Bebeklerde tırnak mantarı, tırnak plağını ve çevresindeki dokuları etkileyen fungal bir enfeksiyondur. Yenidoğan ve süt çocuklarında nadir görülse de, özellikle bağışıklık sistemi zayıf bebeklerde ciddiye alınması gereken bir durumdur.
Tırnak Mantarı Nedir?
Tırnak mantarı (onikomikoz), genellikle dermatofit adı verilen mantarların tırnak yatağına yerleşmesiyle oluşur. Bebeklerde yetişkinlere göre daha hızlı yayılır çünkü tırnaklar ince ve savunmasızdır. En sık ayak başparmak tırnaklarında görülür.
Belirtiler Nasıl Tanınır?
- Tırnakta sarı-beyaz veya yeşilimsi renk değişimi
- Tırnak kalınlaşması ve kırılganlık
- Tırnak yatağında kızarıklık ve şişlik
- Tırnak kenarlarında ağrılı çatlaklar
- Kötü koku (ilerlemiş vakalarda)
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Nemli Ortam: Uzun süre ıslak kalan çoraplar veya ayakkabılar.
- Travmalar: Tırnak kırılması veya sıkışması.
- Bağışıklık Zayıflığı: Prematüre bebekler veya kronik hastalığı olanlar.
- Aile Geçmişi: Mantar enfeksiyonu olan ebeveynle temas.
Teşhis Yöntemleri
Pediatri uzmanı önce fizik muayene yapar. Tırnaktan alınan küçük bir kazıntı örneği:
- Mikroskopik inceleme: Mantar sporlarının tespiti
- Kültür testi: Enfeksiyon etkeninin kesin tanımlanması
- Ayırıcı tanı: Sedef hastalığı veya egzama ile karıştırılmamalı
Tedavi Yaklaşımları
Bebeklerde yetişkin tedavilerinden farklı protokoller uygulanır:
- Topikal Antifungaller: %1’lik klotrimazol krem (günde 2 kez, 2-6 ay süreyle)
- Tırnak Bakımı: Enfekte kısımların steril aletlerle temizlenmesi
- Ağızdan İlaçlar: Şiddetli vakalarda pediatrik dozda flukonazol (sadece doktor kontrolünde)
- Ev Tedavileri: Sirke banyoları (1 ölçü sirke + 4 ölçü su)
Korunma Stratejileri
- Bebek çoraplarını günlük değiştirin ve %100 pamuklu kumaş seçin.
- Tırnakları kısa ve düz kesin (yuvarlak kesim enfeksiyon riskini artırır).
- Banyo sonrası ayak parmak aralarını tamamen kurulayın.
- Başkasının tırnak makasını kullanmayın.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Tırnakta morarma veya cerahatli akıntı
- Bebekte ateş ve huzursuzluk
- Tırnağın tabanından kanama
- Yürüme reddi (ayak tırnağı enfeksiyonlarında)
İyileşme Süreci
Bebek tırnakları hızlı büyüdüğü için tedaviye yetişkinlerden daha iyi yanıt verir. Hafif vakalar 4-8 haftada düzelirken, dirençli enfeksiyonlar 6 aya kadar sürebilir. Tedavi bitiminden sonra 1 ay koruyucu krem kullanımı önerilir.
