapabilir.
Eşlik Eden Belirtiler ve Anlamları
- Kaşıntılı kızarıklık: Genellikle alerji veya blefarit
- Ağrı ve hassasiyet: Enfeksiyon (arpacık, selülit)
- Görme bulanıklığı: Orbital selülit veya şiddetli ödem
- Çift görme: Sinir tutulumu şüphesi
- Ateş: Sistemik enfeksiyon işareti
Teşhis Yöntemleri
- Klinik muayene: Slit lamba incelemesiyle kapak yapısı, kirpik dipleri
- Laboratuvar testleri: CRP, sedimantasyon (enfeksiyon şüphesi)
- Alerji testleri: IgE düzeyi, patch test
- Görüntüleme: BT/MR (orbital komplikasyon şüphesi)
Tedavi Protokolleri
Alerjik Kökenli Şişliklerde:
- Soğuk kompres (günde 4 kez, 10 dakika)
- Antihistaminik damlalar (ketotifen, olopatadin)
- Oral antihistaminikler (desloratadin)
Enfeksiyöz Nedenlerde:
- Bakteriyel: Antibiyotikli merhemler (eritromisin)
- Viral: Semptomatik tedavi + antiviral (herpes şüphesinde)
- Şalazyon: Steroid enjeksiyonu veya cerrahi drenaj
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- Ani başlangıçlı şiddetli ağrı
- Görme kaybı veya çift görme
- Göz hareketlerinde kısıtlılık
- Yüksek ateşle birlikte şişlik
Evde Uygulanabilecek Destek Tedaviler
- Hipoaalerjenik göz temizleme solüsyonları
- Yeşil çay kompresi (tanenlerin antiinflamatuar etkisi)
- Kontakt lens kullanımına ara verme
- Tuz kısıtlaması (ödem artırıcı etki nedeniyle)
Korunma Stratejileri
- Kozmetik ürünlerde paraben/sülfat içermeyen seçenekler
- Mevsimsel alerjilerde koruyucu gözlük kullanımı
- Ellerin gözle temasının önlenmesi
- Yastık kılıflarının haftada 2 kez değiştirilmesi
Profesyonel Yardım Gerektiren Durumlar
Şişlik 48 saatte azalmıyorsa, tekrarlayan ataklar varsa veya göz çevresi dokulara yayılım gösteriyorsa göz hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Özellikle çocuklarda orbital selülit hızla ilerleyebileceğinden zaman kaybedilmemelidir.
