Bebeklerde sık kaka yapma, ebeveynleri endişelendiren yaygın bir durumdur. Yenidoğan ve süt çocuklarında bağırsak hareketleri yetişkinlerden farklıdır. Bu durum bazen tamamen normal olsa da altta yatan ciddi sorunların işareti de olabilir.
Normal Bağırsak Hareketleri Nasıl Olmalı?
Yenidoğan bebekler günde 8-10 kez kaka yapabilir. Özellikle anne sütü alan bebeklerde her emzirme sonrası kaka görülmesi fizyolojiktir. Bağırsak florası geliştikçe 3. aydan itibaren kaka sıklığı azalır. Formül mama ile beslenen bebekler ise günde 1-4 kez kaka yapabilir.
Sık Kaka Yapmanın Olası Nedenleri
- Beslenme Faktörleri: Anne sütünün kolay sindirilebilir olması, aşırı ön süt alımı
- Gıda İntoleransları: İnek sütü proteini alerjisi, laktoz intoleransı
- Enfeksiyonlar: Rotavirüs, bakteriyel gastroenteritler
- Bağırsak Florası Dengesizliği: Antibiyotik kullanımı sonrası
- Fonksiyonel Kabızlık: Sert kakanın sıvı kısmının sızması (paradoksal ishal)
- Metabolik Hastalıklar: Tiroid bozuklukları, çölyak hastalığı
Endişe Verici Belirtiler
- Kakada kan veya mukus görülmesi
- Sürekli ağlama nöbetleri ve karın şişliği
- Kilo alamama veya kilo kaybı
- Yüksek ateş eşlik etmesi
- İdrar çıkışında azalma (günde <4 bez)
- Kakada kötü koku ve yağlı görünüm
Teşhis Süreci
Doktor öncelikle detaylı beslenme öyküsü alır. Fizik muayenede karın gerginliği ve anal bölge kontrolü yapılır. Gerekirse:
- Dışkı mikroskopisi ve kültürü
- Gaita testi (reduktan madde, yağ tayini)
- Kan tetkikleri (alerji paneli, tiroid fonksiyonları)
- Endoskopi (inatçı vakalarda)
Yönetim ve Tedavi Yaklaşımları
- Beslenme Düzenlemesi: Anne sütü alan bebeklerde her iki memeden dengeli emzirme
- Diyet Değişiklikleri: İnek sütü proteini alerjisinde eliminasyon diyeti
- Probiyotikler: Lactobacillus reuteri içeren takviyeler
- Medikal Tedaviler: Enfeksiyon durumunda uygun antibiyotikler
- Sıvı Desteği: Dehidratasyon riskine karşı elektrolit solüsyonları
Evde Uygulanabilecek Destekleyici Yöntemler
- Bebeği dikey pozisyonda emzirmek
- Her beslenme sonrası gaz çıkarma
- Karın masajı (göbek çevresine saat yönünde)
- Probiyotik içeren yoğurtlar (ek gıda döneminde)
- Hijyen kurallarına sıkı uyum
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Günde 10’dan fazla sulu kaka
- 24 saatten uzun süren kusma
- Bıngıldakta çöküklük
- Ağız kuruluğu ve gözyaşı olmaması
- 8 saatten uzun idrar yapamama
Bağırsak düzeninin oturması genellikle 6-12 ayı bulur. Bu süreçte düzenli pediatrik takip, kalıcı sorunların önlenmesinde hayati önem taşır.