Anti Nükleer Antikor

Anti Nükleer Antikor Nedir?

Bağışıklık sistemi (immün sistem) tarafından üretilen ve vücudun zararlı mikroorganizmalarla savaşmasını sağlayan proteinlere antikor adı verilir. Ancak otoimmün bozukluk nedeniyle görülen sağlık sorunları, bu antikorların sağlıklı hücrelere saldırmasına yol açmaktadır. Bu durum sonucunda ise ölüm vakaları ile sonuçlanabilecek ciddi komplikasyonlar ortaya çıkacaktır. 

Kısaca ANA olarak da bilinen anti nükleer antikor, doğrudan hücre çekirdeğine saldıran bir otoantikor türüdür. Her insanda belirli bir düzeyde bulunan bu antikor seviyesi yükseldiğinde, otoimmün hastalıkların habercisi olarak değerlendirilir. Bu nedenle vakit kaybetmeden tetkik ve tedavi süreci başlatılmalıdır.  

Anti Nükleer Antikor Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Anti nükleer antikor testi yapabilmek için hastadan kan örneği alınması ve laboratuvar ortamında incelenmesi gerekir. Bu test ile kişilerde herhangi bir otoimmün (bağışıklık sistemi) hastalık olup olmadığı hakkında bilgi sahibi olunmaktadır. Anti nükleer antikor testinin pozitiflik değeri laboratuvardan laboratuvara göre değişse de 1:80 ve 1:160 üzerindeki değerler pozitif olarak kabul edilmektedir. Sonuç ne kadar yüksekse, otoimmün hastalığın olma ihtimali de bir o kadar artar. 

Anti Nükleer Antikor Nasıl Ölçülür?

Hastadan alınan kan örneğinden 1 birim alınır ve 40 birimlik özel bir solüsyon ile seyreltilir. Daha sonrasında solüsyon miktarı sırasıyla 80, 160, 320 ve 640 şeklinde artırılarak test tekrarlanır. 1:80 ve 1:160 üzerindeki değerler pozitif kabul edilse de sonuç bu değerlerin çok üzerinde olmadığı sürece “kısmi pozitif” olarak değerlendirilir ve belirli bir süre sonra tekrar test yapılır.

Anti nükleer antikor testinin pozitif olması, hastalık teşhisi konulması için yeterli olmamaktadır. Bu nedenle pozitif sonuç alındıktan sonra ilave tetkikler yapılması gerekir. Kullanılan bazı ilaçlar, 65 yaşın üzerinde olmak ve virüs kaynaklı hafif enfeksiyonlar testin pozitif çıkmasına sebep olabilmektedir. Tüm bu ihtimaller dahilinde yapılan değerlendirme sonucunda kişiye özel bir tedavi planı oluşturulur. 

Hamilelikte Anti Nükleer Antikor Değerleri Nasıl Olmalı?

Anti nükleer antikor testinin kısmi pozitif çıkması gebelik için herhangi bir engel oluşturmamaktadır. Fakat kişilerde otoimmün bir hastalık saptanırsa, tedavi sırasında kullanılan ilaçlar hamilelik sürecini etkilemeyecek şekilde düzenlenmelidir. Kısmi pozitif sonuç alan gebeler ise doktorun belirlemiş olduğu aralıklarda düzenli olarak kontrole gitmelidir. 

Bebeklikte ve Çocuklukta Anti Nükleer Antikor Değerleri Nasıl Olmalı?

Bebeklerde ve çocuklarda sistemik lupus gibi hastalıkların görülmesi mümkündür. Bu hastalıkların teşhisi için yapılan tetkiklerden biri de anti nükleer antikor testidir. Yetişkinlerde olduğu gibi, çocuklarda da kısmi pozitiflik söz konusu olabileceği için anti nükleer antikor (ANA) testi, teşhis için tek başına yeterli olmaz. Çocuklarda yorgunluk, kilo kaybı ve ateş gibi belirtiler görüldüğünde altta yatan sebep vakit kaybetmeden öğrenilmelidir. Çünkü otoimmün hastalıklar, çocuk ve bebeklerde ciddi hasarlara sebep olabilmektedir. 

Anti Nükleer Antikor Yüksekliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Anti nükleer antikor testinin pozitif çıkmasına sebep olabilecek pek çok hastalık vardır. Ancak bazı kişilerde herhangi bir hastalık bulunmasa da pozitif sonuç alınması mümkündür. Ayrıca otoimmün sistem hastalığı olmasına rağmen, anti nükleer antikor negatif çıkabilmektedir. Bu yüzden tek bir test ile tam teşhis konulması mümkün değildir. Anti nükleer antikor testinin pozitif çıkmasına sebep olan hastalıklardan bazıları şunlardır:

• Virüs kaynaklı enfeksiyonlar
• Sistemik lupus eritematozus (kelebek hastalığı)
• Romatoid artrit (el ve ayak eklemlerinde iltihap olması)
• Sjögren sendromu (göz ve ağızda kuruluğa sebep olan bir hastalık)
• Bazı kötü huylu tümörler (kanser)
• Skleroderma (derinin elastikiyetini kaybetmesi)
• Juvenil kronik artrit (sürekli eklem iltihabı)
• Raynaud hastalığı (el ve ayak parmaklarında dolaşım bozukluğu)

Anti Nükleer Antikor Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Bağışıklık sistemi hastalıklarının ortaya çıkması halinde, anti nükleer antikor pozitif çıkmaktadır. Oluşacak belirtiler hastalığa göre değişiklik göstermektedir. Ancak otoimmün sistem hastalıklarını işaret eden bazı genel belirtiler bulunur. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Ani kilo kaybı
• Halsizlik ve yorgunluk
• Eklem ve kas ağrıları
• El ve ayaklarda uyuşukluk
• Işığa karşı hassasiyet
• Yüksek ateş
• Deri döküntüsü ve cilt kuruluğu
• Saçlarda dökülme

Anti Nükleer Antikor Yüksekliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Anti nükleer antikor yüksekliği tespit edildikten sonra, ilk olarak buna sebep olan hastalığın teşhis edilmesi gerekir. Hastalık teşhis edildikten sonra kişiye özel bir tedavi planı hazırlanır ve hasta düzenli olarak kontrollere çağırılır. Uygulanan tedaviler hastalığın tamamen iyileşmesini sağlayamaz. Ancak kişilerin yaşadığı ağrı, yorgunluk ve saç dökülmesi gibi belirtiler hafifletilir ve yaşam kalitelerinin artması sağlanır.

Anti Nükleer Antikor Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

Anti nükleer antikor yüksekliğine sebep olan hastalık belirlendikten sonra semptomatik tedaviye (yan etkilere yönelik tedavi) başlanır. Bu süreçte hastaların hayatlarında yapacağı birkaç değişiklik de yaşam kalitelerini büyük ölçüde artırmaktadır. ANA testi pozitif çıkan kişilere tavsiye edilenler şunlardır:

• Düzenli olarak egzersiz yapmak
• Hazır gıdalar tüketmemek
• Süt ve süt ürünleri tüketimini azaltmak
• Şeker içeren gıdaların tüketimini azaltmak

Anti Nükleer Antikor Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Anti nükleer antikor testinin pozitif çıkmasına sebep olan hastalığın tedavi edilmemesi halinde, rahatsız edici belirtiler giderek artmaktadır. Ayrıca lupus gibi bazı otoimmün hastalıklar kontrol altına alınmazlarsa, felç gibi ciddi problemler oluşmasına sebep olurlar. Özellikle bebekler ve çocuklar çok daha büyük bir risk altındadır. Bu nedenle ANA testi sonucunun yüksek çıkması halinde gerekli tedaviye vakit kaybetmeden başlanmalıdır.