Burun polipler, burun boşluğu veya sinüslerin iç yüzeyini kaplayan mukoza zarından kaynaklanan yumuşak, ağrısız, kanserli olmayan büyümelerdir. Üzüm salkımına benzer şekilde görünen bu oluşumlar, kronik inflamasyon sonucu gelişir ve solunum problemlerine yol açabilir. İşte burun poliplerine dair kapsamlı bilgiler:
Burun Polipleri Neden Oluşur?
Polip oluşumunun temel nedeni mukoza zarının uzun süreli inflamasyona maruz kalmasıdır. Bu süreçte bağışıklık sistemi hücreleri (eozinofiller) aşırı reaksiyon göstererek doku büyümesini tetikler. En yaygın risk faktörleri:
- Kronik sinüzit (4 haftadan uzun süren iltihap)
- Alerjik rinit (polen, toz akarları, küf)
- Astım (özellikle aspirin duyarlılığı ile ilişkili tip)
- Kistik fibrozis (mukus kalınlaşması)
- Churg-Strauss sendromu (nadir otoimmün hastalık)
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Polipler küçükse belirti vermeyebilir, ancak büyüdükçe şu şikayetler ortaya çıkar:
- Tıkanıklık: Çift taraflı burun tıkanıklığı (tek taraflı polipler tümör şüphesi doğurur)
- Koku kaybı: Poliplerin koku sinirlerine baskı yapması
- Yüz ağrısı: Sinüs boşalmasının engellenmesi
- Horlama ve uyku apnesi: Hava yolunun daralması
- Postnazal akıntı: Geniz arkasına sürekli mukus akışı
Tanıda endoskopik muayene altın standarttır. İnce fleksibl bir tüple burun içi görüntülenir. Destekleyici olarak BT (bilgisayarlı tomografi) sinüslerin anatomik yapısını değerlendirir. Alerji testleri ve kistik fibrozis taraması altta yatan nedenleri belirler.
Tedavi Seçenekleri
-
Medikal Tedavi:
- Kortikosteroid spreyler (Flutikazon): Polip boyutunu %30-60 küçültebilir
- Oral kortizon (Prednizon): Şiddetli vakalarda 1-2 haftalık kürler
- Biyolojik ajanlar (Dupilumab): Eozinofil aktivitesini hedef alan enjeksiyonlar
- Antihistaminikler: Alerji kökenli poliplerde destek tedavi
-
Cerrahi Yöntemler:
- Endoskopik sinüs cerrahisi: Poliplerin ve tıkalı sinüs kanallarının temizlenmesi
- Balon sinoplasti: Sinüs kanallarının genişletilmesi
- Rekürrens önleme: Ameliyat sonrası kortizonlu burun yıkama solüsyonları
Komplikasyonlar ve Risk Yönetimi
Tedavi edilmeyen polipler ciddi sorunlara yol açabilir:
- Kronik sinüs enfeksiyonları
- Orta kulak iltihabı (östaki tüpü tıkanıklığı)
- Uyku bozuklukları
- Astım ataklarında şiddetlenme
Nüks oranı %40’ı bulduğundan, ameliyat sonrası en az 6 ay kortizonlu sprey kullanımı şarttır.
Korunma Stratejileri
- Alerjen kontrolü: Ev tozu akarlarına karşı hipoalerjenik yatak kılıfları
- Tuzlu su irrigasyonu: Günlük burun yıkama (Neti pot kullanımı)
- Sigarasız ortam: Tütün dumanı mukoza irritasyonunu artırır
- Nem dengesi: Ortam nemini %40-50 arasında tutmak
Hangi Durumlarda Acil Doktora Gidilmeli?
- Ani görme kaybı veya çift görme
- Şiddetli baş ağrısı ile birlikte ense sertliği
- Yüzde asimetri veya hareket kaybı
Burun polipleri, KBB uzmanları tarafından yönetilmesi gereken kronik bir durumdur. Düzenli takip ve tedavi uyumu yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır.
