Araknoid kistler, beyin ve omurilik çevresindeki araknoid zarın içinde beyin omurilik sıvısı benzeri sıvı birikmesiyle oluşan iyi huylu yapılardır. Çoğunlukla doğuştan gelen bu kistler, genellikle belirti vermez ve tesadüfen yapılan görüntülemelerde tespit edilir. Ancak bazı durumlarda baş ağrısı gibi semptomlara yol açabilir.

Araknoid Kist Nedir?
Araknoid kistler, meninks adı verilen beyin zarlarından biri olan araknoid zarın iki katmanı arasında sıvı birikmesi sonucu oluşur. En sık beynin temporal lobunda ve arka çukurdaki (arka fossa) bölgelerde görülür. Doğuştan gelen anomaliler arasında kabul edilse de travma veya enfeksiyon sonrası da gelişebilir.

Araknoid Kistler Baş Ağrısına Neden Olur mu?
Araknoid kistlerin baş ağrısı yapıp yapmadığı, kistin boyutu ve yerleşim yerine bağlıdır. Küçük ve baskı yapmayan kistler genellikle sessiz kalır. Ancak kist büyüdüğünde veya beyin dokusuna bası yaptığında şu mekanizmalarla baş ağrısı tetiklenebilir:

• Kafa içi basınç artışı: Kistin beyin omurilik sıvısı dolaşımını engellemesi sonucu hidrosefali gelişebilir.
• Mekanik bası: Temporal lobdaki kistler, beyin dokusunu sıkıştırarak migren benzeri ağrıları tetikleyebilir.
• İltihaplanma: Nadiren kist içinde kanama veya enfeksiyon oluşursa şiddetli ağrı görülebilir.

Araknoid Kist Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler kistin yerleşimine göre değişir. En yaygın şikayetler şunlardır:

• Kronik baş ağrısı (özellikle sabahları şiddetlenen)
• Bulantı ve kusma (kafa içi basınç artışına bağlı)
• Nöbetler (temporal lob kistlerinde)
• Denge bozukluğu (arka fossa kistlerinde)
• Görme problemleri (göz sinirine bası varsa)

Teşhis Yöntemleri
Araknoid kistler genellikle başka nedenlerle yapılan beyin MR veya BT görüntüleme sırasında keşfedilir. MR, kistin sıvı içeriğini ve çevre dokularla ilişkisini net şekilde gösterir. Ek olarak, nörolojik muayene ile kistin yol açtığı fonksiyon kayıpları değerlendirilir.

Tedavi Seçenekleri
Asemptomatik kistler genellikle takip gerektirir. Ancak şiddetli belirtiler varsa şu yöntemler uygulanabilir:

• Cerrahi Drenaj: Kistin içindeki sıvının boşaltılması için şant yerleştirilmesi.
• Fenestrasyon: Endoskopik yöntemle kist ile beyin omurilik sıvı boşlukları arasında kanal açılması.
• Kistoperitoneal Şant: Sıvının karın boşluğuna yönlendirilmesi.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Şiddetli ve geçmeyen baş ağrıları, ani görme kaybı, denge problemleri veya nöbet geçirme durumunda acilen nöroloji uzmanına başvurulmalıdır. Hamilelikte veya çocukluk çağında tespit edilen kistler için düzenli takip önemlidir.