Gebelikte rahim kasılmaları, anne adaylarının sık karşılaştığı ve endişeye neden olabilen bir durumdur. Bu kasılmaların büyük çoğunluğu zararsız olsa da, erken doğum riski taşıyan durumları ayırt etmek kritik önem taşır. İşte gebelik döneminde rahim kasılmalarına dair kapsamlı bilgiler:
Rahim Kasılması Nedir?
Rahim kasılmaları, uterus kaslarının ritmik olarak kasılıp gevşemesidir. Gebeliğin ikinci trimesterinden itibaren "Braxton Hicks" adı verilen yalancı kasılmalar görülebilir. Bu kasılmalar düzensizdir, ağrısızdır ve dinlenmeyle geçer. Gerçek doğum kasılmaları ise düzenli aralıklarla gelir, şiddeti giderek artar ve dinlenmekle azalmaz.
Kasılma Türleri ve Özellikleri
- Braxton Hicks Kasılmaları: 20. haftadan sonra başlar. 30-60 saniye sürer, günde 4-6 kez olabilir. Karında sertleşme hissi verir.
- Erken Doğum Kasılmaları: 37. haftadan önce başlar. 10 dakikada 2’den fazla, ritmik ve ağrılıdır.
- Doğum Kasılmaları: 40-60 saniye sürer, 3-5 dakikada bir tekrarlar. Sırta vuran baskı hissi eşlik eder.
Kasılmaların Yaygın Nedenleri
- Fizyolojik Nedenler: Bebeğin hareketleri, annenin hızlı yürümesi, cinsel ilişki.
- Dehidrasyon: Yetersiz sıvı alımı kasılmaları tetikleyebilir.
- İdrar Yolu Enfeksiyonları: Tedavi edilmezse erken doğumu başlatabilir.
- Rahim Gerilmesi: Çoğul gebelikler veya polihidramniyos (fazla amniyon sıvısı).
- Stres: Yoğun fiziksel veya duygusal yüklenme.
Tehlikeli Kasılma Belirtileri
Aşağıdaki durumlarda acil tıbbi yardım gerekir:
- Saatte 4’ten fazla kasılma
- Pelviste basınç hissi veya bebeğin aşağı itilme duygusu
- Vajinal kanama veya sıvı kaçağı
- Bel ağrısının ritmik olarak artıp azalması
- Bebek hareketlerinde belirgin azalma
Teşhis Yöntemleri
- Tokodinamometre: Karına bağlanan sensörlerle kasılma sıklığı ölçülür.
- Vajinal Muayene: Rahim ağzı açıklığı ve incelme değerlendirilir.
- Fetal Fibronektin Testi: Erken doğum riskini belirleyen biyokimyasal test.
- Ultrason: Rahim ağzı uzunluğu ölçümü (25 mm altı risklidir).
Tedavi ve Yönetim Stratejileri
- Yalancı Kasılmalar İçin:
- Ilık duş almak ve sol yana yatarak dinlenmek
- 2-3 bardak su içmek
- Kas gevşetici nefes teknikleri uygulamak
- Erken Doğum Tehdidi İçin:
- Hastanede yatak istirahati
- Magnezyum sülfat infüzyonu
- Progesteron takviyesi
- Akciğer gelişimini hızlandıran kortikosteroid iğneleri
Önleyici Tedbirler
- Günde en az 2.5 litre su tüketmek
- Ağır kaldırmaktan ve uzun süre ayakta kalmaktan kaçınmak
- Stres yönetimi için prenatal yoga veya meditasyon
- Düzenli idrar tahliliyle enfeksiyon kontrolü
Doktor Kontrollerinin Önemi
Kasılma sıklığında artış olan gebelerin mutlaka doğum uzmanına başvurması gerekir. 28. haftadan sonra NST (Non Stres Test) ile bebeğin kalp atışları ve kasılma aktivitesi takip edilir. Riskli gebeliklerde haftalık kontroller hayati önem taşır.
