Kalp damar tıkanıklığı, koroner arterlerde plak birikimi nedeniyle kan akışının azalması veya kesilmesi durumudur. Erken teşhis, kalp krizi gibi ciddi komplikasyonların önlenmesinde hayati önem taşır. İşte bu hastalığın tespitinde kullanılan modern ve geleneksel yöntemler:
Fizik Muayene ve Hastalık Öyküsü
Hekim, hastanın şikayetlerini dinleyerek (göğüs ağrısı, nefes darlığı) ve aile öyküsünü sorgulayarak ilk değerlendirmeyi yapar. Sigara kullanımı, diyabet veya yüksek tansiyon gibi risk faktörleri kayıt altına alınır.
Kan Testleri ve Biyobelirteçler
Kan lipid profili (kolesterol, trigliserit), CRP (iltihap belirteci) ve troponin seviyeleri ölçülür. Yüksek LDL kolesterol veya yüksek hassasiyetli CRP, damar tıkanıklığı riskini işaret edebilir.
Elektrokardiyogram (EKG)
Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden EKG, ritim bozuklukları veya geçirilmiş sessiz kalp krizi bulgularını ortaya çıkarabilir. Özellikle efor sırasında oluşan ST segment değişiklikleri tanıda yol göstericidir.
Efor Testi (Stres Testi)
Hasta koşu bandı veya bisiklet egzersizi yaparken kalp performansı izlenir. Egzersiz sırasında göğüs ağrısı, EKG’de anormallik veya tansiyon düşüşü damar tıkanıklığı şüphesini güçlendirir.
Ekokardiyografi
Ultrason teknolojisiyle kalbin yapısı ve fonksiyonları değerlendirilir. Kalp kasının hareketlerindeki azalma veya duvar hareket bozuklukları, tıkanıklığın etkilediği bölgeyi gösterir.
Bilgisayarlı Tomografi Anjiyografi (BT Anjiyo)
Kontrast madde enjeksiyonu sonrası çekilen BT görüntüleri, koroner arterlerin 3 boyutlu haritasını oluşturur. Plakların boyutu ve damar daralma oranı milimetrik hassasiyetle ölçülebilir.
Manyetik Rezonans Anjiyografi (MR Anjiyo)
Radyasyon içermeyen bu yöntemle, özellikle böbrek yetmezliği olan hastalarda koroner damarların detaylı görüntülenmesi sağlanır.
Koroner Anjiyografi
Altın standart kabul edilen bu invaziv yöntemde, kasık veya koldan kateterle girilerek damarlara kontrast madde verilir. X-ışını altında tıkanıklığın yeri ve şiddeti net olarak belirlenir.
Nükleer Tıp Görüntüleme
Talium veya teknesyum ile yapılan miyokard perfüzyon sintigrafisi, kalp kasının kanlanma durumunu gösterir. İstirahat ve stres sonrası görüntüler karşılaştırılarak tıkanıklık tespit edilir.
Son Teknolojik Gelişmeler
- FFR (Fraksiyonel Akım Rezervi): Anjiyo sırasında basınç ölçümüyle tıkanıklığın fonksiyonel etkisi değerlendirilir.
- OCT (Optik Koherens Tomografi): Damar içi yüksek çözünürlüklü görüntüleme ile plak yapısı analiz edilir.
Kalp damar tıkanıklığı teşhisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Hekim, hastanın klinik durumuna göre en uygun yöntemleri seçerek kesin tanıya ulaşır.
