Burun eti büyümesi (nazal polip), burun boşluğu ve sinüsleri kaplayan mukoza zarından kaynaklanan yumuşak, ağrısız, kanserli olmayan büyümelerdir. Genellikle üzüm salkımı şeklinde görülen bu oluşumlar, kronik inflamasyon sonucu ortaya çıkar ve nefes almada ciddi zorluklara yol açabilir.
Burun Eti Büyümesinin Nedenleri
Polip oluşumunun temel nedeni mukoza zarının uzun süreli inflamasyona maruz kalmasıdır. Bu durumu tetikleyen faktörler şunlardır:
- Kronik sinüzit veya tekrarlayan sinüs enfeksiyonları
- Alerjik rinit (polen, ev tozu akarları)
- Astım ve aspirin duyarlılığı (Samter triadı)
- Kistik fibrozis gibi genetik hastalıklar
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Polip boyutları arttıkça şikayetler belirginleşir:
- Burun tıkanıklığı ve ağızdan nefes alma
- Koku ve tat alma duyusunda azalma
- Yüzde dolgunluk hissi veya baş ağrısı
- Horlama ve uyku apnesi
- Geniz akıntısı ve kronik öksürük
Tanıda endoskopik muayene altın standarttır. Burun içi kameralı inceleme ile polipler direkt görüntülenir. Destekleyici olarak BT (bilgisayarlı tomografi) sinüslerin anatomik yapısını değerlendirir. Alerji testleri ve kistik fibrozis taramaları altta yatan nedenleri araştırmak için kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
1. İlaç Tedavisi:
- Kortikosteroid burun spreyleri: Flutikazon, mometazon gibi ilaçlar polip boyutunu %30-60 küçültebilir
- Oral kortikosteroidler: 1-2 haftalık kısa kurslar şiddetli vakalarda uygulanır
- Antihistaminikler: Alerjik zeminde etkilidir
- Biyolojik ajanlar: Dupilumab gibi ilaçlar dirençli vakalarda kullanılır
2. Cerrahi Tedavi:
- Endoskopik sinüs cerrahisi: Poliplerin ve tıkalı sinüs kanallarının temizlenmesi
- Polipektomi: Lokal anestezi ile küçük poliplerin alınması
- Balon sinoplasti: Sinüs kanallarının genişletilmesi
Ameliyat Sonrası Süreç
- İlk 72 saat burun tamponları nedeniyle ağızdan nefes alınır
- 1 hafta süreyle ağır fiziksel aktivite yasaktır
- Sinüs irrigasyonu ve steroid spreylerle nüks önlenir
- Kontroller 1. hafta, 1. ay ve 6. ayda yapılır
Nüksü Önleme Stratejileri
- Düzenli kortikosteroid burun spreyi kullanımı
- Tuzlu su ile burun lavajı (günde 2 kez)
- Ev ve iş yerinde nem oranını %40-50 arasında tutma
- Sigaradan ve hava kirliliğinden kaçınma
- Alerji immünoterapisi (aşı tedavisi)
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekir?
- İlaç tedavisine yanıt alınamayan vakalar
- Koku kaybının kalıcı hale gelmesi
- Uyku apnesi veya solunum yetmezliği riski
- Yüz kemiklerinde şekil bozukluğu gelişimi
Burun eti büyümeleri yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren ancak doğru tedaviyle kontrol altına alınabilen bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve multidisipliner yaklaşım (KBB + alerji uzmanı işbirliği) tedavi başarısını artırır.
