Gastrektomi, midenin tamamının veya bir bölümünün cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu operasyon genellikle mide kanseri tedavisinde uygulanırken, bazı iyi huylu durumlarda da gerekli olabilir. İşte gastrektomi hakkında bilinmesi gereken tüm detaylar:
Gastrektomi Türleri
- Total Gastrektomi: Midenin tamamının çıkarılmasıdır. Yemek borusu doğrudan ince bağırsağa bağlanır.
- Parsiyel Gastrektomi: Midenin sadece hastalıklı kısmının alınmasıdır. Midenin alt kısmı çıkarılırsa Billroth II, üst kısmı çıkarılırsa sleeve gastrektomi adını alır.
- Radyal Gastrektomi: Lenf düğümleri ve komşu dokularla birlikte midenin geniş çıkarılmasıdır.
Hangi Durumlarda Yapılır?
- Mide kanseri (en yaygın neden)
- Mide ülserinin komplikasyonları (delinme veya kanama)
- Barrett özofagusu gibi prekanseröz lezyonlar
- Şiddetli obezitede bariatrik cerrahi olarak
- Mide polip kitlelerinin malign şüphesi taşıması
Ameliyat Öncesi Hazırlık
- Detaylı görüntüleme (Endoskopi, CT, PET-CT)
- Solunum fonksiyon testleri ve kardiyolojik değerlendirme
- Beslenme durumunun düzeltilmesi (gerekirse tüple besleme)
- Kan sulandırıcı ilaçların kesilmesi
Cerrahi Teknikler
- Açık Cerrahi: Geleneksel yöntemle karın bölgesine büyük kesi yapılır.
- Laparoskopik: Kamera eşliğinde küçük kesilerle yapılan minimal invaziv teknik.
- Robotik Cerrahi: Da Vinci robotu kullanılarak yüksek hassasiyetle uygulanır.
Ameliyat Sonrası Komplikasyonlar
- Kaçak (anastomoz kaçağı)
- Dumping sendromu (hızlı mide boşalması)
- Vitamin eksiklikleri (B12, demir, D vitamini)
- Safra reflüsü
- Kilo kaybı ve beslenme yetersizlikleri
İyileşme Süreci
- Hastanede kalış: 7-14 gün
- İlk 48 saat: Sıvı diyet
- 4-6 hafta: Püre ve yumuşak gıdalara geçiş
- 3 ay: Normal diyete kademeli geçiş
- Fiziksel aktivite kısıtlaması: 6-8 hafta
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Sık ve küçük öğünler (günde 6-8 kez)
- Yüksek proteinli, düşük şekerli beslenme
- B12 ve demir takviyeleri ömür boyu kullanım
- Dumping sendromunu önlemek için sıvıları yemekten 30 dakika önce/sonra alma
- Düzenli endoskopik takip (kanser vakalarında)
Prognoz ve Sonuçlar
Erken evre mide kanserinde total gastrektomi sonrası 5 yıllık sağkalım %60-70’tir. Yaşam kalitesi başlangıçta düşse de 6-12 ayda düzelir. Obezite cerrahisi olanlarda fazla kiloların %60-70’i kalıcı olarak verilir.
Alternatif Tedaviler
- Erken evre kanserde endoskopik submukozal diseksiyon (ESD)
- İleri evre kanserde kemoterapi/radyoterapi
- Ülserlerde ilaç tedavisi ve H. pylori eradikasyonu
Bu ciddi cerrahi işlem, deneyimli cerrahlar ve multidisipliner ekipler tarafından yapılmalıdır. Ameliyat sonrası düzenli takipler hayati önem taşır.
