Endometrial kalınlık, rahmin iç duvarını oluşturan endometrium tabakasının ultrasonla ölçülen milimetrik değeridir. Üreme çağındaki kadınlarda adet döngüsüne bağlı değişkenlik gösterirken, menopoz sonrası dönemde anormal kalınlaşma kanser riski göstergesi olabilir.
Endometrial Kalınlık Nedir?
Endometrium, her adet döngüsünde hormonların etkisiyle kalınlaşıp incelen dinamik bir dokudur. Transvajinal ultrasonla ölçülür ve değerlendirme için döngünün belirli günleri kritiktir. Özellikle menopoz sonrası kanaması olanlarda 4 mm’yi geçen kalınlık araştırma gerektirir.
Normal Değerler Nasıl Değişir?
- Adetin 1-5. Günleri: Atılım sonrası ince tabaka (2-4 mm)
- Yumurtlama Öncesi: Östrojen etkisiyle kalınlaşma (7-10 mm)
- Yumurtlama Sonrası: Progesteronla maksimum kalınlık (12-16 mm)
- Menopoz Sonrası: İdeal ≤4 mm (5 mm üzeri riskli kabul edilir)
Anormal Kalınlaşma Nedenleri
- Hormonal Dengesizlikler: Östrojen hakimiyeti (polikistik over, obezite)
- İyi Huylu Kitleler: Endometrial polipler veya submuköz miyomlar
- Hiperplazi: Hücresel çoğalma (basit/kompleks, atipili/atipisiz)
- Kanser: Endometrium kanseri (%90 menopoz sonrası görülür)
- İlaç Etkileri: Hormon replasman tedavisi veya tamoksifen kullanımı
Teşhis Yöntemleri
- Transvajinal Ultrason: İlk basamak tarama yöntemi
- SALİNE SONOHİSTEROGRAFİ: Rahim içine sıvı verilerek detaylı görüntüleme
- Histeroskopi: Direkt görüş altında doku incelemesi ve biyopsi
- Pipelle Biyopsi: Ofis ortamında doku örneği alınması
Semptomlar ve Alarm İşaretleri
- Adet düzensizliği veya aşırı kanama
- Menopoz sonrası lekelenme veya kanama
- Kasık ağrısı veya ilişki sırasında ağrı
- Kansızlık (halsizlik, çarpıntı)
Tedavi Yaklaşımları
1. Hormonal Tedaviler
- Progesteron içeren spiral (Mirena)
- Oral progestinler (hiperplazi vakalarında 3-6 ay)
2. Cerrahi Müdahaleler - Histeroskopik polip/miyom rezeksiyonu
- Endometrial ablasyon (radyofrekans veya balon yöntemi)
- Histerektomi (ileri hiperplazi veya kanserde)
3. Takip Protokolleri - Menopozda asemptomatik 8-10 mm kalınlık: 3-6 ayda USG kontrolü
- Atipili hiperplazi: Histerektomi önerilir
Risk Faktörleri ve Korunma
- Obezite (vücut kitle indeksi >30)
- Diyabet veya insülin direnci
- Geç menopoz (55 yaş sonrası)
- Ailede rahim kanseri öyküsü
Korunmada düzenli egzersiz, sağlıklı kilo ve progesteron dengesi önem taşır.
Gebelikle İlişkisi
Tüp bebek tedavisinde transfer öncesi ideal endometrium kalınlığı 7-14 mm arasıdır. 7 mm altı ince endometrium olarak kabul edilir ve embriyo tutunma şansını azaltır. Bu durumda pentoksifilin, L-arginin veya PRP tedavileri uygulanabilir.
Önemli Uyarılar
- Menopoz sonrası her kanamada acilen jinekoloğa başvurulmalı
- Tamoksifen kullanan meme kanserli hastalarda 6 ayda bir USG takibi
- İnce endometrium vakalarında rahim içi yapışıklık (Asherman sendromu) araştırılmalı
