Beyin Pili Nedir?
Beyin pili, genellikle parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan ve cerrahi müdahale gerektiren bir tedavi yöntemidir.
Tıp dünyasındaki teknolojik gelişmeler, hastalıkların tedavisinde farklı çözüm yollarının kullanılmasına olanak tanımıştır. Beyin pili uygulaması, ilerleyen teknolojinin getirdiği en büyük gelişmelerden biri olarak kabul edilmektedir.
Beyin pili, genellikle parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan ve cerrahi müdahale gerektiren bir tedavi yöntemidir. Beyin pili, medikal tedavinin yeterli olmadığı hastalara uygulanmaktadır. Beyin pili, hareket merkezinin normal çalışması için beyin içerisine yerleştirilen elektrotlar olarak tanımlanmaktadır.
Uygulama, hastaya ve hastalığın durumuna göre şekillenmektedir. Beyne yerleştirilen elektrotlar ve ayarları uzman hekim tarafından, hastalara özel olarak ayarlanmaktadır. Böylelikle hastaların hareket kabiliyetlerinin normale dönmesi amaçlanmaktadır.
Beyin Pili Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Beyin pili, parkinson hastalığının tedavisi için ilk etapta başvurulan bir yöntem değildir. Yalnızca ilaç tedavisine cevap vermeyen hastalara uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra medikal tedaviden istenilen faydanın alınamadığı durumlarda, tedaviye uygun hastalarda bu yöntem tercih edilmektedir.
Operasyondan önce, hastaların ameliyata uygun olup olmadığına karar verilmesi için birtakım tetkikler yapılmaktadır. Böylelikle hastaların beyin haritası çıkarılarak, uzman hekim tarafından incelenmektedir. Hastalarda beyin pili ameliyatının yapılabileceğine karar verilirse, MR çekilir. MR sonuçlarına göre elektrotların, hastaların beynindeki hangi kısımlara yerleştirilmesi gerektiğine karar verilmektedir.
Ameliyat iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada hastanın kafa bölgesine lokal anestezi uygulanmaktadır. Hasta, operasyona yönelik herhangi bir ağrı ya da acı hissetmez ancak uyanıktır. Bu aşamada hastaların kafatasına ufak bir delik açılır. Delikten, uygun hedefe elektrotlar yerleştirilir ve hekim tarafından ayarlamaları gerçekleştirilir. İkinci aşamaya gelindiğinde ise hasta anestezi uzmanı tarafından uyutulur. Ameliyatın ikinci kısmında elektrotlar güç kaynağına bağlanır. Elektrotlara güç beyin pili tarafından verilmektedir. Bu piller deri altına yerleştirilir.
Beyin pili ameliyatının ilk aşamada lokal anestezi altında yapılmasının nedeni; doktorun, hastayı muayene edebilme olanağının olmasıdır. Lokal anestezi altındayken hastalarla karşılıklı konuşularak, tepkileri gözlemlenmektedir.
Beyin Pili Hangi Hastalara Takılır?
Beyin pili, genellikle parkinson hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır ancak her parkinson hastası, beyin pili ameliyatı ile tedavi edilmez. Bunun için hastaların belirli şartları sağlaması gerekmektedir. Parkinson hastasına beyin pili uygulanabilmesi için, öncelikli olarak hastaların ilaç tedavisine verecekleri cevap gözlemlenmektedir. Şu durumlarda parkinson hastalarına beyin pili ameliyatı yapılmaktadır;
- İlaçlardan gerekli yarar görülmeyen
- İlaç tedavisine hiç cevap vermeyen
- İlaçların yan etkilerinin fazla olduğu ve hastaların sosyal hayatını etkilediği durumlarda
Beyin pili ameliyatı, ilerlemiş parkinson hastalıklarının tedavisinin dışında da kullanılmaktadır. Hastalarda ileri derece hareket bozukluğu, kaslarda kronik seğirme ve kasılma problemleri yaşanıyorsa da beyin pili ile tedavi mümkündür.
Parkinson Hastalığı Nedir?
Parkinson, beyin hücrelerinin birbirleriyle haberleşmesini sağlayan maddenin üretildiği hücrelerde meydana gelen bozulmalar sonuçlarında ortaya çıkmaktadır. Haberleşmeyi sağlayan hormona dopamin adı verilmektedir. Salgılanan dopamin; kişilerde hareketlerin kontrolünü, uyumunu ve akıcılığını sağlamaktadır.
Parkinson hastalığı görülen kişilerde; titreme, katılık, hareketlerde yavaşlama ve ayakta duruş bozukluğu meydana gelmektedir. Hastalığın belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkmakta ve ilerlemektedir.
Beyin Pili Ameliyatı Öncesi Yapılması Gerekenler
Beyin pili ameliyatı öncesinde bazı tetkik ve testlerin yapılması gerekmektedir. Bu sayede ameliyatın yapılıp yapılmayacağı kesinleştirilmektedir. Hastalara beyin pili takılmadan önce yapılması gereken testler ve tetkikler şu şekildedir;
- MR
- Beyin tomografisi
- Psikiyatrik değerlendirme
- Anestezi testi
- Kan tahlili
- İdrar tahlili
Bu rutin testlerin dışında başka testlerin uygulanmasına, hasta ve hastalığın durumuna göre uzman hekim tarafından karar verilmektedir. Beyin pili ameliyatı öncesinde hastaların tıbbi öyküsü uzman hekim tarafından dinlenmekte ve gerekli raporlar incelenmektedir. Hekim ile hasta görüşerek, risk analizi yapılmakta ve ameliyata dair mutabakata varılmaktadır. Sonrasında operasyon planlaması yapılmaktadır. Bu aşamada hastaların kullandıkları ilaçları hekime bildirmeleri gerekmektedir. Uzman doktorun ameliyattan önce kullanılmaması gerektiğini söylediği ilaçlar bırakılmalıdır.
Beyin Pili Ameliyatı Riskleri
Beyin pili ameliyatı, beyin cerrahisindeki en kolay operasyonlardan birisidir ancak operasyonun birtakım riskleri bulunmaktadır. Beyin pili ameliyatının yan etkileri, riskleri ve komplikasyonları şu şekilde sıralanmaktadır;
- Kanama
- Enfeksiyon
- Görme bozukluğu
- Damar tıkanıklığı
- Sinir hasarı
- Depresyon
- His kaybı
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Denge kaybı
Yukarıda sıralanan beyin pili ameliyatı yan etkileri ve komplikasyonlarının ortaya çıkma ihtimali, %2 ile%3 arasında değişmektedir. Tıbbi çalışmaların ilerlemesi, yan etkilerin ortaya çıkma oranını en az seviyeye indirmiştir. Bu yan etkilerin yanı sıra hastalarda, pil ayarlarının bozulması ve elektrotların kayması riski de bulunmaktadır.
Beyin Pili Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler
Beyin pili ameliyatı olanlar, operasyon sonrasında birtakım hususlara dikkat etmelidir. İyileşme sürecinin rahat geçmesi ve kısa olması için beyin pili ameliyatı sonrası yapılması gerekenler özenle uygulanmalıdır. Operasyonun ardından yapılması gerekenler şu şekildedir;
Doktor Kontrollerinin Aksatılmaması
Hastalar, operasyondan sonra doktor kontrollerine düzenli olarak gitmelidir. İyileşme sürecinin en iyi şekilde tamamlanması için 7 ile 10 gün aralığında uzman hekime muayene edilmek şarttır. Böylelikle olumsuz komplikasyon ve yan etkinin ortaya çıkması halinde doktor müdahalesi olanaklı hale gelmektedir. Ayrıca pil ayarlarının güncel kalması gerekmektedir. Bu da ancak doktor kontrolleri ile mümkündür.
Ağır Spor ve Egzersiz Yapılmaması
Beyin pili operasyonun sonrasında, ilk aşamada ağır spor ve egzersizler yapılmamalıdır. Ayrıca ağır sporlar birtakım travmaların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Hastalar iyileşme sürecinde spora başlarken doktorlarına danışmalıdır.
Araç Kullanılmaması
Beyin pili ameliyatından sonra hastaların araç kullanmamaları gerekmektedir. Operasyondan dolayı ortaya çıkabilecek refleks ve his kayıpları trafikte hayati risklere neden olabilmektedir. İyileşme döneminin sonunda doktor onayı alan hastalar araç kullanabilmektedir.
Beyin Pili Ameliyatı Sonrası Beslenme
Beyin pili ameliyatından sonra hastalara herhangi bir diyet listesi verilmemektedir ancak hastaların sağlıklı beslenmeye özen göstermeleri gerekmektedir. Fazla kilosu bulunan hastalara diyet programları verilebilir. Bu hastaların iyileşme dönemini daha sağlıklı geçirebilmesi için kilo vermeleri önerilmektedir.
Beyin Pili Ameliyatı Sonrası Cinsellik
Hastaların iyileşme döneminde cinsel ilişkiden uzak durmaları önerilmektedir. Bu dönem tamamlandıktan sonra da kendilerini yormamaları gerekmektedir. Beyin pili ameliyatı sonrası cinsel aktivitede, hastaların kendilerini korumaları önerilmektedir.
Düzenli İlaç Kullanımı
Hastalar beyin pili ameliyatı sonrasında uzman hekimin reçete ettiği ilaçları düzenli ve eksiksiz olarak kullanmalıdır. İlaçların kullanımının aksatılması, hastalarda birtakım sorunlara neden olabilmektedir. Bu nedenle ilaçlar doktor gözetiminde kullanılmalı ve bırakılması gereken zaman da aynı şekilde belirlenmelidir.
Farklı Tedavilerde Hekim Bilgilendirilmeli
Hastalara farklı test ve tetkikler uygulanacağında, uzman hekim bilgilendirilmelidir. Özellikle radyasyon içeren röntgen ve MR gibi tetkikler sırasında hastaların beyin piline sahip olduğu bilinmelidir. Bu durumun bilinmemesi, farklı komplikasyonlara ve sorunlara neden olabilmektedir. Bu nedenle hastaların böyle durumlarda doktorlarına beyin pili ameliyatı geçirdiklerini aktarması gerekmektedir.
Ameliyat Sonrası Motivasyon
Beyin pili ameliyatından sonra hastaların morallerini olabildiğince yüksek tutmaları, iyileşme süreci açısından oldukça büyük öneme sahiptir. Hastaların iyileşme sürecinde pile alışmaları ve yeni yaşam koşullarına ayak uydurmaları biraz zaman alabilmektedir. Bu dönemde hastalarda depresyon ortaya çıkabilmektedir. Bu süreçte hasta yakınlarına büyük görev düşmektedir. Gerekirse uzman bir psikolog ya da psikiyatristten destek alınması gerekebilir.
Beyin Pili Ameliyatı Sonrası Hareket
Operasyonun ardından hastalarda titreme ve kasılma en az seviyeye indirilmektedir. Zaten ameliyatın asıl amacı da budur. Bu nedenle ameliyattan sonra hastaların yavaş yavaş yürümeye başlamaları önemlidir. Hastaların kendilerini yormadan yapacakları hafif yürüyüşler, yeni hayatlarına uyum sağlamaları açısından gerekli görülmektedir.
Beyin Pili Ameliyatından Sonra İşe Dönüş Süreci
Hastalar, ameliyatın ardından iyileşme süreci tamamlandıktan sonra iş yaşamlarına geri dönebilmektedirler. Bu süreç hastanın ve hastalığın durumuna göre değişmektedir. Ayrıca operasyonun başarılı geçmesi de hastaların işe dönmeleri açısından belirleyici bir faktördür. Operasyonun ardından hastaların gündelik hayatta sergiledikleri performansta artış görülmektedir. Öte yandan beyin pili ameliyatı olan hastaların kendilerini çok yormamaları ve ağır işlerden kaçınmaları gerekmektedir.
Beyin Pili ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Beyin pili fiyatı ne kadar?
Beyin pili fiyatı, ameliyatın yapılacağı sağlık kurumuna göre değişiklik göstermektedir. Özel hastanelerin ve devlet hastanelerin fiyat politikaları farklıdır. Bu süreçte hastaların sağlık sigortalarının olup olmaması da ameliyattan sonra ödenecek tutarı etkilemektedir.
Beyin pilini devlet karşılıyor mu?
Beyin pili ameliyatı, devlet hastanesinde yapılıyorsa SGK tarafından karşılanmaktadır ancak özel hastanede yapılan ameliyatlarda bu durum, sağlık kuruluşunun devletle olan anlaşmasına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Kısacası, beyin pili ameliyatını devlet karşılamaktadır ancak bu yalnızca devlet hastanelerinde yapılan ve sağlık sigortası bulunan hastalar için geçerli olmaktadır.
Beyin pili ameliyatı ne kadar sürer?
Beyin pilinin hastalara takıldığı operasyon ortalama olarak 4 saat ile 5 saat arasında sürmektedir ancak bu süre hastalığın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Ameliyat sırasında ortaya çıkabilecek bir olumsuzluk, ameliyatın süresinin uzamasına neden olabilmektedir.
Beyin pilinin ömrü ne kadar?
Beyin pili mekanik bir cihazdır ve bir batarya ile çalışmaktadır. Bu nedenle belirli bir ömre sahiptir. Bu süre ortalama olarak 5 yıl kadar sürmektedir. Beyin pili tükenmeye yakın olduğu durumlarda hastalarda birtakım sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu süreçte hastaların sık sık doktor kontrollerine gitmeleri gerekmektedir. Uzman hekimin gerekli gördüğü durumlarda beyin pili değiştirilmektedir.
Beyin pili ameliyatı iyileşme süreci nasıldır?
Beyin pilinin takılmasının nedeni, parkinson hastalığına bağlı olarak ortaya çıkan titremelerin durdurulmasıdır. Ameliyattan sonra hastaların titremeleri tamamen yok olabilmekte veya en az seviyeye indirilebilmektedir. Ameliyat sonrasında hastalar ilk gün yoğun bakıma alınmaktadır. Herhangi bir olumsuzluk gözlemlenmediği takdirde hastalar, normal odaya çıkarılmaktadır. Hastaneden taburcu olma ise 3 ile 5 gün içinde gerçekleşmektedir. Operasyondan 10 ile 14 gün sonra ise dikişler alınmaktadır. Kısacası beyin pili ameliyatı sonrası hastaların iyileşme süresi ortalama olarak 1 ayı bulabilmektedir. Bu süre operasyona bağlı bir komplikasyon ve yan etkinin çıkması durumunda uzayabilmektedir.