Erkek tipi saç dökülmesi (androjenik alopesi), genetik ve hormonal faktörlerin neden olduğu ilerleyici bir saç kaybıdır. Erkeklerin yaklaşık %50’sini 50 yaşına kadar etkileyen bu durum, saç çizgisinin geri çekilmesi ve tepe bölgesinde incelme ile karakterizedir.

Nedenleri ve Mekanizması
Erkek tipi saç dökülmesi, dihidrotestosteron (DHT) adlı hormonun genetik yatkınlığı olan saç köklerine zarar vermesiyle ortaya çıkar. DHT, testosteronun 5-alfa redüktaz enzimi ile dönüşümü sonucu oluşur. Bu hormon saç köklerini minyatürleştirerek büyüme döngüsünü bozar. Ailesel yatkınlık en önemli risk faktörüdür; baba veya dedede saç dökülmesi varsa risk %80’e çıkar.

Evreleme ve İlerleme
Saç dökülmesi Norwood skalasına göre sınıflandırılır:

• Evre 1: Saç çizgisinde hafif gerileme
• Evre 2: Şakaklarda belirgin açılma
• Evre 3: Tepe bölgesinde seyrelme başlangıcı
• Evre 4-7: Tepe ve ön hat birleşerek geniş alanda kayıp

Teşhis Yöntemleri

1. Klinik Muayene: Saç yoğunluğu ve dökülme paterni değerlendirilir.
2. Trikoskopi: Saç köklerinin mikroskobik incelenmesi.
3. Kan Testleri: Demir, çinko, D vitamini, TSH ve hormon seviyeleri ölçülür.

Etkili Tedavi Seçenekleri

• Minoksidil (%5 solüsyon): Günde iki kez uygulanır, saçlı deride kan akışını artırır. 6-12 ayda sonuç verir.
• Finasterid (1 mg tablet): DHT oluşumunu %70 baskılar. Düzenli kullanımda %90 hastada dökülme durur.
• PRP (Plateletten Zengin Plazma): Kişinin kanından elde edilen büyüme faktörleri saç köklerine enjekte edilir.
• Saç Ekimi: FUE veya DHI yöntemleriyle donör bölgeden alınan saç köklerinin nakli.

Yan Etki Yönetimi
Finasterid’in %3 hastada cinsel yan etkileri görülebilir. Minoksidil ise ilk haftalarda kaşıntı ve pullanma yapabilir. Bu durumlarda dermatolog kontrolünde doz ayarlaması veya alternatif tedaviler önerilir.

Destekleyici Yaklaşımlar

• Beslenme: Demir, biotin ve çinkodan zengin besinler (yumurta, ıspanak, kabak çekirdeği)
• Lazer Tedavisi: Düşük seviyeli lazer ile saç kökü metabolizmasının aktivasyonu
• Şampuanlar: Ketokonazol içeren şampuanların haftada 2 kez kullanımı

Önleyici Stratejiler

• Stres yönetimi (yoga, meditasyon)
• Sigara ve alkolden kaçınma
• Güneş ışınlarından korunma
• Sıkı şapka kullanımından sakınma

Erken evrede müdahale tedavi başarısını artırır. İlk belirtilerde dermatoloji uzmanına başvurmak, saç kaybının kalıcı hale gelmesini önlemede kritik öneme sahiptir. Tedavi seçenekleri kişinin yaşı, dökülme evresi ve beklentilerine göre kişiselleştirilmelidir.