Dalak ağrısı, karnın sol üst bölgesinde hissedilen ve altta yatan ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilen bir semptomdur. Dalak, bağışıklık sistemi ve kan hücrelerinin düzenlenmesinde kritik rol oynar. Bu ağrı aniden başlayan keskin bir sızı veya kronik rahatsızlık şeklinde kendini gösterebilir.
Dalak Ağrısının Başlıca Nedenleri
- Travmalar: Trafik kazaları veya düşmeler sonucu dalak yırtılması, şiddetli ağrı ve iç kanamaya yol açar.
- Enfeksiyonlar: Mononükleoz, sıtma gibi hastalıklar dalağın büyümesine (splenomegali) ve ağrıya neden olur.
- Kan Hastalıkları: Lösemi, lenfoma veya orak hücreli anemi gibi durumlar dalak fonksiyonunu bozar.
- Otoimmün Bozukluklar: Lupus veya romatoid artrit, dalağın aşırı çalışmasına bağlı ağrıyı tetikleyebilir.
- Enfarktüs: Dalak damarlarının tıkanması sonucu doku hasarı oluşması.
Eşlik Eden Semptomlar
Ağrı genellikle şu belirtilerle birlikte görülür:
- Sol omuza vuran sancı
- Nefes alırken artan batma hissi
- Ateş ve titreme
- Soluk cilt (kansızlık belirtisi)
- Erken doyma hissi (büyümüş dalağın mideye baskısı)
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Doktorun sol üst karın bölgesinde hassasiyet veya dalak büyüklüğünü kontrol etmesi.
- Görüntüleme: Ultrason, BT veya MR ile dalağın yapısı ve boyutunun incelenmesi.
- Kan Testleri: Enfeksiyon veya kan hastalıklarını tespit için tam kan sayımı.
- Biyopsi: Nadiren, lenfoma şüphesinde doku örneği alınması.
Tedavi Yaklaşımları
- İlaç Tedavisi: Enfeksiyonlarda antibiyotikler, otoimmün hastalıklarda kortikosteroidler.
- Cerrahi Müdahale: Yırtık veya büyük kistlerde splenektomi (dalağın alınması).
- Acil Müdahale: İç kanama durumunda embolizasyon veya transfüzyon.
- Destek Tedaviler: Ağrı kesiciler ve enfeksiyonlardan korunmak için aşılar.
Risk Faktörleri ve Korunma
- Kontak sporları yapanlar
- Kronik karaciğer hastaları
- Orak hücre anemisi olanlar
- Korunma için hepatit, pnömokok aşıları ve travmalardan kaçınmak önerilir.
Ne Zaman Acile Başvurulmalı?
- Ani, bıçak saplanır tarzda ağrı
- Baş dönmesi ile birlikte soluk cilt
- Karında şişlik ve sertlik
- 38°C üzeri ateş
Dalak ağrısı ihmal edilmemesi gereken bir durumdur. Erken tanı için gastroenteroloji veya iç hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Tedavi edilmeyen vakalarda dalak yırtılması, hayati tehlike yaratabilen iç kanamalara yol açabilir.
