Beta virüsü (Grup A Streptokok), özellikle boğaz enfeksiyonlarına yol açan bakteriyel bir patojendir. Çocuklarda ve yetişkinlerde farklı şiddette seyredebilen bu enfeksiyon, doğru tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir. İşte beta virüsü hakkında bilinmesi gerekenler:
Beta Virüsü Nedir?
Beta virüsü olarak bilinen Grup A Streptokok bakterisi, boğazda iltihaplanmaya neden olan bulaşıcı bir mikroorganizmadır. Halk arasında "beta mikrobu" adıyla tanınır ve özellikle 5-15 yaş arası çocuklarda sık görülür. Yanlış bir isimlendirme olmasına rağmen halk dilinde "virüs" olarak anılır, gerçekte bakteriyel bir enfeksiyondur.
Belirtiler ve Tanı Kriterleri
- Şiddetli boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü
- 38°C üzerinde ateş ve titreme
- Bademciklerde şişme, beyaz iltihap lekeleri
- Boyundaki lenf bezlerinde hassasiyet
- Karın ağrısı, baş ağrısı ve iştah kaybı
- Kızıl hastalığında dilde çilek görünümü ve vücutta kızarık döküntüler
Tanı için boğaz kültürü veya hızlı strep testi kullanılır. Klinik bulgular tipik olsa da kesin teşhis için laboratuvar doğrulaması şarttır.
Bulaşma Yolları ve Risk Faktörleri
Hasta kişilerin öksürük veya hapşırığıyla havaya yayılan damlacıklar ana bulaş yoludur. Oyuncaklar, kapı kolları gibi yüzeylerde 48 saate kadar canlı kalabilir. Kalabalık ortamlar (okullar, kreşler), bağışıklık sistemi zayıflığı ve mevsim geçişleri riski artırır.
Tedavi Protokolü
- Antibiyotik Tedavisi: Penisilin veya amoksisilin 10 gün süreyle kullanılır. Penisilin alerjisi olanlara eritromisin verilir.
- Semptomatik Tedavi: Ateş düşürücüler (parasetamol), boğaz pastilleri ve tuzlu su gargarası.
- Destekleyici Bakım: Bol sıvı tüketimi, yumuşak gıdalarla beslenme ve istirahat.
Antibiyotiklerin 24. saatinden sonra bulaşıcılık kaybolur ancak ilaçların tam süre kullanımı romatizmal ateş riskini önlemek için kritiktir.
Komplikasyonlar ve Acil Durumlar
Tedavi edilmeyen vakalarda ortaya çıkabilir:
- Romatizmal ateş (eklemlerde şişme, kalp kapak hasarı)
- Poststreptokokal glomerülonefrit (böbrek iltihabı)
- Peritonsiller apse (bademcik çevresinde cerahat toplanması)
- Orta kulak iltihabı veya sinüzit
Yutkunamama, nefes darlığı, boyunda sertlik veya cilt döküntüsü durumunda acil tıbbi yardım gerekir.
Korunma Stratejileri
- Ellerin sık sık sabunlu suyla yıkanması
- Hasta kişilerle yakın temastan kaçınma
- Ortak kullanılan eşyaların dezenfeksiyonu
- Öksürürken ağzın dirsek içiyle kapatılması
- Bağışıklığı güçlendiren beslenme (C vitamini, çinko)
Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
Boğaz ağrısı 48 saatten uzun sürerse, ateş 39°C’yi geçerse veya eklem ağrısı eşlik ediyorsa enfeksiyon hastalıkları uzmanına danışılmalıdır. Çocuklarda çocuk sağlığı ve hastalıkları doktoru takibi önerilir.
