Bebeklerde temel yaşam desteği (TYD), solunum veya dolaşım durması gibi acil durumlarda hayati fonksiyonları desteklemek için uygulanan kritik bir müdahaledir. Bu süreçte doğru adımların bilinmesi, kalıcı hasar riskini azaltır ve yaşam kurtarma şansını artırır. İşte bebeklerde TYD’nin temel bileşenleri ve dikkat edilmesi gerekenler:
1. Güvenli Ortamın Sağlanması
Müdahale öncesinde bebeğin bulunduğu ortamın güvenli olduğundan emin olunmalıdır. Sıcak nesneler, keskin yüzeyler veya elektrik kaynakları gibi tehlikeler uzaklaştırılmalıdır. Bebek sert bir zemine sırtüstü yerleştirilerek müdahaleye başlanır.
2. Bilinç Durumunun Değerlendirilmesi
Bebeğin bilincinin açık olup olmadığı kontrol edilir. Ayak tabanına hafifçe vurularak veya seslenerek tepki verip vermediği gözlemlenir. Tepki alınamıyorsa acil yardım çağrılır ve TYD’ye başlanır.
3. Solunum Yolu Açıklığının Kontrolü
Bebeğin başı hafifçe geriye yatırılıp çene yukarı kaldırılarak solunum yolu açılır. Ağız içi gözle kontrol edilir; yabancı cisim varsa temizlenir. Bu aşamada boynu fazla geriye itmemeye özen gösterilmelidir.
4. Solunumun Değerlendirilmesi
Yanağınızı bebeğin ağzına yaklaştırarak nefesini hissedip hissetmediğinizi kontrol edin. Göğüs hareketlerini 10 saniye boyunca gözlemleyin. Solunum yoksa derhal suni solunuma başlanır.
5. Suni Solunum Uygulaması
Bebeğin ağzını ve burnunu aynı anda kavrayarak ağzınızla hafifçe üfleyin. Göğsünün yükseldiğini görmek için her solunumda 1 saniye üfleme yapılır. Dakikada 20-30 kez bu işlem tekrarlanır. Aşırı hava vermek akciğer hasarına yol açabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
6. Kalp Masajı Tekniği
Eğer nabız alınamıyorsa (bilek veya boyundan), kalp masajına başlanır. Bebeklerde iki parmak (işaret ve orta parmak) kullanılarak göğüs kemiğinin alt yarısına dakikada 100-120 kez bası uygulanır. Her 30 kalp masajından sonra 2 suni solunum yapılır. Göğüs 4 cm kadar çökecek şekilde baskı yapılmalıdır.
7. Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED) Kullanımı
Bebekler için ped ayarlı AED cihazları tercih edilmelidir. Cihaz talimatları takip edilerek şok uygulanır. AED yoksa kalp masajı ve suni solunuma devam edilir.
8. Profesyonel Yardımın Organize Edilmesi
TYD uygularken bir yardımcı varsa 112’yi araması sağlanır. Yardımcı yoksa, 5 döngü TYD sonrası (yaklaşık 2 dakika) kısa süreliğine müdahale durdurularak acil servis aranır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Bebeği sarsmaktan kaçının; boyun ve omurga hassasiyeti nedeniyle ani hareketler zarar verebilir.
- Kalp masajı sırasında kaburgalara fazla baskı yapmamaya özen gösterin.
- Müdahale sırasında panik yapmamak için eğitim almak önemlidir.
Ne Zaman Durmalı?
Bebek bilincini geri kazanıp düzenli solunuma başlarsa veya sağlık ekipleri olay yerine ulaşırsa TYD sonlandırılır.
