Ektopik testis, testisin normal iniş yolu dışında (kasık kanalı, karın içi, uyluk gibi) anormal bir konumda yerleşmesidir. İnmemiş testisten farklı olarak, iniş yolunda değildir. Erkek bebeklerde %1-2 oranında görülen bu durum, erken teşhis ve tedavi gerektirir.
Ektopik Testisin Nedenleri
Testis inişini kontrol eden hormonal ve mekanik faktörlerdeki aksaklıklar ana sebeplerdir. Anne karnında testosteron üretiminin yetersizliği veya "gübernakulum" adı verilen rehber bandın anormal gelişimi en sık karşılaşılan problemlerdir. Genetik sendromlar (Kallmann, Prader-Willi), karın duvarı defektleri ve hormonal dengesizlikler diğer risk faktörleridir.
Belirtiler ve Fizik Muayene Bulguları
Skrotumda testisin tek veya çift taraflı boş olması en tipik bulgudur. Kasık bölgesinde şişlik veya ele gelen kitle şeklinde fark edilebilir. İleri yaşlarda tanı konan olgularda infertilite şikayeti ön planda olabilir. Fizik muayenede testis skrotumda değildir ve kasık kanalı, perine veya pubis bölgesinde yerleşim saptanabilir.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Testisin lokalizasyonunu belirlemede ilk basamaktır.
- Ultrasonografi: Kasık ve karın bölgesini değerlendirir.
- MRG: Abdominal testislerin görüntülenmesinde altın standarttır.
- Laparoskopi: Tanısal amaçlı ve aynı anda tedavi için kullanılabilir.
Tedavi Seçenekleri
Hormonal Tedavi:
6-12 ay arası bebeklerde hCG veya GnRH analogları ile testis inişi denenebilir. Başarı oranı %20 civarındadır.
Cerrahi Tedavi (Orşidopeksi):
- Açık Cerrahi: Palpe edilebilen testislerde tercih edilir.
- Laparoskopik Cerrahi: Abdominal testislerde standart yöntemdir.
- İki Aşamalı Fowler-Stephens: Uzun damarsal yapısı olan testislerde uygulanır.
İdeal Tedavi Zamanlaması
6-12 ay arasında kendiliğinden inmezse hormon tedavisi veya 12-18 ay arasında cerrahi tedavi planlanır. Erken müdahale sperm üretimi ve kanser riski açısından kritiktir.
Komplikasyonlar ve Uzun Dönem Riskler
- İnfertilite: Bilateral olgularda %65’e varan oranlarda görülür.
- Testiküler Kanser: Normal popülasyona göre 5-10 kat artmış risk.
- Testis Torsiyonu: Anormal yerleşim nedeniyle risk yüksektir.
- Psikolojik Etkiler: Skrotal boşluk nedeniyle özgüven sorunları.
Ameliyat Sonrası Takip
-
- ay ve 6. ayda cerrah tarafından muayene.
- Ergenlik döneminde testis volüm ölçümü ve kendi kendine testis muayenesi eğitimi.
- Sperm analizi (18 yaş sonrası).
Ebeveynlere Öneriler
- Bebeklerde banyo sırasında skrotum kontrolü yapın.
- Kasık fıtığı ameliyatlarında testis pozisyonu mutlaka kontrol edilmeli.
- Tek taraflı vakalarda sağlam testisin korunması için travmadan kaçının.
- Ergenlik sonrası kendi kendine testis muayenesi öğretilmeli.
