Conn sendromu (primer hiperaldosteronizm), böbreküstü bezlerinin aşırı aldosteron hormonu üretmesi sonucu gelişen endokrin bir bozukluktur. Hipertansiyonun en sık ikincil nedenlerinden biri olan bu durum, tedavi edilmezse kalp-damar hasarı ve böbrek sorunlarına yol açabilir.
Conn Sendromu Nedir?
Böbreküstü bezlerinin adrenal korteks tabakasındaki tümör veya hiperplazi (doku büyümesi) nedeniyle aşırı aldosteron salgılanmasıdır. Aldosteronun fazlalığı, vücutta sodyum tutulumunu artırırken potasyum atılımını hızlandırır. Bu dengesizlik yüksek tansiyon ve elektrolit bozukluklarına yol açar.
Belirtiler ve Klinik Bulgular
- Hipertansiyon: Tedaviye dirençli, ani tansiyon yükselmeleri (180/110 mmHg üzeri)
- Hipokalemi Belirtileri: Kas güçsüzlüğü, kramplar, gece sık idrara çıkma (noktüri)
- Nörolojik Şikayetler: Baş ağrısı, uyuşukluk, ellerde karıncalanma
- Diğer Semptomlar: Aşırı susama (polidipsi), çarpıntı, görme bozuklukları
Teşhis Süreci
- Tarama Testleri:
- Aldosteron/Renin Oranı (ARR): Aldosteron >15 ng/dL ve ARR >20 şüphe uyandırır.
- Potasyum Düzeyi: %80 vakada düşük (<3.5 mEq/L).
- Doğrulayıcı Testler:
- Tuz Yükleme Testi: IV salin infüzyonu sonrası aldosteronun baskılanmaması.
- Kaptopril Testi: İlaç sonrası aldosteron düşüşünün olmaması.
- Görüntüleme:
- Adrenal BT/MR: Adenom veya hiperplazi varlığını tespit etmek için.
- Adrenal Ven Örneklemesi (AVS): Tek taraflı hastalıkta cerrahi kararı için altın standart.
Tedavi Yöntemleri
- Cerrahi Tedavi (Adenom Varlığında):
Laparoskopik adrenalektomi ile tümörün çıkarılması. Hipertansiyon %60-70 vakada düzelir. - Medikal Tedavi (Hiperplazi Durumunda):
- Mineralokortikoid Reseptör Antagonistleri: Spironolakton (günde 50-400 mg) veya eplerenon.
- Potasyum Takviyesi: Hipokalemi düzeltilmesi için.
- Antihipertansifler: Kalsiyum kanal blokerleri veya ACE inhibitörleri.
Komplikasyonlar ve Riskler
- Kontrolsüz hipertansiyona bağlı inme veya kalp krizi
- Kronik böbrek yetmezliği
- Şiddetli hipokaleminin yol açtığı aritmiler
- Metabolik alkaloz
Yaşam Tarzı Önerileri
- Diyet: Düşük sodyum (<2 gr/gün), yüksek potasyum (muz, avokado, ıspanak)
- Takip: Aylık tansiyon ölçümü ve yıllık elektrolit kontrolü
- Egzersiz: Hipertansiyonu dengelemek için haftada 150 dakika aerobik aktivite
Prognoz ve Önemli Uyarılar
Erken tanı konulan ve tedavi edilen hastalarda kardiyovasküler risk belirgin azalır. Cerrahi sonrası tansiyon normale dönmese bile ilaç ihtiyacı %50 oranında düşer. Ailesinde hipertansiyon veya endokrin tümör öyküsü olanların taranması önerilir.
