Antikardiyolipin antikorları, vücudun bağışıklık sistemi tarafından üretilen ve hücre zarlarındaki fosfolipidlere saldıran otoantikorlardır. Bu antikorların anormal yüksekliği, özellikle antifosfolipid sendromu (APS) gibi otoimmün hastalıklarla ilişkilidir. APS, damarlarda pıhtı oluşumu (tromboz) ve gebelik komplikasyonlarına yol açan ciddi bir durumdur.
Antikardiyolipin Antikorlarının Rolü
Bu antikorlar, kanın pıhtılaşma mekanizmasını bozarak arter ve venlerde tromboz riskini artırır. Gebelikte ise plasenta damarlarında pıhtı oluşumuna neden olarak düşük, erken doğum veya fetal gelişim geriliği gibi sorunlara yol açabilir.
Hangi Durumlarda Görülür?
- Birincil antifosfolipid sendromu (tek başına)
- İkincil otoimmün hastalıklar: Sistemik lupus eritematozus (SLE), romatoid artrit
- Geçici nedenler: Enfeksiyonlar (HIV, hepatit), bazı ilaçlar
- Nadiren sağlıklı bireylerde düşük düzeyde
Belirtiler ve Komplikasyonlar
- Tromboz: Bacaklarda derin ven trombozu, akciğer embolisi, inme
- Gebelik kayıpları: Tekrarlayan 10. haftadan önceki düşükler veya 10. hafta sonrası fetal ölüm
- Diğer bulgular: Trombositopeni (düşük trombosit), livedo retikülaris (ciltte ağ benzeri morluklar), kalp kapakçığı hasarı
Tanı Kriterleri
Teşhis için klinik bulgularla birlikte laboratuvar testleri gereklidir:
- Kan Testleri:
- Antikardiyolipin IgG/IgM antikorları (ELISA yöntemiyle)
- Lupus antikoagülan testi
- Anti-beta2-glikoprotein I antikorları
- Zorunlu Klinik Kriterlerden En Az Biri:
- Açıklanamayan tromboz
- Gebelik morbiditesi
Testin Yorumlanması
- Pozitif sonuç, 12 hafta arayla iki kez doğrulanmalıdır (geçici yükselmeleri elemek için).
- IgG yüksekliği, IgM’ye göre daha yüksek klinik riskle ilişkilidir.
Tedavi Yaklaşımları
- Tromboz Önleme:
- Warfarin (hedef INR: 2-3) veya düşük molekül ağırlıklı heparin
- Aspirin (düşük doz)
- Gebelik Yönetimi:
- Hamilelik boyunca heparin enjeksiyonları + aspirin
- Haftalık fetal Doppler ultrason takibi
- Refrakter Vakalar: Rituksimab veya immünosupresifler
Risk Faktörleri ve Korunma
- Sigara, obezite ve doğum kontrol hapları tromboz riskini artırır.
- Gebe kalmadan önce antikor taraması yaptırmak önerilir.
- Uzun uçak yolculuklarında kompresyon çorapları kullanılmalıdır.
Hangi Doktora Başvurulmalı?
- Romatoloji (birincil tanı ve tedavi)
- Hematoloji (pıhtılaşma bozuklukları)
- Perinatoloji (riskli gebelik takibi)
