Gece sık idrara çıkma (noktüri), uykuyu bölecek kadar sık tuvalet ihtiyacı hissetme durumudur. Yetişkinlerde gecede 1-2 kez idrara kalkmak normal kabul edilirken, bu sayının 2’den fazla olması yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür. İşte bu sorunun arkasındaki nedenler ve çözüm yolları:
Gece Sık İdrara Çıkmanın Başlıca Nedenleri
- İdrar Yolu Enfeksiyonları: Mesane tahrişi sık idrara çıkmaya yol açar.
- Prostat Büyümesi: Erkeklerde prostatın idrar yolunu sıkıştırması.
- Diyabet: Kan şekerinin yükselmesi idrar üretimini artırır.
- Kalp Yetmezliği: Bacaklarda biriken sıvının gece idrara dönüşmesi.
- Aşırı Sıvı Tüketimi: Özellikle yatmadan önce su, kahve veya alkol alımı.
- Uyku Apnesi: Solunum durmaları böbrek fonksiyonlarını etkiler.
- Mesane Sarkması: Kadınlarda pelvik taban kaslarının zayıflaması.
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
- İdrar Analizi: Enfeksiyon veya şeker varlığını araştırmak için.
- Kan Testleri: Böbrek fonksiyonları ve kan şekeri kontrolü.
- Ürodinami Testi: Mesane kapasitesi ve idrar akış hızı ölçümü.
- Ultrason: Prostat büyüklüğü veya mesane kalınlığının değerlendirilmesi.
Tedavi Seçenekleri
- İlaç Tedavisi:
- Antikolinerjikler (mesane kasılmalarını azaltır).
- Diüretiklerin akşam dozunun kesilmesi.
- Prostat büyümesinde alfa blokerler.
- Davranışsal Terapiler:
- Sıvı alımının akşam 7’den sonra kısıtlanması.
- Pelvik taban egzersizleri (Kegel).
- Cerrahi Müdahaleler:
- Prostat büyümesinde TURP ameliyatı.
- Mesane sarkması için pelvik cerrahi.
Önleme Stratejileri
Akşam yemeklerinde tuzlu ve baharatlı gıdalardan kaçınmak, kafeinli içecekleri öğleden sonra kesmek ve bacakları yüksekte tutarak ödem oluşumunu engellemek etkili yöntemlerdir. Uyku hijyeni için yatmadan 3 saat önce sıvı tüketimi sonlandırılmalıdır.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Gece idrara kalkma sıklığı 3 haftadan uzun sürüyorsa, idrarda kan görülüyorsa veya eşlik eden ateş/yorgunluk varsa üroloji veya nefroloji uzmanına başvurulmalıdır. Özellikle diyabet hastalarında bu belirtiler acil değerlendirme gerektirir.
Risk Faktörleri
65 yaş üstü bireyler, gebeler, obezite hastaları ve yüksek tansiyonu olanlar risk grubundadır. Menopoz sonrası kadınlarda östrojen eksikliği de mesane kontrolünü zorlaştırır.
