Bebeklerin kafasında şişlik fark edilmesi, ebeveynlerde haklı endişe yaratır. Bu durum basit travmalardan ciddi tıbbi sorunlara kadar geniş bir yelpazede neden kaynaklanabilir. İşte bebeklerde kafa şişliğinin olası sebepleri ve yapılması gerekenler:
Kafa Şişliğinin Yaygın Nedenleri
- Doğum Travması: Vakum veya forsepsle doğumlarda kafa derisi altında sefal hematom (kan birikmesi) oluşabilir. Sert ama ağrısızdır, 2-8 haftada kendiliğinden geçer.
- Kafa Derisi Ödemi (Kaput Suksedaneum): Doğum kanalı baskısıyla oluşan yumuşak şişlik. Genellikle 3-5 günde kaybolur.
- Böcek Isırıkları: Saçlı deride arı sokması veya sivrisinek ısırıkları lokal şişliğe neden olabilir.
- Lenf Bezleri: Enfeksiyonlarda kulak arkası veya ense kökündeki lenf düğümleri şişebilir.
Acil Müdahale Gerektiren Ciddi Nedenler
- Menenjit: Bıngıldakta bombeleşme, yüksek ateş ve ense sertliği ile birlikte görülür. Acil hastane başvurusu gerektirir.
- Kafatası Kırıkları: Düşme sonrası şişlikle birlikte kusma, bilinç bulanıklığı varsa şüphelenilir.
- Apseler: Kızarıklık, ateş ve hassasiyet eşlik ediyorsa cerrahi drenaj gerekebilir.
- Tümörler: Nadir görülen teratom veya dermoid kistler genellikle ağrısız şişliklerle kendini gösterir.
Bıngıldak Şişmesine Dikkat!
Bebeklerde ön bıngıldağın normalden kabarık olması (fontanel bombeleşmesi) beyin basıncının arttığının göstergesi olabilir. Menenjit, hidrosefali veya kanamalarda ortaya çıkan bu durum acil tıbbi değerlendirme gerektirir.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Şişliğin yeri, kıvamı ve sınırlarının değerlendirilmesi
- Ultrason: 6 aydan küçük bebeklerde kafa içi kanama taraması için
- Tomografi (BT): Kırık veya beyin ödemi şüphesinde
- Kan Testleri: Enfeksiyon belirteçlerinin araştırılması
Tedavi Seçenekleri
- Hematomlar: Çoğunlukla kendiliğinden geçer. Büyükse aspirasyon gerekebilir.
- Enfeksiyonlar: Antibiyotik tedavisi (menenjitte damar içi antibiyotikler)
- Kırıklar: Kemik kaynaması için istirahat, nadiren cerrahi
- Tümörler: Cerrahi eksizyon ve patolojik inceleme
Evde Takip Önerileri
- Şişliğin boyutunu günlük ölçün ve fotoğraflayın.
- 38°C’yi aşan ateşte doktora başvurun.
- Bebeğin uyku düzeninde değişiklik veya huzursuzluk varsa not alın.
Ne Zaman Acile Gidilmeli?
- Şişlikle birlikte kusma, havale veya bilinç kaybı
- Bıngıldakta belirgin kabarıklık
- Nefes almada zorluk veya dudaklarda morarma
- Şişliğin hızla büyümesi veya kızarıklık yayılması
Bebeklerde kafa şişliklerinin %80’i zararsız nedenlerle oluşsa da, %20’si ciddi patolojileri işaret edebilir. Bu nedenle her şişlik mutlaka çocuk cerrahisi veya çocuk nörolojisi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
