Diaper Dermatit Tedavisi

Diaper Dermatit Teşhisi

Diaper dermatitin teşhisinde esas kullanılan yöntemler kliniğe bağlıdır. Yani aileden alınacak anamnez ve bebekte yapılacak fizik muayene ile teşhisi kolaylıkla yapılabilmektedir. Ek olarak enfeksiyon düşünülüyorsa bunun için de laboratuvar tetkikleri istenebilir. 

Aileden alınacak anamnezde bezin ne sıklıkla değiştirildiği, bebeğin bez bölgesinin ıslak kalıp kalmadığı, bebeğin kullandığı ilaçlar, antibiyotik kullanım öyküsü olup olmadığı, bebeğin bez bölgesini bağlamada kullanılan materyalin (bebek bezi, normal bezler vs.) ne olduğu, hijyeni sağlamada kullanılan sabunların, kremlerin içerikleri sorgulanmalıdır. 

Bebekte fizik muayene esnasında doktorun yanında ebeveynlerden birinin bulunması bebeğin sakinleştirilmesi açısından önemlidir. Bebekte sakinleşme sağlanıp bez bölgesinin kontrol edilmesi gerekir. Yapılan fizik muayenede bez bölgesinde (karın altı, anüs çevresi, kalça, genital bölge) kızarıklık, ısıda artış, ödem, ağrı, yara, döküntü, içi sıvı dolu kabarıklıklar gibi cilt bulgularının görülmesi ile diaper dermatit şüphesi artar. Diaper dermatitin sık olarak karıştırıldığı cilt şikayeti olan alerjik kontakt dermatitte cilt bulguları deri kıvrımlarına da yerleşiktir. Bu bulguya diaper dermatitte rastlanmaması ile bebek bezi egzaması teşhisi yapılır. Bebekte ateş yüksekliği, idrar yaparken huzursuzluk gibi belirtiler varsa bebek bezi egzamasına bağlı olarak bebeğin enfeksiyon geçiriyor olma ihtimali yüksektir. Bunun belirlenmesi için tam kan tetkiki ve idrar tetkiki istenebilir. Burada enfeksiyon parametrelerinde artış görülürse bu enfeksiyonun diaper dermatite bağlı olduğu düşünülebilir. 

Diaper Dermatit Tedavisi

Diaper dermatitte temel tedavi amacı derideki hasarlanmanın tedavisi ve tekrarların önlenmesidir. Hafif seyreden vakalarda aileye anlatılacak önleme tedbirleri dışında medikal tedavi ihtiyacı olmayabilirken şiddetli seyirli bebek bezi egzamasında tedaviye ilaç tedavisini de eklenmesi şarttır. 

Bebekte ayrıca enfeksiyon gelişimi varsa bunun için de antimikrobal ilaçların kullanımı önemlidir. 

Tedavide koruyucu tedavi ve ilaç tedavisi yöntemleri vardır. Koruyucu tedavide aileye bebek bezi egzamasının nedenleri anlatılmalıdır. İlaç tedavisinde ise çinko oksit içeren kremler veya çok düşük dozda steroid içeren kremlerin kullanımı faydalı olacaktır. Ayrıca nistatin, klotrimazol, hidrokortizon içeren ilaçlar da kullanılabilir. 

Diaper Dermatit Tedavi Edilmezse

Diaper dermatit hafif şiddette ise bebekte genellikle 3-4 gün süren kızarıklık, döküntü, hafif ödem gibi belirtiler görülür. Yaklaşık 1 haftalık süreden sonra evde uygulanacak belli tedbirlerle hastaneye başvurmadan geçebilir. Şiddetli formlarda bu belirtilere ek olarak yara, içi sıvı dolu kabarıklıklar, enfeksiyona bağlı ateş yükselmesi görülebilir. Şiddetli formlar için evde uygulanacak tedbirler yeterli olmayabilir. Bunun için doktora başvuru gerekir. Uygulanacak krem tedavisi tedavide etkili olmaktadır. Bebekte enfeksiyon varsa ilaç tedavisinde ek olarak antibiyotik tedavisinin de uygulanması gerekmektedir. 

Hastalık hafif formlarda tedavi edilmezse bir süre sonra kendiliğinden geçebilecekken şiddetli formlarda tedavi edilmeyen vakalarda kronikleşme görülebilir. Ayrıca enfeksiyon ihtimali de yüksek oranda artmış olur. 

Diaper Dermatite Ne İyi Gelir?

Bebek bezi egzamasının oluşumunda en çok etkili olan nedenlerden biri bezin değiştirilme sıklığının uygun olarak ayarlanmamasıdır. Genel olarak yenidoğan dönemindeki (0-30 güne kadarki dönem) biri için saat başı bez değişimi yapılması gerekirken daha sonraki aylarda yaklaşık 3 saatte bir değiştirme yeterli olacaktır. Bu durum günlük olarak da değişmektedir. Bebeğin ishal olduğu, dışkı miktarının veya idrar miktarının arttığı dönemlerde daha kısa zaman aralıklarında bez değişimi yapılması gerekmektedir. 

Bebek bezi alınırken bebeğe uygun olan ay aralığındaki bezlerin alınması gerekir. Bedeninden küçük bezlerin kullanımı bebekte pişik oluşumunu arttırıcı etki eder. 

Eski dönemlerde henüz endüstriyel bebek bezleri kullanılmazken ebeveynler sıklıkla lastik formdaki bebek bezlerini kullanırken günümüzde çoğunlukla tek kullanımlık bebek bezleri kullanılmaktadır. Kullan-at formundaki bu bezlerin üretimi ile bebek bezi dermatiti(egzaması) gelişme riskinde ciddi oranda azalma olmuştur. 

Bebekte kullanılan bezi tipi ve süresi dışında bez bölgesini temizleme amaçlı kullanılan materyaller de oldukça önemlidir. Bez bölgesinin ılık bir suyla fazla sürtünme yapmayacak şekilde temizlenmesi gerekir. Bu temizleme işleminden sonra veya duştan sonra bebeğin kurutulması için havlu veya bez kullanılmaması, bunların yerine kendi kendine kuruması için bir süre altının açık olması da diaper dermatit gelişimini engelleyici durumlardandır. 

Diaper Dermatite Ne İyi Gelmez?

Diaper dermatitte bez bölgesi için kötü hijyen ve yanlış bilinen temizleme metotlarının kullanımı büyük risk faktörüdür. Özellikle bebek bezi bölgesinin nemli kalması bebek bezi egzaması oluşumuna neden olmaktadır. Uzun süre aynı bezin kullanımı, idrar veya dışkıdan hemen sonra bezin değiştirilmemesi veya temizleme için kullanılan ıslak materyallerin temizlemeden sonra kurutulmaması ve bez bölgesi kurumadan yeni bez takılması gibi durumlara bağlı olarak pişik oluşumu görülmektedir. 

Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken durumlardan olan bez bölgesi dermatiti enfeksiyonlara sebep olarak daha ciddi sonuçlar doğurabilecek durumlardandır. Anne ve babanın bez dermatiti gelişmemesi yapmaması gerekenler;

• Bebek uyanıkken 4 saatten uzun süre aynı bezin kullanılmaması gerekir. Gece uykusunda bebeğin altının bir defa değiştirilmesi yeterliyken gündüz, uyanık bebekte 3 saatte bir değiştirmek uygundur. İlk 1 aylık süreçte ise saat başı değiştirmek gerekir. 
• Bebeğin ayından küçük bezin kullanımı ile bez ve deri teması hava alamayacak hale gelir. Bu da tahriş, pişik, enfeksiyon gibi durumların gelişme ihtimalini arttırır. 
• Bebeğin altı temizlenirken alkollü ıslak mendiller veya kuru yapıdaki bezler kullanılmamalıdır. Bunların yerine ılık su ile tahriş etmeyecek şekilde nazikçe bebeğin altı temizlenmelidir. Ardından altının kuruması için bir süre altı açık kalmalıdır. Havlu veya bezlerle kurutma işlemi yapılmamalıdır.
• Bebek bezi dermatiti oluşumunda daha önce bebeğin uzun süreli ve yanlış biçimde antibiyotik kullanımı da etkili olmaktadır. Bunu önlemek için aileye gereksiz yere antibiyotik kullanımının yanlış olduğu, antibiyotiğin doğru biçimde nasıl kullanılması gerektiği anlatılmalıdır.

Diaper Dermatitte Kullanılabilecek İlaçlar

Diaper dermatitte kullanılabilecek ilaçlar; nistatin, klotrimazol, hidrokortizon, çinko oksit, mikanozoldur. Bunlar içerisinde özellikle kortikosteroidlerin yan etkileri fazla olduğu için kullanımlarında sınırlamalar vardır. Bebekler için %1 hidrokortizondan daha yüksek formdaki kortikosteroidlerin kullanımı sakıncalıdır. Kortikosteroidlerin uzun süreli kullanımlarından da kaçınılmalıdır. Maksimum iki hafta kullanımı uygundur. 

Diaper dermatite ek olarak mantar enfeksiyonu varsa bunun için nistatin kullanılabilir ancak tekrar etme oranı yüksektir. Bu nedenler birkaç gün içinde belirtilerde yatışma olmazsa bu ilacın kullanımı kesilip yerine başka bir antifungal ilaç kullanılmalıdır. Klotrimazol ve mikanozol de bebek bezi egzamasında etkili olan ilaçlardandır.