Gardnerella vajinalis, vajinal floradaki dengesizlik sonucu aşırı çoğalan bir bakteridir ve bakteriyel vajinozis (BV) adı verilen yaygın enfeksiyona neden olur. Cinsel aktif kadınların %30’unda görülen bu durum, kötü kokulu akıntı ve rahatsızlık hissiyle kendini belli eder.
Gardnerella Nedir?
Gardnerella vajinalis, sağlıklı vajinal florada düşük miktarda bulunan bir bakteridir. Ancak laktobasil adlı yararlı bakteriler azaldığında kontrolsüz çoğalır. Bu dengesizlik sonucu vajen pH’ı yükselir (4.5 üzeri) ve bakteriyel vajinozis gelişir. Cinsel ilişkiyle tam olarak bulaşıcı kabul edilmez ancak cinsel aktivite riski artırır.
Belirtileri Nasıl Tanınır?
- Balık Benzeri Koku: Özellikle adet döneminde veya cinsel ilişki sonrası belirginleşen kötü koku.
- Gri-Beyaz Akıntı: İnce, homojen ve bol miktarda akıntı.
- Kaşıntı veya Yanma: İdrar yaparken hassasiyet.
- Asemptomatik Olabilir: Vakaların %50’sinde hiçbir şikayet görülmez.
Teşhis Yöntemleri
- Klinik Kriterler (Amsel Kriterleri):
- Homojen akıntı
- Vajinal pH > 4.5
- Balık kokusunun KOH solüsyonuyla artması
- Mikroskopta "clue cell" görülmesi
- Nugent Skoru: Mikroskopta bakteri türlerinin sayılmasıyla kesin tanı.
- PCR Testi: Gardnerella DNA’sının tespiti.
Tedavide Kullanılan İlaçlar
- Birinci Basamak:
- Metronidazol: 500 mg oral tablet (günde 2 kez, 7 gün) veya vajinal jel (5 gün).
- Klindamisin: Vajinal krem (7 gün) veya 300 mg oral tablet (günde 2 kez, 7 gün).
- Tekrarlayan Enfeksiyonlarda:
- 6 aylık süpresif tedavi (haftada 2 kez metronidazol jel).
- Probiyotik takviyeler (Lactobacillus rhamnosus GR-1®).
Risk Faktörleri ve Komplikasyonlar
- Risk Artıran Durumlar: Sık partner değişimi, duş, sigara, rahim içi araç (RİA).
- Komplikasyonlar:
- PID (Pelvik inflamatuar hastalık) riskinde 3 kat artış.
- Hamilelerde erken doğum, düşük doğum ağırlığı.
- HIV bulaşma olasılığının artması.
Korunma ve Önlemler
- Vajinal Dengeyi Korumak İçin:
- Parfümlü sabun, duş jeli kullanmamak.
- Pamuklu iç çamaşırı giymek.
- Adet ürünlerini sık değiştirmek.
- Cinsel İlişkide: Prezervatif kullanmak nüksü %30 azaltır.
- Probiyotik Desteği: Lactobacillus içeren takviyeler florayı destekler.
Hamilelikte Gardnerella
Gebelikte hormonal değişimler BV riskini artırır. Tedavi edilmezse:
- %40 erken membran rüptürü,
- 2.5 kat artmış prematüre doğum riski.
Güvenli Tedavi: Klindamisin krem (2. trimester sonrası) veya metronidazol tek doz.
Sık Sorulan Sorular
Partner Tedavisi Gerekir mi?
Erkek partnerlerde tedavi gereksizdir. Kadın partnerlerde ise eş zamanlı tedavi önerilir.
Tekrarlarsa Ne Yapılmalı?
- Altta yatan diyabet kontrolü,
- 6 aylık probiyotik kürü,
- Vajinal pH düzenleyici jeller (ACIGEL®).
Doktor Randevusu Öncesi:
- Son 48 saatte vajinal duş/durulama yapmayın,
- Cinsel ilişki ve tampon kullanımını durdurun.
