Diş ağrısı, çürük, enfeksiyon veya travma gibi nedenlerle diş dokularında oluşan şiddetli rahatsızlık hissidir. Ani başlayan zonklayıcı ağrılar yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür ve acil müdahale gerektirir.
Diş Ağrısının Yaygın Nedenleri
- Diş Çürükleri: Mine ve dentin tabakasının bakteriyel asitlerle aşınması sinirlerin açığa çıkmasına yol açar.
- Diş Eti İltihabı: Gingivit veya periodontitis nedeniyle diş etlerinde çekilme ve kök yüzeyi hassasiyeti.
- Diş Absesi: İlerlemiş çürüklerin kök ucunda irin birikmesi ve basınç oluşturması.
- Gömülü Dişler: Yirmilik dişlerin çene kemiğine baskı yapması.
- Diş Sıkma/Gıcırdatma: Bruksizm nedeniyle dişlerde aşınma ve çatlaklar.
Belirtiler ve Acil Durum İşaretleri
- Gece uyandıran zonklayıcı ağrı
- Sıcak/soğuk yiyeceklerde şimşek çakar tarzda hassasiyet
- Çiğneme sırasında keskin ağrı
- Diş etlerinde şişlik ve kızarıklık
- Yüzde veya çenede şişme (apse işareti)
- Ateş ve halsizlik (enfeksiyon yayılımı)
Teşhis Yöntemleri
Diş hekimi önce ağrının karakterini sorgular. Fizik muayenede:
- Dişte çürük oyukları ve kırık kontrolü
- Perküsyon testi (dişe hafif vurularak hassasiyet ölçümü)
- Soğuk uyaran testi
- Radyolojik inceleme: Panoramik röntgen veya periapikal filmle çürük derinliği, kemik kaybı ve apse tespiti
Profesyonel Tedavi Seçenekleri
- Dolgu: Yüzeysel çürüklerde kompozit veya amalgam dolgu.
- Kanal Tedavisi: Pulpa enfeksiyonunda sinir dokusunun temizlenip kök kanallarının doldurulması.
- Apikal Rezeksiyon: Kök ucundaki kist/apse cerrahiyle temizlenir.
- Antibiyotik Tedavisi: Penisilin veya klindamisin gibi ilaçlarla enfeksiyon kontrolü.
- Diş Çekimi: İleri derecede harap olmuş dişlerin alınması.
Evde Ağrı Yönetimi (Geçici Çözümler)
- Tuzlu Su Gargarası: 1 bardak ılık su + 1 çay kaşığı tuzla günde 3 kez gargara.
- Soğuk Kompres: 15 dakika yüze uygulama.
- Karanfil Yağı: Pamuğa 2 damla damlatıp ağrılı bölgeye bastırın.
- Reçetesiz Ağrı Kesiciler: Parasetamol veya ibuprofen (aspirin kanamayı artırabilir).
Kalıcı Çözüm İçin Önleyici Tedbirler
- Diş Fırçalama Tekniği: Günde 2 kez florürlü diş macunu + yumuşak kıllı fırçayla 45° açıyla fırçalama.
- Diş İpi Kullanımı: Günlük diş arası temizlik.
- Beslenme Düzeni: Şekerli/asitli gıdaları sınırlayın; peynir, elma gibi mine koruyucular tüketin.
- Düzenli Kontrol: 6 ayda bir diş taşı temizliği ve muayene.
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- Yüzde ani şişme ve nefes almada zorluk
- 39°C’yi aşan ateş
- Çene kilitlenmesi
- Ağrı kesicilere yanıt vermeyen şiddetli ağrı
