Bel Fıtığı Ameliyatı Nedir?

Bel fıtığı ameliyatı, omurlar arasında adeta amortisör görevi gören disklerin, farklı sebeplerden dolayı yırtılması, yerinden kayması veya yıpranması sebebiyle omurilikteki sinirlere baskı yapması sonucu oluşan bel fıtığının tedavisi için yapılan cerrahi bir operasyondur.

Bel fıtığı ameliyatı; beldeki hasarlı diskin çıkarılması için gerçekleştirilen cerrahi bir prosedürdür. Bu cerrahinin yapılmasını gerektiren bel fıtığı (lomber disk herniasyonu), omurlar arasında adeta amortisör görevi gören disklerin, farklı sebeplerden dolayı yırtılması, yerinden kayması veya yıpranması sebebiyle omurilikteki sinirlere baskı yapması sonucu oluşur.

Bel fıtığı teşhisi konan bir hastaya ilk olarak konservatif tedavi (yakından takip) uygulanır. Bu tedavilerle 6-8 hafta boyunca ağrısı azalmayan, güç kaybı veya his kaybı ilerleyen hastalara bel fıtık ameliyatı gerekir. Ayrıca altı ay içinde düzelmeyen, şiddetli ağrı ve travmatik bir yaralanma sonucu sinir hasarı meydana gelen durumlarda da bu ameliyat genellikle en iyi tedavi seçeneğidir.

Bel Fıtık Ameliyatı Türleri

Bel fıtığı ameliyatı, kişinin aile, iş ve sosyal yaşantısını etkileyen ağrılarda, ayaklarda meydana gelen halsizlik veya his kaybında ve kronik bel ağrısı vb. gibi durumlarda önerilmektedir. Minimal invaziv cerrahiden tam prosedüre kadar çeşitli cerrahi seçenekler vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir;

Açık Bel Fıtığı Ameliyatı

Açık bel fıtığı ameliyatında hasarlı diske, omurganın arkasındaki kaslar ve kemik yoluyla ulaşılır. Laminanın bir kısmı çıkarılarak diske erişilir. Lamina, omuriliğin üzerinde ve omurilik kanalının arka kısmında çatı şeklini oluşturmakta olan bir kemiktir. Daha sonra spinal sinir bir tarafa çekilir ve hastanın durumuna bağlı olarak, tek veya çok seviyeli olarak disk çıkarılır.

Açık bel fıtığı ameliyatında, alanın doğrudan görülebilmesi için geniş bir cilt kesisi ve kas retraksiyonu (küçültme) uygulanır. Kaslar arasında ilerlemek için dilatör adı verilen bir dizi tüp kullanılır. Bu özel aletler, küçük bir kesi ile işlem yapılacak alanın net bir şekilde görünmesini ve işlem yapılmasına yardımcı olur. 

Ağır iş yapan veya omurga dengesizliği olan hastalarda omurgalarının stabilize edilmesine yardımcı olmak için açık bel fıtığı ameliyatı ile aynı anda füzyon yapılabilir. Füzyon, iki omuru birbirine bağlamak için bir kemik grefti ve donanım (vida veya plaka) kombinasyonu kullanılır ve iyileşme sürecinde, iki omur birleşerek tek bir kemik parçası haline gelir. Bunun yanında bel fıtığı ameliyatında füzyon nadiren gereklidir.

Kapalı Bel Fıtığı Ameliyatı

Kapalı bel fıtığı ameliyatı, genel anestezi altında yapılır ve işlem genellikle yaklaşık bir ila iki saat sürer. Belin orta hattından 2-4 santimlik bir kesi ile önce sırt kasları omurganın kemikli kemerinden kaldırılır ve yana doğru hareket ettirilir. Daha sonra sinir köklerinin üzerindeki zar kaldırılarak omurgaya girilir. Bazı durumlarda hem sinir köküne erişimi kolaylaştırmak hem de sinir üzerindeki herhangi bir baskıyı veya sıkışmayı azaltmak için iç faset ekleminin küçük bir kısmı çıkarılabilir.

Kapalı bel fıtığı ameliyatında bölgeye erişilmesi gerektiğinde kemikli laminada küçük bir açıklık yapılabilir. Sinir kökü yavaşça yana doğru hareket ettirilirken, sinir kökünün altına girmek ve disk parçalarını çıkarmak için küçük aletler kullanılır. Daha sonra kaslar yerine geri koyulur. Son olarak cerrahi kesi kapatılır, iyileşmesi ve derinin yerinde tutulmasına yardımcı olmak için kesiğin üzerine steril şeritler yerleştirilir.

Lazerle Bel Fıtığı Ameliyatı

Lazerle bel fıtığı ameliyatı, cilt kesisine gerek kalmadan lokal anestezi (bölgesel uyuşma) ve hafif sedasyon (kontrollü uyku) altında yapılır. Bu işlem yaklaşık 15 dakika sürer ve hasta işlemden kısa bir süre sonra (ertesi gün) günlük yaşamına geri dönebilir. Bu işlemde X-ışını kullanılarak etkilenen diske bir iğne yerleştirilir. Daha sonra gelişmiş bir lazer probu (ince uzun araç) iğnenin içinden sokulur ve lazer ucu diskin yumuşak kısmına yerleştirilir. Bu lazer prob, diske enerji vererek diskin küçük bir bölümünü buharlaştırır. Kalan disk daha sonra lazer probu tarafından oluşturulan boşluğa çekilir. Böylelikle bel fıtığı ameliyatı sonrası sinir zedelenmesi veya omurilik üzerindeki baskısı azaltılmış olur.

Endoskopik Bel Fıtığı Ameliyatı

Endoskopik bel fıtığı ameliyatı, bel, bacak (lomber), sırt ortası (torasik), boyun ve kollarda (servikal) ağrıya neden olan fıtıklaşmış diski çıkarmak için kullanılan minimal invaziv tekniktir. Bu işlemde fıtıklaşmış disklerin çıkarılması için kemik ve kasların alınmasına gerek yoktur. Çünkü çok küçük bir kamera yardımı ile küçük bir cerrahi porttan (tüp) omurga görülerek işlem yapılır. Yaklaşık 30 dakika süren operasyonda hasta 2-3 saat içinde taburcu olabilir.

Bel Fıtığı Ameliyatı Endikasyonları

Günümüz teknolojisinde bel fıtığı ameliyatı artık çok daha kolay yapılabilir. Bu cerrahi teknikler oldukça güvenli, iyileşme süresi kısa ve başarılı sonuçlar alınmasında etkilidir. Bel fıtık ameliyatı endikasyonlarından yaygın olanlar şu şekilde sıralanabilir:

  • Fıtıklaşmış bir disk
  • Bacakta veya ayakta önemli ağrı, halsizlik veya uyuşma
  • Sırt ağrısından daha kötü seyreden bacak ağrısı (siyatik)
  • Fizik tedavi veya ilaçla iyileşmeyen semptomlar
  • Bacak zayıflığı, genital bölgede his kaybı, mesane veya bağırsak kontrolü kaybı

Bel Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Fıtıklaşmış bir disk her zaman semptomlara neden olmaz ancak sinir köklerine baskı yaptığında, o bölgede ağrı, uyuşma ve güçsüzlüğe neden olabilir. Ameliyat öncesi belirtilen tüm tedavi yöntemlerinin cevap vermediği durumlarda bel fıtığı ameliyatı tercih edilmektedir. Hastanın durumuna göre ameliyat kararı alındıysa işlem öncesi bazı hazırlıkların yapılması gerekir.

Ameliyat Öncesi

Bel fıtığı ameliyatına hazırlanırken uygulanması gereken birkaç prosedür vardır ve bu prosedürler aşağıdaki gibidir:

  • Ameliyattan birkaç gün önce kan testi, elektrokardiyogram, göğüs röntgeni gibi tanı testlerinin yapılması,
  • Hastanın alerjisi olup olmadığı gibi tıbbi geçmişi hakkında bilgi alınması,
  • Alınan takviye ve vitaminlere ara verilmesi,
  • Bel fıtık ameliyatından 1-2 hafta önce tüm steroidal olmayan antienflamatuar (iltihabın yayılmasını engelleyici) ilaçları ve kan sulandırıcıların bırakılması,
  • Ameliyattan önceki gece yarısından sonra yiyecek veya içecek alımının kesilmesi
  • Ayrıca işlemden bir hafta öncesi ve 2 hafta sonrası alkol ve tütün ürünleri kesinlikle kullanılmaması gereklidir. Alkol ve tütün ürünleri kullanımı kanama riskini artırabilirler. 

Ameliyat Sırasında

Ortalama 1-2 saat süren bel fıtığı ameliyatı beş adımda gerçekleşmektedir. Bu adımlar şu şekilde sıralanabilir:

  • Hasta ameliyat masasına sırt üstü yatırılarak genel anestezi uygulanır. Anestezi etkisini gösterdiğinde, göğüs ve yanlar yastıklarla desteklenerek yüzüstü çevrilir. Kesiğin yapılacağı bölge temizlenerek hazır hale getirilir.
  • Etkilenen omur ve diskin bulunması için floroskop (özel bir röntgen) yardımıyla deriden kemiğe kadar ince bir iğne geçirilir. Açık bel fıtığı ameliyatında, sırtın ortasından etkilenen omurların üzerinden bir cilt kesisi yapılır. Kesiğin uzunluğu bel fıtığı ameliyatında kaç adet diskin çıkarılacağına bağlıdır. Tek seviyeli bir kesi yaklaşık olarak 2,5-5 cm uzunluğundadır. Sırt kasları, kemikli omurları ortaya çıkarmak için bir taraftan geri çekilir. Bu esnada işlem yapılan omuru doğrulamak için bir röntgen çekilir.
  • Daha sonra, spinal sinirin üstünde ve altında, matkap benzeri micro drill aleti ile laminada küçük bir açıklık yapılır. Bel fıtığı ameliyatı sırasında tek veya iki taraflı, birden fazla omurda ameliyat yapılabilir.
  • Lamina çıkarıldığında, sinir kökünün koruyucu kesesi nazikçe geri çekilir ve fıtıklaşmış diskin bulunması için cerrahi mikroskopla bakılır. Omurga sinir kökünü açmak için diskin sadece yırtılmış kısmı çıkarılırken, diskin tamamı çıkarılmaz. 
  • Kasları tutan ekartör (tıbbi cihaz) çıkarılarak kas ve deri kesileri, dikişler veya zımba telleri ile kapatılır. Son olarak bel fıtığı ameliyatı sonrası dikişlere yara kapatıcı bant yerleştirilir.

Bel Fıtığı Ameliyatı Yan Etkileri

Bel fıtığı ameliyatı sonrasında bazı yan etkiler yaşanabilir. Görülen yan etkiler şu şekildedir;

  • Anestezilere reaksiyon
  • Şişlik, ağrı ya da kızarıklık 
  • 38,5 ° C ve üstü ateş  
  • İltihaplanma ve kötü kokulu, sarı veya yeşil drenaj
  • Ayakta uyuşma ve yeni oluşan karıncalanma 
  • Enfeksiyon 
  • Ayakta güç kaybı 
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası kalça ağrısı
  • Ödem oluşması 

Bel Fıtığı Ameliyatı Riskleri 

Bel fıtığı ameliyatı olanların çoğunda ameliyat sırasında herhangi bir sorun oluşmamaktadır, ancak her operasyonun kendine has bazı riskler vardır. Bu riskler şu şekilde sıralanabilir:

  • Ameliyat sırasında az da olsa sinirlere veya omurgaya zarar verilebilir.
  • Ameliyat bölgesinde yara oluşumu gözlenebilir. Bu doku, sinirlere baskı yapabilir ve ağrıya neden olabilir.
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası enfeksiyon daha fazla hasara neden olabilir. Ayrıca bir enfeksiyon, antibiyotik kullanımı ve başka bir ameliyat gerektirebilir.
  • Anestezinin ciddi yan etkileri yaygın değildir ancak bu riskler nefes darlığı, kalp krizi, felç ve hatta nadir de olsa ölüm riski içerebilir.
  • Yapılacak işlemin bel fıtığı semptomlarını giderememe ihtimali vardır. Kişi ameliyatla iyileşse bile, gelecekte yeni semptomlar yaşama riski vardır.
  • Bel fıtık ameliyatından sonra yapışık doku gelişebilir.

Bel Fıtığı Ameliyatı Sonrası İyileşme ve Bakım

Bel fıtığı ameliyatı olanlar öncelikle kan basıncı, kalp atış hızı ve solunumları izlenmek üzere bir izleme odasına alınırlar. Anestezi etkisi geçtikten sonra normal bir odaya alınırlar ve çoğu hasta aynı gün eve gidebilir. Bazı durumlarda kişi 1 ila 2 gün hastanede kalması gerekebilir. İyileşme sürecinin sağlıklı yürütülebilmesi için bel fıtığı ameliyatı sonrası yapılması gerekenlere uyulmalıdır.

Bel fıtığı ameliyatı sonrası iyileşme süreci özellikle ilk iki hafta şunlara dikkat edilmelidir;

  • Ağrı kesici ilaçlar önerildiği şekilde alınmalıdır.
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası cinsel yaşama 2 hafta ara verilmelidir.
  • Kesi alanına günde 3-4 kez 15-20 dakika süreyle buz uygulanmalıdır.
  • Sırtı bükmekten kaçınılmalıdır
  • 5 kilodan daha ağırlık kaldırılmamalıdır. 
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası araba kullanmaya 2 hafta ara verilmelidir.
  • Bahçe ve ev işi gibi yorucu aktivitelerden kaçınılmalıdır.
  • Alkol kullanılmamalıdır.
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası beslenme için bol su içilmeli ve yüksek lifli yiyecekler tüketilmelidir.
  • Sigara içilmemelidir, çünkü iyileşmeyi geciktirir ve kemik büyümesini engeller.
  • Özellikle ilk birkaç gün yorgunluk ve acı olabileceğinden dolayı giyinme, banyo yapma gibi günlük aktivitelerde yardım alınmalıdır.
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası spor yaparken sadece her 3-4 saatte bir 5-10 dakika yürüyüş yapılmalıdır ve yürüyüş süresi yavaş yavaş artırılmalıdır.
  • Enfeksiyonu önlemek için pansuman yapmadan önce ve sonra eller iyice yıkanmalıdır.
  • Zımba, şerit veya dikiş varsa, bel fıtığı ameliyatı sonrası banyo 2 gün sonra yapılabilir. 
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası yüzme veya havuz gibi klorlu sularla kesi bölgesi ıslatılmamalıdır.
  • Kesi üzerine herhangi bir losyon veya merhem sürülmemelidir.
  • Ameliyat ve kişinin duruma bağlı olarak bel fıtığı ameliyatı sonrası korse kullanmak, sadece iki hafta veya ilk doktor kontrolüne kadar gerekebilir.

Bel fıtığı ameliyatı sonrası fizik tedavi gerekli olabilir ve iyileşme süresi, kişinin durumuna ve yapılan işleme bağlı olarak 1 ila 4 hafta arasında değişmektedir. Kesi yerinde ağrı hissedebilir ve ağrı, ameliyattan hemen sonra tamamen geçmeyebilir. Ameliyat olan çoğu kişi, 2 ila 4 hafta veya daha kısa sürede fiziksel olarak zorlayıcı olmayan işlerine veya günlük yaşamına dönebilmektedir. Bazı durumlarda ise, ağır kaldırma veya ağır makine çalıştırma gerektiren işlerde işe dönmek için en az 8 ila 12 hafta beklemesi gerekebilir.

Bel fıtığı ameliyatı sonrası bel ağrısı tekrarlaması yaygındır ve tekrarlamayı önlemenin anahtarı bel fıtığı ameliyatı sonrası egzersizler yapmaktır. Bu egzersizler şu şekilde sıralanabilir:

  • Uygun kaldırma teknikleri
  • Ergonomik bir çalışma alanında tekrarlanan hareketler
  • Sağlıklı kilo ve yağsız vücut kütlesinin korunması için yapılan egzersizler
  • Bel fıtığı ameliyatı sonrası yatış şekli, oturma, ayakta durma ve hareket etme sırasında iyi duruş teknikleri
  • Olumlu bir tutum ve gevşeme teknikleri (örneğin, stres yönetimi)
Makaleyi faydalı buldun mu?
0
0
Makeleyi Paylaşın

Bel Fıtığı Ameliyatı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Bel fıtığı ameliyatı kaç saat sürer?

Bel fıtığı ameliyatı yaklaşık olarak iki saat sürmektedir. Birçok hasta için, genel anestezi kullanılır ve bazı hastaların en az bir gün hastanede kalması gerekebilir. Tam olarak iyileşme, ameliyatın kapsamına bağlı olarak birkaç hafta veya bir ay sürebilir.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı fiyatı nedir?

Bel fıtığı ameliyatı fiyatı, özel hastanenin ve uzman doktorların fiyat politikası, kişinin sağlık sigortası kapsamı, tedavi türüne ve uygulanacak işleme göre değişiklik göstermektedir. Bunun yanında devlet hastaneleri tarafından da bu prosedür uygulanabilirken, SGK kapsamında bir işlemdir. Bel fıtığı ameliyatı fiyatı hakkında net bilgiler elde edebilmek için ilgili sağlık kuruluşundan randevu alınmalıdır.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı sonrası ağrılar ne zaman geçer?

Bel fıtığı ameliyatı sonrası ağrılar fıtıktan dolayı değildir, ancak bu ağrılar yara iyileşmesi, şişlik ve bel fıtığı ameliyatı sonrası iltihaplanmadan kaynaklanabilir. Hafif düzeyde ağrı hissetmek normaldir ve çoğu bel ameliyatı için, normal hareketliliğin ve işlevin yeniden başlaması 1-1,5 ay sürer. Bu süre zarfında ağrı tolere edilebilir ve kontrol altına alınmalıdır.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı sonrası bacak ağrısı normal mi?

Bel fıtığı sonrası bir süre bacak ağrısı görülebilir. Çünkü ameliyat öncesi fıtık dolayısıyla hasar gören sinirlerin iyileşmesi için biraz zamana ihtiyaç vardır. Bu ağrılar genellikle bir hafta içerisinde geçmektedir. Bunun yanında bel fıtığı ameliyatı sonrası ayakta uyuşması yine bu sebeptendir ve aynı sürede geçmektedir.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı olmazsam ne olur?

Bel fıtığı ameliyatı sonrası ağrılar fıtıktan dolayı değildir, ancak bu ağrılar yara iyileşmesi, şişlik ve bel fıtığı ameliyatı sonrası iltihaplanmadan kaynaklanabilir. Hafif düzeyde ağrı hissetmek normaldir ve çoğu bel ameliyatı için, normal hareketliliğin ve işlevin yeniden başlaması 1-1,5 ay sürer. Bu süre zarfında ağrı tolere edilebilir ve kontrol altına alınmalıdır.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı ne zaman gereklidir?

Bel fıtığı ameliyatı gerektiren belirti ve bulgular arasında genellikle bel ağrısı, çekilme hissi veya kolik şikâyetleri bulunmaktadır. Bel bölgesinde sinir sıkışması olduğunda ve bu ameliyat öncesi uygulanan tedaviler olumlu sonuçlar vermediyse ameliyat gerekebilir. Tedavinin ihmal edildiği durumlarda sinir hasarı meydana gelebilir.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı sonrası ayakta güç kaybı oluşur mu?

Ameliyat sonrası ayakta bir dönem güç kaybı yaşanabilir. Fıtıklaşmış alandaki sinir hasarının iyileşme ile bu güç kaybı zamanla azalacaktır. Ayrıca yapılacak egzersizlerle bacak kasları güçlendirerek iyileşme zaman kısaltılabilirken güç kaybı yaşanan zamanda kısalır.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı sonrası şişlik ve ödem oluşması normal midir?

Bel fıtığı ameliyatı sonrası ödem oluşması beklenen bir durumdur ve genelde bir hafta gibi bir süre tamamen geçmektedir. Ödemin atılması için bol sıvı alınması ve dengeli beslenmek önemlidir. İyileşme sürecinde ödemler vücudu terk etmektedir.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı sonrası bel ağrısı olur mu?

Bel fıtığı ameliyatından sonra kişinin bel ağrısı şikayetlerinin geçmediği vakalar olabilir. Bu yapılan operasyonun başarısız olduğu yönünde düşünülmesini sağlar. Kişilere epidural lizis denilen bir ağrı tedavisi uygulanırken genellikle bu tedavi sonucu ağrılar geçer.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı sonrasında hamile kalmak sorun oluşturur mu?

Bel fıtığı ameliyatı sonrasında hamilelik için öncelikle iyileşme sürecinin geçmesi gerekir. Bu iyileşme sürecinden sonra kişide herhangi bir komplikasyon veya sorun yoksa ameliyat hamile kalmasına engel değildir. Ameliyat sonrasındaki kontroller sırasında bu soru uzman hekime danışılmalıdır.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı ölüm riski nedir?

Sağlıklı bir hasta için rutin bir fıtık onarımında ciddi bir anestezi komplikasyonu riski 50.000'de 1'dir. Bir araç kazasında ölüm riskinin yılda 17.000'de 1 olduğu düşünüldüğünde oldukça düşük bir orandır. Bel fıtık ameliyatı, günümüzde yapılan en yaygın ve en güvenli ameliyatlardan biridir ve bu yüzden ölüm riski yok denilebilecek kadar azdır.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı başarı oranı?

Bel fıtığı ameliyatı olanların çoğunda cerrahi tedavi başarılıdır. Fıtık onarımından sonra beklenen nüks oranı %5’ten azdır. İşlem başarı oranı doktorun deneyimli ellerine, yapılacak olan operasyon türüne ve hastanın klinik durumuna göre değişiklik göstermektedir.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı ameliyatı sonrası yapışıklık oluşur mu?

Bel fıtığı ameliyatında sonra işlem yapılan yerde granülasyon denilen yapışıklık oluşabilir. Bu yapışıklığın ileri düzeyde olması sinir ve omuriliğe baskı yapacağından dolayı fıtık olduğu dönemdeki gibi ağrı oluşturabilir. Bunun nedeni uygulanan cerrahi yönteme göre ve kişinin sigara kullanımına bağlıdır.

Int. Dr. Sinem Köse