Göbek fıtığı, bebeklerde en sık görülen cerrahi sorunlardan biridir. Göbek kordonunun çıktığı bölgedeki kasların tam kapanmaması sonucu ortaya çıkar. Bu açıklıktan karın içi organların (genellikle bağırsak) cilt altına doğru çıkıntı yapmasıyla karakterizedir. Prematüre bebeklerde ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerde daha yaygın görülür.

Göbek Fıtığının Nedenleri
Göbek fıtığı, göbek halkası adı verilen kas yapısının doğum sonrasında tam olarak kapanmamasından kaynaklanır. Bu durumun temel nedeni karın duvarı gelişimindeki zayıflıktır. Bebek ağladığında, öksürdüğünde veya ıkındığında karın içi basıncın artması, fıtık kesesinin belirginleşmesine yol açar. Ailesel yatkınlık da önemli bir faktördür.

Belirtiler ve Tanı
Göbek deliği çevresinde yumuşak, esnek bir şişlik en tipik bulgudur. Bu şişlik genellikle 1-5 cm çapında olup, parmakla hafifçe itildiğinde içeri girer ve çıkar. Bebek sakinleştiğinde küçülür veya kaybolur. Tanı fizik muayene ile konulur. Ultrason veya başka görüntüleme yöntemleri genellikle gerekmez.

Risk Faktörleri

• Erken doğum (prematürite)
• Düşük doğum ağırlığı
• Down sendromu gibi kromozomal anomaliler
• Hipotiroidi veya metabolik hastalıklar
• Afrika kökenli bebeklerde 2-3 kat daha sık

Tedavi Yaklaşımları
Çoğu göbek fıtığı 3-4 yaşına kadar kendiliğinden kapanır. Bu süreçte:

• Fıtığı bastırmak için bant veya para bağlama gibi uygulamalar tehlikelidir ve yapılmamalıdır.
• Cerrahi gerektiren durumlar: 4-5 cm’den büyük fıtıklar, 4 yaşına kadar kapanmayanlar, boğulma (strangülasyon) riski olanlar.
• Ameliyat genel anestezi altında yapılır. Göbek deliğine yapılan küçük bir kesiyle fıtık kesesi onarılır.

Acil Durum İşaretleri
Aşağıdaki belirtilerde acil cerrahi gerekebilir:

• Şişliğin sertleşmesi ve içeri itilememesi
• Bölgede kızarıklık, morarma
• Şiddetli ağrı (bebekte sürekli ağlama)
• Kusma ve karında şişkinlik

Evde Bakım Önerileri

• Fıtık bölgesine masaj veya basınç uygulanmamalıdır.
• Kabızlığı önlemek için lifli gıdalarla beslenme (ek gıda döneminde)
• Bebeği uzun süreli ağlatmaktan kaçınmak
• Kontrolleri aksatmamak (6 ayda bir çocuk cerrahisi uzmanı takibi)

Prognoz ve İyileşme
Kendiliğinden kapanan fıtıklarda nüks oranı %1’den azdır. Cerrahi sonrası iyileşme 7-10 gün sürer. Ameliyat edilen vakalarda komplikasyon riski %2-3’tür (enfeksiyon, kanama). Göbek deliğinin normal görünümü korunur.