Femoral herni, karın içi dokuların kasık bölgesindeki femoral kanalda zayıf bir noktadan dışarı çıkmasıyla oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Özellikle kadınlarda ve yaşlılarda daha sık görülür. Tedavi edilmediğinde bağırsak tıkanıklığı veya doku ölümü gibi hayati risklere yol açabilir.
Femoral Herni Nedir?
Femoral herni, karın duvarının femoral bölgede (kasık ile uyluk arası) zayıflaması sonucu bağırsak veya yağ dokusunun deri altına çıkmasıdır. Diğer fıtık türlerine göre daha nadirdir ancak %40 oranında strangülasyon (boğulma) riski taşır. Acil müdahale gerektiren bu durum, kan dolaşımının kesilmesine bağlı doku nekrozuna neden olabilir.
Femoral Herni Belirtileri
- Kasık veya uyluk üstünde ceviz büyüklüğünde şişlik (özellikle ayakta dururken belirginleşir)
- Şişlik bölgesinde yanma veya batma hissi
- Bağırsak tıkanıklığı durumunda şiddetli karın ağrısı ve kusma
- Strangülasyonda ani morarma, ateş ve nabız yükselmesi
- İleri evrede tuvalet alışkanlığında değişiklikler
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Femoral herni, karın içi basıncı artıran durumlarla zayıf karın duvarının birleşmesi sonucu oluşur. Kronik öksürük (KOAH), ağır kaldırma, obezite ve gebelik en yaygın tetikleyicilerdir. Kadınlarda femoral kanalın anatomik olarak daha geniş olması, riski 4 kat artırır. Bağ dokusu hastalıkları ve karın ameliyatı geçmişi de predispozan faktörler arasındadır.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Şişliğin palpasyonu ve öksürük testi (şişliğin belirginleşmesi)
- Ultrason: Fıtık kesesinin boyutunu ve içeriğini değerlendirme
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Strangülasyon şüphesinde bağırsak hasarını tespit etme
- Manyetik Rezonans (MR): Özellikle obez hastalarda yumuşak doku detayı için
Tedavi Seçenekleri
1. Cerrahi Olmayan Yöntemler
Sadece ameliyat riski yüksek hastalarda geçici çözüm sunar:
- Fıtık bağı ile şişliği baskılama
- Ağrı kesiciler ve yaşam tarzı değişiklikleri
2. Cerrahi Tedavi - Açık Ameliyat: Lokal/genel anestezi altında 3-5 cm kesi. Fıtık içeriği karına itilir, zayıf bölge mesh (yama) ile kapatılır.
- Laparoskopik Cerrahi: 3 küçük delikten kamera ve aletlerle girilir. Daha az ağrı, ertesi gün taburculuk.
Ameliyat Sonrası İyileşme
- İlk 48 saat: Yürüyüşle kan dolaşımını destekleme
- 2 hafta: Ağır kaldırmama ve araba kullanmama
- 4-6 hafta: Tam iyileşme ve normal aktivitelere dönüş
- Nüks oranı: %1-3 (yama kullanımıyla)
Olası Komplikasyonlar
- Enfeksiyon (%2 vakada)
- Mesh reddi (nadir)
- Sinir hasarına bağlı uyuşukluk
- Strangülasyon geç vakalarda bağırsak rezeksiyonu
Önleme Stratejileri
- Kabızlığı önlemek için lifli gıda tüketimi
- Ağır yük kaldırırken doğru pozisyon alma
- Kronik öksürük veya prostat sorunlarının tedavisi
- Karın kaslarını güçlendiren egzersizler (plank, pilates)
Acil Durum İşaretleri
Ani şişlik artışı, dayanılmaz ağrı, bulantı-kusma veya şişlikte morarma varsa 112 aranmalı veya acile başvurulmalıdır. Tanı ve tedavi için genel cerrahi uzmanı tercih edilmeli, rutin kontroller aksatılmamalıdır.
