Anoskopi, anüs ve alt rektum bölgesinin detaylı incelenmesi için kullanılan tanısal bir yöntemdir. Bu işlemde, "anoskop" adı verilen ışıklı bir tüp ile anal kanalın iç yapısı değerlendirilir. Genellikle 10-15 dakika süren bu uygulama, proktolojik şikayetlerin teşhisinde altın standartlardan biridir.

Anoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?

• Makattan kanama şikayetlerinde (hemoroid, anal fissür ayırıcı tanısı)
• Kronik anal ağrı veya kaşıntı vakalarında
• Dışkılama alışkanlığı değişikliklerinde
• Anal siğil (kondilom) veya şüpheli kitlelerin değerlendirilmesinde
• İnflamatuar bağırsak hastalıklarının anal tutulumunun araştırılması

İşlem Öncesi Hazırlık Süreci
Hastaların çoğunda özel bir hazırlık gerekmez. Ancak doktorunuz şunları isteyebilir:

• İşlemden 1 saat önce lavman uygulaması
• Ağrı eşiği düşük hastalarda lokal anestezik krem
• Kan sulandırıcı ilaçların geçici kesilmesi (hekim kontrolünde)

Anoskopi Nasıl Uygulanır?

1. Hasta sol yan pozisyonda veya jinekolojik pozisyonda yatırılır.
2. Doktor parmak muayenesi (rektal tuşe) yapar.
3. Lubrike edilmiş anoskop cihazı anüsten yavaşça ilerletilir.
4. Işık kaynağı ve büyütme ile mukoza yüzeyi incelenir.
5. Gerekirse biyopsi alınır veya tedavi uygulanır.

İşlem Sırasında Hissedilenler
Hafif basınç veya dolgunluk hissi dışında genellikle ağrısızdır. Biyopsi alımında kısa süreli batma olabilir. Hastaların %90’ı işlemi rahat tolere eder.

Anoskopi ile Teşhis Edilen Hastalıklar

• Internal hemoroidler: Mukoza altındaki genişlemiş damar yumakları
• Anal fissür: Anüs girişindeki çatlaklar
• Anal fistüller: İltihabi tünel oluşumları
• Kondilom: HPV kaynaklı siğil benzeri lezyonlar
• Polipler veya erken evre kanserler
• Proktit: Rektum iltihabı

Riskler ve Yan Etkiler
Komplikasyon riski oldukça düşüktür (%1’den az):

• Hafif rektal kanama (özellikle biyopsi sonrası)
• Geçici anal rahatsızlık hissi
• Nadiren enfeksiyon veya perforasyon

İşlem Sonrası İyileşme
Hastalar aynı gün normal aktivitelerine dönebilir. Dikkat edilmesi gerekenler:

• 24 saat süreyle ağır egzersizden kaçınmak
• Ilık duş ile anal hijyen sağlamak
• Kabızlığı önlemek için lifli gıda tüketmek
• Kanama veya şiddetli ağrı durumunda doktora başvurmak

Alternatif Tanı Yöntemleri

• Rektoskopi: Daha uzun cihazlarla üst rektumun incelenmesi
• Sigmoidoskopi: Kolonun son 60 cm’lik bölümünün değerlendirilmesi
• Kolonoskopi: Tüm kalın bağırsağın endoskopik muayenesi

Sık Sorulan Sorular

• Anoskopi acıtır mı? Lokal anestezik kremlerle rahatsızlık minimaldir.
• Aç kalmak gerekir mi? Hayır, işlem öncesi yeme-içme kısıtlaması yoktur.
• Sonuçlar ne zaman çıkar? Görsel bulgular anında değerlendirilir, biyopsi sonuçları 3-5 günde çıkar.

Kimler Anoskopi Yaptırmamalı?

• Akut anal apse veya şiddetli enfeksiyonu olanlar
• Rektal perforasyon şüphesi bulunan hastalar
• Ciddi pıhtılaşma bozukluğu olanlar (düzeltilmeden önce)

Anoskopi, proktoloji uzmanları (genel cerrahi veya gastroenteroloji) tarafından klinik ortamlarda güvenle uygulanır. Tanısal doğruluğu %95’in üzerindedir ve hastalıkların erken teşhisinde kritik rol oynar.