Burun kanaması (epistaksis), burun içindeki kılcal damarların çatlamasıyla oluşan ve toplumda sık görülen bir sağlık sorunudur. Genellikle korkutucu olsa da çoğu durumda ciddi olmayan nedenlerle ortaya çıkar. İşte burun kanamalarının türleri, nedenleri ve etkili çözüm yolları:
Burun Kanamasının Türleri
Burun kanamaları anatomik kaynaklarına göre ikiye ayrılır. Ön burun kanamaları (%90 vakada görülür) burun deliklerinin yakınındaki ince damarlardan kaynaklanır ve kolay kontrol edilebilir. Arka burun kanamaları ise daha derindeki damarlardan gelişir, genellikle şiddetli seyreder ve tıbbi müdahale gerektirir.
Yaygın Nedenler
- Çevresel Faktörler: Kuru hava, klimalı ortamlar veya yüksek rakım
- Mekanik Travmalar: Burun karıştırma, şiddetli sümkürme veya burun kırıkları
- Enfeksiyonlar: Sinüzit, alerjik rinit veya soğuk algınlığı
- İlaçlar: Kan sulandırıcılar (aspirin, warfarin) veya kortizonlu burun spreyleri
- Kronik Hastalıklar: Hipertansiyon, karaciğer sirozu veya kanama bozuklukları
Acil Müdahale Adımları
- Dik oturarak başı hafif öne eğin
- Başparmak ve işaret parmağıyla burun kanatlarını 10 dakika sıkıca sıkıştırın
- Burun köküne buz kompresi uygulayın
- Kanama durduktan sonra 24 saat süreyle sümkürmeyin ve sıcak duş almayın
Tıbbi Tedavi Yöntemleri
- Koterizasyon: Gümüş nitrat çubuğuyla kanayan damarın yakılması
- Tampon Uygulaması: Özel süngerler veya şişirilebilir balonlarla basınç oluşturma
- Cerrahi Müdahale: Şiddetli vakalarda damar bağlama (ligasyon) işlemi
Önlemek İçin Pratik Çözümler
- Ortam nemlendiricisi kullanarak havayı %40-60 nem seviyesinde tutun
- Burun içini nemlendirmek için deniz suyu spreyleri veya vazelin uygulayın
- Sıcak ve baharatlı yiyeceklerden kaçının
- Yüksek tansiyon hastaları ilaçlarını düzenli kullanmalı
Ne Zaman Acil Doktora Gidilmeli?
- 20 dakika sonra kanama hız kesmiyorsa
- Kanla birlikte şiddetli baş dönmesi veya nefes darlığı varsa
- Kan sulandırıcı ilaç kullanılıyorsa
- Ayda 4’ten fazla tekrarlayan kanamalar oluyorsa
Burun kanamalarının %95’i basit önlemlerle kontrol altına alınabilir. Ancak sık tekrarlayan vakalarda KBB uzmanı tarafından endoskopik muayene ile altta yatan nedenler mutlaka araştırılmalıdır.
